Bombardovanje Murina

Ljetopis, 30 april

Ime: Ljetopis 30.04.2019 (1999 NATO Murino, 1898 Pavel Apolonovic Rovinski); Opis: "Ljetopis 30.04.2019 (1999 NATO Murino, 1898 Pavel Apolonovic Rovinski)". Tip: audio/mpeg
  • Na današnji dan, 30. aprila 1999. godine NATO je bombardovao varošicu u Crnoj Gori – Murino. Poginulo je šest osoba, od kojih troje djece. Cilj je bio most na Limu. Pričinjene su i velike materijalne štete. Istog dana na Avali, kod Beograda, porušen je televizijski toranj.

Bombardovanje MurinaNapad na SRJ izvršen je bez odobrenja Savjeta bezbjednosti UN, što je bio presedan. Naredbu je tadašnjem komandantu savezničkih snaga, američkom generalu Vesliju Klarku, izdao generalni sekretar NATO Havijer Solana. Klark je kasnije u knjizi „Moderno ratovanje“ napisao da je planiranje vazdušne operacije NATO protiv SRJ „sredinom juna 1998. godine već uveliko bilo u toku“ i da je završeno krajem avgusta te godine. Od NATO bombi u Crnoj Gori je stradalo 10 osoba, među kojima i troje djece. Ukupni krvavi epilog NATO bombardovanja SRJ bio je oko 2 500 ugašenih života civila.

Prvog dana napada pala je i prva žrtva agresije, devetnaestogodišnji vojnik, poginuo je na ratnoj straži u krugu kasarne „Milovan Šaranović” u Danilovgradu. U napadima koji su uslijedili 6. aprila NATO je bacio bombe na aerodrom u Golubovcima. 28. aprila NATO  je izvršio najveći udar na Crnu Goru od početka agresije na Jugoslaviju. Na okolinu Podgorice, Danilovgrada i Sutormana, palo je oko 40 projektila. Najviše na aerodrom Golubovci, dok je područje Zete zasuto kasetnim bombama.

30. april 1999. godine ostaće upamćen kao jedan od najkrvavijih datuma u novijoj istoriji Crne Gore. Tada je bombardovano Murino, kada je stradalo najviše civila tokom te agresije. Stradalo je šest nevinih građana, među kojima troje djece.

NATO agresija na SRJ, cinično nazvana „Milosrdni anđeo” trajala je 78 dana tokom koje je bilo 30000 vazdušnih naleta, 50000 ispaljenih razornih projektila. Ranjeno je 12500 stanovnika, a ogromna materijalna šteta načinjena je na brojnim vojnim i civilnim objektima, školama, zdravstvenim centrima, spomenicima kulture, medijskim kućama i slično. Agresija je uslijedila poslije neuspješnih pregovora o rješenju krize na Kosovu i Metohiji u Rambujeu i Parizu, februara i marta 1999. godine. Bombardovanje Jugoslavije okončano je 10. juna, usvajanjem Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN. Dan ranije, predstavnici VJ i NATO potpisali su u Kumanovu Vojno-tehnički sporazum, kojim je precizirano povlačenje snaga VJ sa Kosmeta i ulazak u pokrajinu međunarodnih vojnih trupa. NATO je izvodio napade na SRJ sa brodova u Jadranu, iz četiri vazduhoplovne baze u Italiji, a u nekim operacijama učestvovali su i strateški bombarderi koji su polijetali iz baza u zapadnoj Evropi, pa i iz SAD. Prema podacima UNHCR-a, Kosovo i Metohiju je od dolaska mirovnih snaga napustilo oko 230000 Srba i Roma. U  istom periodu ubijeno je oko 500 Srba , ranjeno više desetina. a kidnapovano je oko 1500.

 

  • Na današnji dan, 30. aprila godine 1898. Pavel Apolonovič Rovinski, ruski istoričar, etnolog, filolog, istoričar književnosti, arheolog i botaničar, pošao je iz Crne Gore za Rusiju. Rovinski je o Crnoj Gori napisao više knjiga,a među značajnije su „Odnosi između Rusije i Crne Gore“ i „Petar II Petrović Njegoš“.

