(Saopštenje Srpske Pravoslavne Crkvene Opštine Berane)
Dana 6. jula 2020. godine obavijestili smo javnost o novom progonu sveštenstva SPC oličenom u nezakonitom postupanju crnogorske policije prema jereju Stefanu Milovanoviću, i neprodužavanju dozvole za privremeni boravak.
Naime, i pored činjenice da je jerej Stefan Milovanović uredno, u Zakonom predviđenom roku, podnio potpun zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak, Granična policija Regionalnog centra Sjever u njegovom slučaju dala je negativno mišljenje za produženje privremenog boravka, sa obrazloženjem da je „protiv sveštenika od strane CB Berane podnijeta krivična prijava zbog nepostupanja po zdravstvenim propisima“, te time on „ne ispunjava uslove za produženje dozvole za privremeni boravak“.
U vezi sa prednjim upoznat je, blagovremeno, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore (u daljem tekstu: Ombudsman), te je isti u vezi sa prednjim dao jasna izjašnjenja:
Prvo, Ministarstvu unutrašnjih poslova i Upravi policije je Ombudsman jasno stavio do znanja da se svakome, pa i našem svešteniku, mora „obezbijediti odgovarajuće pravno sredstvo protiv svih akata i radnji kojima se vrši povreda ljudskih prava i sloboda počinjenih na njegovu štetu“;
Drugo, da pravno sredstvo mora biti „efikasno i djelotvorno, a ne teorijsko i iluzorno“;
Treće, da je u nadležnosti Ombudsmana da cijeni ishode ovakvih postupaka „ako se njima vrše povrede ljudskih prava i sloboda“, što je ovdje nesporno slučaj;
Četvrto, da iako Ombudsman ne može biti zamjena državnom organu nadležnom za postupanje u ovoj pravnoj stvari, on je itekako nadležan da ukaže, što je u svom izjašnjenju i učinio, postupajućem upravnom organu na obavezu poštovanja standarda u zaštiti principa spajanja porodica, te da diskreciono pravo nekog organa (u ovo slučaju Uprave policije CG) da o nečemu dâ svoje mišljenje, nipošto ne smije značiti i neograničenu slobodu istog organa u sprovođenju samovolje i, time, nasilja nad bilo kime, a posebno ne nad nečijom porodicom;
I, konačno, peto, Ombudsman je ukazao na zaključke koje je, u pogledu slične pravne i činjenične situacije već ranije davao, i na stavove koje je zauzimao, te sa kojima je ovog puta upoznao Ministarstvo unutrašnjih poslova i Upravu policije CG. Preporuke Zaštitnika ljudskih prava i sloboda se, u najbitnijem, odnose na obavezu državnih organa da se u svemu pridržavaju „naročito Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda“ (što crnogorska policija nije učinila), da se „svi akti kojima se odlučuje o pravima i obavezama podnosilaca zahtjeva“, a koji akti utiču na ostvarivanje zatraženih prava, moraju sadržati minimum standarda koje predviđa međunarodno pravo, a posebno Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda (što akti crnogorske policije ne sadrže), kao i da se omogući da „svaki diskrecioni akt vlasti kod ograničavanja ljudskih prava i sloboda bude podvrgnut kontroli od strane nezavisnog i nepristrasnog organa“ (čemu negativno mišljenje Granične policije o produženju boravka nije bilo podvrgnuto). Pri ovome odluke državnih organa „ne smiju biti podređene proizvoljnom tumačenju i derogaciji prava čovjeka“ (a davanje negativnog mišljenja za produžetak boravka jereja Stefana Milovanovića je školski primjer proizvoljnog i neustavnog postupanja, jer je podnesena krivična prijava tretirana kao pravosnažna osuda, čime je prekršena pretpostavka nevinosti (čl. 11 Opšte deklaraciju o pravima čovjeka))
Dakle, jasno je da je Ombudsman zauzeo jasan stav da su u slučaju jereja Stefana Milovanovića povrijeđene mnoge norme važećih međunarodnih pravnih dokumenata, posebno Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, te da su mu ugrožena neka od osnovnih ljudskih prava, a u najbitnijem pravo na porodični život. Sa prednjim je Ombudsman, dakle, upoznao, pisanim putem, i crnogorsko Ministarstvo unutrašnjih poslova, kao i Upravu policije Crne Gore.
Ukazivanja i preporuke Ombudsmana u slučaju jereja Stefana Milovanovića držimo za svijetlu tačku u očuvanju elementarnih ljudskih prava i sloboda, i izražavamo nadu da će državni organi (Ministarstvo unutrašnjih poslova i Uprava policije), kojima je na opasnost od kršenja ljudskih prava i sloboda ukazano, postupiti u skladu sa datim preporukama i očuvati, makar u ovom slučaju, Ustav i Zakon države, kao i poštovanje osnovnih ljudskih prava (kakvo je pravo na skladan porodični život) sadržano u potvrđenim međunarodnim dokumentima.
SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVENA OPŠTINA BERANE
