U organizaciji Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori, u nedjelju 20. februara 2022. godine, povodom Međunarodnog dana maternjeg (srpskog) jezika, u Društvu crnogorsko-ruskog prijateljstva Sveti Georgije u Nikšiću, održana je promocija knjige „Crna Gora kroz istorijska dokumenta (narod, jezik, crkva, država)“, koju je priredio Jovan B. Markuš.
Dr Jelena Gazdić je, u uvodnoj riječi, kazala da je jedan od osnovnih ciljeva obilježavanja Međunarodnog dana maternjeg jezika podizanje svijesti o značaju maternjeg jezika, te je s toga opravdano što je ovo veče posvećeno promociji pomenute knjige, koja, između ostalog, prikazuje istorijski kontinuitet maternjeg srpskog jezika Crne Gore i nepravedne pokušaje prekidanja kontinuiteta.
Promociji je prisustvovao i predsjednik Opštine Nikšić, Marko Kovačević, koji se obratio sabranjima, napominjući da je naš ranjeni srpski jezik najdugovječniji svjedok postojanja i trajanja Crne Gore.
Uz konstataciju da nesrećni narodi knjige ovog tipa stalno pišu i vječito dokazuju ono što ne treba dokazivati, Radinko Krulanović, direktor Nikšićkog pozorišta, je postavio pitanje da li takav narod zaslužuje da postoji, postoji li izlaz i je li jedna ovakva knjiga izlaz.
Protojerej-stavrofor Slobodan Jokić, navodi da promovisana knjiga „predstavlja ozbiljno i nadasve korisno djelo višegodišnjeg truda njenog autora Jovana Markuša“. Iznio je svoja zapažanja na dio o Crkvi i njenoj istoriji, a odnose na kontinuitet postojanja Crkve na ovim prostorima sa posebnim naglaskom od samostalnosti srpske arhiepiskopije i na kontinuitet svetosavske tradicije, koja je duboko utkana u Crnu Goru.
Dr Jelena Gazdić je komentarišući poglavlje Jezik, konstatovala na primjeru Miroslavljevog jevanđelja, najstarijeg spomenika pisanog srpskoslovenskim jezikom, da mnogi danas pokušavaju ovaj i druge spomenike „na silu i uz pomoć falsifikata, prisvojiti i smjestiti u neke druge kontekste, i tako na obmanama iskonstruisati kontinuitet lažnih identiteta“.
Uvaženi publicista Jovan Markuš je naveo da se ovaj zbornik pripremao, ne znajući da se priprema, 30 godina. Njegovu građu čini oko 70% dokumenata, koje je zajedno sa pokojnim Predragom Vukićem, pokupio iz privatnih arhiva, jedan dio iz Mitropolije.
