Njegovo visokopreosveštenstvo Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije prisustvovao je sinoć, 30. marta, predstavljanju knjige prof. dr Lidije Tomić “Književni prostori ̶ analize i tumačenja”. Predstavljanje knjige je upriličeno u Plavoj sali Srpske kuće u Podgorici, a u organizaciji izdavača ovog djela, Matice srpske ─ Društva članova u Crnoj Gori.
Na promociji knjige su govorili: dr Marko Nedić, dr Goran Radonjić, dr Radoje Femić i dr Lidija Tomić, autor. Odlomke iz knjige čitali su studenti Studijskog programa za srpski jezik i južnoslovenske književnosti: Jelena Šaković i Teodora Vujačić, dok je moderator večeri bila mr Bojana Pejović.
„Lidija Tomić je svojim preglednim i jasnim tumačenjem esejističke i kritičke recepcije, tačnije rečeno stvaralačke kritičke interpretacije pojedinih esejističkih i kritičkih radova srpskih pisaca o značajnim delima naše književne tradicije, istraživačima i tumačima naše književne prošlosti i savremenosti otkrila mnoge mogućnosti nove kritičke metodologije i njene funkcije u današnjem istraživanju i tumačenju književnosti” ̶ navodi dr Nedić, prenosi Matica srpska ─ Društvo članova u Crnoj Gori.
On dodaje da se ovom knjigom potvrđuje interpretativna vizija profesorke Tomić da književnost, nastajalu na srpskom jeziku, protumači u njenom prirodnom, razvojnom i poetičkom toku i najznačajnijim tematskim, žanrovskim i stilskim osobinama.
„Metafora puta u prošloj knjizi i prostora u ovoj implicira da prof. Tomić smatra da je cilj bavljenja književnošću da pruži jednu vrstu putokaza ka jednom posebnom umjetničkom svijetu, kao i da ponudi jedno mapiranje tog svijeta. Sve sa ciljem da se čitalac orijentiše, da otkriva vrijednosti, pa i da ih problematizuje. Sem toga, imajući u vidu da se prof. Tomić bavi djelima i piscima iz srpske književnosti, implicitno se definiše i prostor srpske književnosti i srpske kulture” ̶ kazao je dr Radonjić u svom izlaganju.
On ističe da je prof. Tomić važna ličnost za srpsku kulturu podsjećajući na njen angažman u odbrani srpskog jezika i srpske kulture.
„Zadatak profesora i intelektualca, dakle, jeste i da se jasno odredi o ključnim problemima svog vremena, a pogotovo onda kada nastane vrijeme u kome je i sam opstanak sopstvenog naroda i sopstvene kulture ugrožen. I prof. Tomić je to činila, časno i nepogrešivo, bez namjere da tu svoju borbu na bilo koji način upotrijebi za neku ličnu korist. Nije to baš česta osobina, ni u našem, ni u drugim vremenima” ̶ zaključuje dr Radonjić.
„Studija Književni prostori ̶ analize i tumačenja, čini čast i književnokritičkoj misli i djelu u savremenoj srpskoj književnosti, predstavljajući raskošnu duhovnu gozbu, ostvarenu u interpretacijama domaćih književnih prostora koji su uslovno omeđeni vremenskom i kulturološkom dimenzijom, ali su suštinski beskonačni po svojoj kreativnoj prirodi i umjetničkom nadahnuću. U tom smislu, već naslovnom sintagmom prof. Tomić sugeriše težište književnokritičkog pregnuća, koje se ogleda u krajnje egzaktnom, naučno skrupuloznom analiziranju i tumačenju” ̶ ističe dr Femić.
Femić navodi da nije nimalo slučajno što se studija prof. Tomić završava naučnim tekstovima koji tematizuju status srpskog jezika, književnosti i kulture u savremenoj Crnoj Gori.
„Sažimajući višedecenijski hod po mukama srpskog jezika i njegovih govornika, autor zaključuje da je problem jezika u Crnoj Gori važniji od mnogih pitanja ̶ on je pitanje egzistencije, ne manje od borbe za goli život” ̶ dodaje Femić i zaključuje da izrečeni stav nije samo iskaz nepokolebljivog intelektualnog i akademskog opredjeljenja, nego i djelujuća svakidašnja stvarnost prof. Tomić, čijoj istrajnoj borbi za opstanak Studijskog programa za srpski jezik i južnoslovenske književnosti svjedoči i on sam.
Na kraju večeri prisutnima se obratila i prof. Tomić, autor ove impozantne publikacije: „Nadam se da će čitaoci ove knjige pronaći odgovore na pitanja koja im postavlja stvaralački postupak svakog od autora kojim se knjiga bavi i da će kod čitalaca probuditi interesovanje za nekog od pisaca i pjesnika o kojima je riječ. Nadam se da će i stručnoj javnosti i mladim naraštajima studenata, ova knjiga biti od koristi u izučavanju i tumačenju književnih tekstova.”
Ona je istakla svoju zahvalilnost Matici srpskoj ̶ Društvu članova u Crnoj Gori, njenom predsjedniku, prof. dr Jelici Stojanović, recenzentima, dr Marku Nediću i dr Goranu Radonjiću, Mihailu Kostiću, lektoru ove knjige kao i kolegama i studentima Studijskog programa za srpski jezik i južnoslovenske književnosti.
Nova knjiga ogleda i studija Lidije Tomić, u izdanju Matice srpske ̶ Društva članova u Crnoj Gori, posvećena je tumačenju nekih od najznačajnijih književnih ostvarenja srpske književnosti od ranih vremena do savremenog doba. Autor nastoji da izdvoji jednu evoluciju srpske književnosti, i u njoj zakonitosti.
Knjiga sadrži izbor radova koji su nastali povodom velikog broja učešća na naučnim kongresima, književnim simpozijumima i konferencijama, kao i u susretu sa knjigama, umjetničkim postupcima i značenjima. Knjiga je živi organizam i pokazatelj interesovanja za literarne tokove, pisce, pjesnike, kulturne fenomene i pojave. U vertikali književnih ostvarenja otkrivamo misao i duh autora, samostalnost i biće teksta ili njihovu umjetničku stvarnost.
Pregnantno formulisan analitički bilans daje tumačenju profesorke Tomić duh stamenog hermeneutičkog oslonca i putokaza, koji čitaocu obezbjeđuje pouzdan ključ za tumačenje tekstova koji su po svojoj suštini daleko od savremenog čitalačkog senzibiliteta, kakvi su tekstovi srednjovekovne epohe.
Tekst i video: Aleksandar Vuković
Izvor: Matica srpska ─ Društvo članova u Crnoj Gori
Foto: jerođakon Sionije (Zorić)
