Po predanju, ikonu Bogomatere naslikao je Sveti Apostol i Jevanđelist Luka, nekoliko godina po Raspeću Hristovome.

Kako se od ranih dana početaka Hrišćanstva, ikona pojavila u Carigradu, nemamo podataka. Sledeći podaci nam govore da ju je u 15. veku na dar od carigradskog Patrijarha, dobio monah Efrosin (Pskovski), odakle potiče sam naziv ikone, koji ju je i doneo u Rusiju. Tako je ova drevna ikona počivala u Spaso-Eleazarovskom manastiru, u blizini Pskova, sve dok nije potonula u reci, Tolba, tokom najezde Šveđana na manastir; Uzaludno su Šveđani pokušavali da dobiju veliki otkup za ikonu, međutim, u povlačenju, njihovi brodovi koji su pljačkali manastir, su potonuli na dno reke Tolbe.

Smatra se da originalna ikona Spaso-Eleazarovskog manastira još uvek boravi na dnu jezera, u blizini Pskova, štiteći celu Rusiju. Njena kopija se i dalje nalazi u ovom manastiru (Spaso-Eleazarovskome).

Tokom revolucije 1917.g. kada je manastir opljačkan, kopija ikone je spašena, zahvaljujući starešini Nikoli, koji je u to vreme, službovao u malom manastiru na obali jezera, Pejpsi.

Za drugu Carigradsku ikonu Majke Božije, (čiji datum proslavljenja je 30.09.) postoji predanje – da su u davnim vremenima, dva grčka monaha iz Carigrada prolazila kroz Rusiju i u katedralnoj Crkvi (nije poznato kog grada) služili božanstvenu Liturgiju. U svom nadahnuću a i u znak sećanja na boravak, ostavili su na dar Crkvi, minijaturnu ikonu Majke Božije (dimenzija oko 5 cm), urezanoj na dasci, – koja se ubrzo proslavila nebrojenim čudima.

Za Rusiju je značaj Carigradske ikone Majke Božije toliko veliki, da je o tome prilično teško govoriti; duhovnici smatraju da je upravo zahvaljujući Njenom obrazu, Rusija izabrana od Boga da može izdržati bilo koje nastupajuće vreme. Boravak ikone u Rusiji važan je za zemlju i duhovno, – jer označava Hristovu pobedu nad ateizmom i širenje hrišćanske vere, u najudaljenije krajeve Rusije.

Danas se kopije ove ikone nalaze u mnogim hramovima i Crkvama širom Rusije. U Moskvi, nalazi se u Crkvi Uspenja Presvete Bogorodice u Maloj Dmitrovki, u selu Nižerovo (Jaroslavske gubernije) i u manastiru Spaso-Eleazarovskome, koji se nalazi na nekih 30 km od grada Pskova.

Za datum proslavljenja ikone, uzeta su dva datuma tokom godine: 8.05. po novom, odnosno 25.april po starom kalendaru i 30.09. po novom, odnosno 17.09. po starom kalendaru.

Čuda

Carigradska ikona, prema Svetim Ocima štiti u bilo kakvim nevoljama i nesrećama. Veruje se da ona utelovljuje dobro poznatu vrstu ikona u Rusiji, poznatih pod imenom Odigitrija, tj. Putevoditeljica. Od ove ikone ucveljeni traže duhovnu snagu, izbavljenje od slabosti i pomoć u sticanju vere. Pomaže u izlečenju od raznovrsnih bolesti, pruža blagoslov za rad, pomaže u prevladavanju nevolja i neprijatnosti, takođe, pomaže u održavanju porodice, sprečavanju krađa, požara i drugih katastrofa.

Izobraženje

Postoje dve vrste ove ikone, a zanimljivo je da imaju samo jednu razliku – na nekima od njih Majka Božija drži Sina Svoga na desnoj ruci, dok na drugim ikonama, Ga drži na levoj ruci. Ukoliko se pažljivije pogleda, može se uočiti još jedna razlika – u rukama Bogomladenca se nalazi ili Sveto Jevanđelje ili golubica, kao simbol Duha Svetoga.

Ikona je naslikana u stilu Odigitrije. Lik Majke Božije je duguljast, glava je nagnuta prema Bogomladencu, Koji obitava na Njenoj levoj ruci. Desnica Majke Božije naslonjena je na grudi Sina, dok je Njeno lice ispunjeno patnjom, a pogled Bogomladenca strog prema grešnicima, ali i dalje milostiv prema pravednicima. Desnom rukom Bogomladenac se pridržava za maforion koji pokriva Glavu Svete Djeve, dok je na Njegovoj levoj ruci golub, koji simbolizira Duha Svetog – spremnog da doleti do grešnika, kako bi oprostio onima koji se kaju za svoja pregrešenja. Desna noga Bogomladenca naslikana je kao da će spremno ustati u susret pokajanom grešniku, dok mu je leva noga savijena, spremna da odbije neverne.

Molitva pred Licem Majke Božije

Presveta Bogorodice budi milostiva prema sluzi tvome. Zaštiti me od nedaća i neprijatnosti. Sačuvaj moje zdravlje i pomozi mi da se izlečim od bolesti koje me muče. Daj mi snage da se oduprem ljudskim napadima, odbaci klevetu od mene. Sačuvaj me od bilo kakve nesreće i ne dopusti da idem krivim putem. Umiri svoj bes i pomozi mi da živim prema Božijim zapovestima. Amin.