Danas, na dan spomena Sv. Marije Magdaline, 4. avgusta 2023. godine, navršava se 28 godina od zločinačke vojne akcije hrvatske vojske i policije “Oluja”, u kojoj je sa svojih vekovnih ognjišta na teritoriji Republike Hrvatske pod zaštitom UN, proterano više od 250.000 Srba. Tada je izvršena agresija na prostor Republike Srpske Krajine, odnosno sever Dalmacije, Liku, Kordun i Baniju. Danas je jedan od najtežih i najtužnijih dana za srpski narod, dan za molitveno sećanje na skoro 2000 poginulih i nestalih, od kojih se za više od 700 ni dan danas ne zna gde im je grob. Međunarodni sud pravde je u presudi iz februara 2015. godine “Oluju” okvalifikovao kao etničko čišćenje, ali ne i kao genocid, mada svetski eksperti za tu oblast tvrde da je ta operacija imala sva obeležja genocida.
Prema podacima Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas”, tokom zločinačke akcije hrvatskih snaga poginulo je i nestalo 1.960 Srba, a proterano najmanje 220.000 stanovnika nekadašnje Republike Srpske Krajine. Među stradalima, 65 odsto su civili, među kojima približno tri četvrtine stariji od 60 godina. Takođe, 29 odsto ubijenih su ženske osobe, ogromnom većom starice. O zverstvima hrvatske vojske svedoči i zločin na Petrovačkoj cesti, kada je raketama iz aviona hrvatskog vazduhoplovstva nemilosrdno bombardovana kolona u kojoj su bili samo deca, žene i starci.
Predsednik “Veritasa” g. Savo Štrbac rekao je da su prema podacima te organizacije u “Oluji” poginule ili nestale 1893 osobe, a da je među njima više od 65 odsto civila i 29 odsto žena. On je istakao da je tačno jedna trećina, odnosno 631 slučaj nerešen, i da se te osobe vode kao nestale, a da je među njima i veći procenat civila – čak 75 odsto i 51 odsto žena. To su najkritičnije kategorije kada su u pitanju ratni zločini, jer je po Ženevskoj konvenciji ubistvo civila, žena, dece kao i zarobljenih vojnika koji su prestali da pružaju otpor ratni zločin, naveo je Štrbac. On je dodao da je pored velikog broja žrtava tokom “Oluje” kompletno devastirana teritorija Banije, Korduna, Like i Severne Dalmacije. Najpre opljačkana, pa popaljena i minirana. Međunarodne organizacije su do kraja te 1995. godine izašle sa popisom od oko 22.000 uništenih objekata. Ali nije to, to. Mnogo je više od toga, naveo je Štrbac. On je rekao da je na osnovu podataka koje je prikupio Veritas tokom “Oluje” proterano više od 220.000 ljudi i ocenio da tihi egzodus traje i dan danas. Ono što je ostalo i što se u međuvremenu vratilo odlazi. Mi smo imali malo jači povratak od 2000-2003, a onda je zastao. A od kad je ušla Hrvatska u EU na jednog srpskog povratnika pet ili šest je napustilo Hrvatsku, naglasio je Štrbac.
Podsetio je da je 1991. godine na tada sprovedenom popisu stanovništa u Hrvatskoj živelo oko 582 hiljade Srba i da su činili 12,2 procenta u ukupnoj populaciji Hrvatske, a da je bilo i oko 106 000 onih koji su se izjasnili kao Jugosloveni, a da je među njima bio najveći broj Srba.
Vojna dejstva su započela 1995. godine, 4. avgusta u 5.00 časova ujutro, žestokim dejstvima artiljerije i raketnih jedinicana duž čitave linije fronta. Prva linija odbrane Vojske Republike Srpske Krajine pomerena je, odnosno probijena, na više mesta, prodorom u dubinu RSK. Onesposobljeni su takođe sistemi veza RSK. U popodnevnim odnosno večernjim satima započela je evakuacija civila, preko Srba i Dvora. Sutradan, 5. avgusta, oko podneva, objavljeno je da su hrvatske trupe ušle u Knin.
U akciji nazvanoj “Maestral” koja je bila produžetak “Oluje”, od 8. do 17. septembra 1995. godine, hrvatske snage u sadejstvu sa Petim korpusom armije BiH, ubile su 655 i prognale oko 125.000 Srba sa područja više opština zapada BiH: Drvar, Petrovac, Šipovo, Jajce, Bosanska Krupa, Ključ.
Usledila je odmah potom 18. septembra 1995. godine, akcija “Una” odnosno napad Hrvatske vojske sa prostora RH, na tri opštine Republike Srpske: Novi Grad, Kostajnica, Kozarska Dubica. Namera je bila zauzimanje Prijedora.
U presudi haškog Tribunala za bivšu Jugoslaviju, aprila 2011. godine, ocenjeno je da je “Oluja” bila udruženi zločinački poduhvat, na čijem se čelu nalazio predsednik Hrvatske Franjo Tuđman. U presudi stoji da je “cilj bio prisilno i trajno uklanjanje srpskog stanovništva i naseljavanje tog područja Hrvatima”.
Drugostepenom presudom od 17. novembra 2012. godine, generali HV Ante Gotovina i Mladen Markač oslobođeni su krivice za progon srpskog stanovništva iz Kninske krajine 1995, čime je poništena prvostepena presuda kojom je Gotovina bio osuđen na 24 godine, a Markač na 18 godina zatvora. Oslobođeni su po svim tačkama optužbe.
Zločini utvrđeni u prvostepenoj presudi nisu negirani.
Izvor: Radio “Slovo ljubve”
Foto: internet arhiva
