Volja čini čuda – Gospod je stvorio čoveka da bude srećan, ali i da usrećuje ljude oko sebe!“

Umetnik i akademik Branko Radunković

Na praznik Svetog Kirila Slovenskog, ravnoapostolnog prosvetitelja i učitelja, u četvrtak 27. februara 2025. godine, čika Branku Radunkoviću uručena je nagrada „Hrišćanska povelja“ i primljen je članstvo Hrišćanske Akademije naučnika i umetnika – Odeljenja za umjetnost.

U mjestu Prnjavor, Opštini Batočina, u Šumadijskom okrugu, na pola puta između Batočine i Kragujevca, u svom domu, gdje sada živi sa svojom suprugom Jovankom, ovaj blagočestivi hristoljubivi i čestiti slavonac, samouki umjetnik, modelar, hrišćanski besjednik, veroučitelj, primio je odluku o prijemu u Odeljenje umetnosti Hrišćanske Akademije naučnika i umetnika, i nagradu „Hrišćansku povelju“ koja se dodjeljuje u HANU.

Nagradu „Hrišćanska povelja“ , čika Branku Radunkoviću u ime Hrišćanske Akademije, uručio je protojerej mr Rade NJ. Jović, starešina hrama Svetog Velikomučenika Kneza Lazara u Zemun Polju, inače takođe porijeklom slavonac.

U obrazloženju za dodjelu nagrade „Hrišćanska povelja“ čika Branku Raunkoviću i njegovoj supruzi Jovanki, stoji da se ova nagrada dodjeljuje „neumornom neimaru i umjetniku g. Branku Radunkoviću, dičnom srbinu, slavoncu, vjeroučitelju života, hrišćanskom propovjedniku, horovođi, autoru knjige „Volja čini čuda“ i njegovoj čestitoj supruzi Jovanki, u znak blagodarnosti za pokazanu višedecenijsku hrišćansku vjernost Crkvi Hristovoj, i čuvanju hrišćanskog i svetosavskog nasleđa i požrtvovanom krsnovaskrsnom služenju Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi“.

U rodnoj Slavoniji, napravio je svoju prvu maketu pravoslavne crkve, i posle toga sa rezbarskim nožem u ustima, preko 30 godin, napravio je na stotine maketa crkava, manastira, dvoraca, džamija. Takođe je napravio i nekoliko ikonostasa.

Svoje radove izlagao je u mnogim mjestima, a vremenom je proširio i repertoar.
Imao je ukupno 314 samostalnih izložbi, sa preko 5 miliona posjetilaca, a van galerija izložbi njegov rad je videlo još 5 miliona ljudi. Imao je jednu od najljepših galerija u Podravskoj Slatini u Slavoniji, nažalost, ona je čitava uništena. Od svih njegovih remek djela i radova, nažalost ostali su samo manastir Orahovica i manastir Žiča. Možda i to nije slučajno, da ga ta dva manastira prate i čuvaju tokom života i da su ostali čudom Božijim sačuvani, Orahovica je slavni manastir njegove Slavonije, a manastir Žiča je slavni manastir gdej ej bilo sjedište Srpske Arhiepiskopije. Autor je knjige „Volja čini čuda“, koja je do sada doživjela nekoliko izdanja, svjedočeći o malom čovjeku velikih veština.

Čika Branko je inače bio i veliki prijatelj i poznanik mnogih velikodostojnika Srpske pravoslavne crkve, Patrijarha Pavla, Irineja, Mitropolita Amfilohija, Mitropolita zagrebačko-ljubljanskog Jovana, Vladike Atanasija Jevtića, Episkopa šumadijskog Save, Episkopa slavonskih, Lukijana, , Episkopa Šumadijskog Jovana i mnogih drugih.

U mnogim crkvama i manastirima čika Branko je po blagoslovu nadležnih episkopa i igumana, igumanija i sveštenika držao brojna hrišćanska predavanja i poučavao narod.

Bio je i predsjednik crkvene opštine u svom mjestu u Slavoniji, vodio crkveni hor, predavao vjeronauku.

A ponajprije je ovaj vrli čovjek Božiji poučavao ljude hrišćanskom životu i ostvarenju hrišćanskog smisla života i postojanja.

Sa radošću i blagodarenjem je primio vijest o imenovanju za člana Odeljenja za umjetnost Hrišćanske Akademije naučnika i umjetnika, kao i nagradu „Hrišćansku povljeu“, koja je njemu i njegovoj supruzi Jovanki uručena.