Pavle RovinskiPavel Apolonovič Rovinski je ruski istoričar, etnolog, antropolog, geograf, istoričar književnosti, filolog, arheolog, botaničar, revolucionar, nihilista-narodnjak idealista, član ruskog revolucionarnog društva „Zemlja i volja“. Bio je „po prirodi“ strastveni putnik, čovjek žedan znanja o narodima i njihovim običajima, altruista, demokrata, građanin svijeta. Bavio se kulturom kao čovjekovom konačnom mjerom. Prvo njegovo putovanje bile su zemlje Češke. Uskoro stvara „Plan putovanja po slovenskim zemljama“. Djelo Rovinskog je kapitalno i od ogromne koristi za kulturu Crne Gore („Crna Gora u prošlosti i sadašnjosti“). Značajno i sistematski je proučio kulturu i istoriju Crne Gore. Dao je i originalnu periodizaciju njenog istorijskog razvitka i objavio ih u mnogobrojnim srpskim naučnim publikacijama. Prije date periodizacije Rovinski se kritički osvrnuo na arhivske izvore i literaturu, na osnovu kojih se do njega proučavala i obrađivala istorija Crne Gore. Njegovu „Istoriju Crne Gore“ Milaković smatra djelom kojim je najcjelovitije i najnaučnije obrađena Crna Gora. Rovinski se u ovim naučnim opservacijama od prethodnika razlikuje po opreznosti korištenja izvora, kako arhivskih tako i literarnih, i što je najvažnije, u pogledu na svijet. Smatra da istorija Crne Gore istorija mučeništva jednog naroda u borbi za slobodu. Rovinski istoriju Crne Gore dijeli na dva perioda: period Zete, koja se ranije zvala Diokleja i Prevalitanija; i Crne Gore kao dijela Zete koja postoji kao geografski pojam i u vrijeme zetske države. U prvom periodu je društvena organizacija plemenska. Drugi period karakteriše vladavina mitropolita ili vladika koji sjedinjuju u svojoj vlasti svjetovnu i duhovnu vlast. Ogromno je zadužio naučnu i nacionalnu istinu dajući svoj sud o jednom od najumnijih srpskih državnika i intelektualaca iz Crne Gore Petru II Petroviću Njegošu. On govori o vladici, gospodaru svjetovne i duhovne vlasti, o vladici, filozofu i pjesniku, o čovjeku progresivnih evropskih ideja na vjetrovitom i uvijek trusnom Balkanu. Smatra da su Njegoš i njegovo djelo najinteresantniji u crnogorskoj ali i cijelokupnoj srpskoj nacionalnoj istoriji. Rovinski je bio i svojevrstan bibliograf. Pratio je i poznavao bibliografska djela o Crnoj Gori. Nije to bilo puko citiranje, već uvijek poučan i kritički određen argumentovan lični stav. Rovinski misli da je „Srpsko ogledalo“ neiscrpan izvor za proučavanje pastirsko-vojničkog života Crne Gore. Pamti imena ljudi i njihova djela i daje sliku ondašnjeg društvenog života. Spisak više od trista imena je podijelio po plemenima i bratstvima. Smatra da „Srpsko ogledalo“ nije potpun zbornik srpskih narodnih pjesama iz Crne Gore i da ga treba dopunjavati iz svih krajeva Crne Gore. O svim djelima Petra II Petrovića Njegoša ima i kaže svoje kompetentno mišljenje. Posebno, i sam filozof, odaje priznanje „Luči mikrokozmi“. Oduševljen je Njegoševom jednostavnošću „do koje treba narasti“ kada sabrano tumači ili se zapita nad odgovorima najkomplikovanijih pitanja univerzuma, života, smrti, ljubavi, patriotizma… Rovinski, plemić, aristokrata i ratnik istine, ostao je vječno zbunjen i zadivljen Njegoševom poezijom. Lični odnos Rovinskog prema svakom Crnogorcu je za njega bio toliko obavezujući da je po dolasku iz Petrograda na Cetinje 6. aprila 1886. godine preko „Glasa Crnogoraca“, da nikoga od Crnogoraca ne bi preskočio pozdravom, svakog ponaosob pozdravio riječima: „Pozdravlja te Pavle iz Rusije…“