Ovakvi divni primjeri života, svjedoče da volja zaista čini čuda, svjedočeći da po onoj jevanđelskoj „Duh diše gde hoće“ (Jn. 3, 8).

Branko Radunković samouki je umetnik, modelar, koji i pored teškog hendikepa, pošto je rođen bez šaka i kolena, ostvario preko 300 izložbi svojih maketa u tadašnjoj Jugoslaviji i Evropi. Pored rada na maketama, Branko je bio aktivan u radu sa horovima, kao horovođa, a svoj život je opisao knjigom Volja čini čuda, koja je izdata 2008. godine, koja je u međuvremenu doživela drugo dopunjeno izdanje.

Veliki broj novinskih tekstova i desetina dokumentarnih filmova svedoče o jedinstvenoj ličnosti, životu i radu maketara, „maketara bez ruku”.

Rođen je 3. juna 1941. godine u selu Brezik, danas opština Nova Bukovica, u Slavoniji, kao šesto dete porodice Radunković. Otac Ilija i majka Olga, devojačko Novaković, imali su pored Branka, još tri kćerke i dva sina. Zbog hendikepa roditelji ga nisu slali u školu, već se obrazovao sam uz pomoć svezaka i knjiga koje je uzimao od braće i sestara. Pomoć u samoobrazovanju mu je bila i učiteljica Anđelina Arbutina, koja je živela nedaleko u Donjoj Bukovici.

Svoju prvu maketu je napravio sa svojih sedamnaest godina, 1958. godine, maketu crkve u Mikleušu, u baroknom stilu. Druga je bila manastir Visoki Dečani, pa Manastir Žiča. Sledeće zime pravi dvadeset jednu maketu građevina koje su bile dostupne njegovom oku, većinom verske objekte i dvorce.

Prvu izložbu imao je u Bukovici 1961. godine i te godine organizovao je sam 18 izložbi od Našica do Virovitice, dok je u Jugoslaviji i Evropi imao ukupno 314 izložbi. Izložbe je organizovao isključivo u institucijama: školama, fakultetima, domovima armije i kulture, velikim i uspešnim preduzećima, a u Italiji dva puta u crkvenim salama. Tom prilikom demonstrirao je kako pravi makete, zabija ekser, seče dasku i kako drži i koristi oštar nož. Zadnju izložbu je imao 1991. godine u Kratovu, u Makedoniji.

U svom rodnom selu je obnovio staro domaćinstvo i sagradio „Galeriju maketa Branka Radunkovića”, gde je tradicionalno organizovao zabave sugrađana koji Brankove priredbe nazvale „Brankovo veče”.

Početkom rata na tlu Hrvatske, 1991. godine, minirana mu je galerija sa skoro svim maketama koje su se tada nalazila u njoj, a Branko je kao izbeglica preko Beograda i Iloka stigao u Šumadiju u selo Prnjavor, na pola puta između Batočine i Kragujevca. Na predlog episkopa Šumadijskog gospodina Save, manastir Grnčarica, na čelu sa igumanijom Efrosinijom, poklonili su mu 21 ar svoje zemlje. Već 1992. godine urađeni su temelji po Brankovom planu, a uz pomoć više donatora, ubrzo je nikla nova Brankova kuća i galerija u Prnjavoru. U galeriju je Branko prvo postavio dve preživele makete koje su bile na izložbama u Mađarskoj: maketu manastira Žiče i Orahovice. Tu je i maketa manastira Viokih Dečana, doduše znatno oštećena i nekoliko parčića uništenih maketa koje je pronašao na zgarištu posle deset godina.

Koristeći kao motiv, zapažanje koje je svojevremeno napisala u knjigu utisaka učiteljica Anđelka Arbutina, kada je dovela đake na njegovu izložbu, a inspirisana Brankovom upornošću i radom, u Vršcu je osnovana Mala škola „Branko Radunković”-Volja čini čuda, sa ciljem da se kod dece razvijaju intelektualne sposobnosti, ali i hrišćanska mudrost i vrline.

Mala škola tradicionalno dodeljuje, na dan Brankovog rođenja, godišnju nagradu „Branko Radunković”-Volja čini čuda, namenjena i staknutim stvarocima, pregaocima i ličnostima koje su dale snažan doprinos očuvanju srpskog nacionalnog identiteta.