Gost vaseljenskog radija Svetigora bio je istoričar Dejan Ristić iz Beograda sa kojim smo govorili o liku i djelu blaženopočivšeg patrijarha Irineja, njegovom mjestom u nizu od 56 poglavara Srpske pravoslavne Crkve kao i patrijarhovoj ulozi u sagledavanju savremene nacionalne i crkvene istorije našeg naroda.
U višegodišnjoj saradnji g. Dejana Ristića sa Njegovom svetošću posebno se izdvajaju projekti potpisivanja protokola o saradnji Narodne biblioteke Srbije i Srpske pravoslavne crkve, stručna obrada lične biblioteke blaženopočivšeg patrijarha Pavla u Rakovici i organizovanje izložbe na tu temu, zatim uključivanje cjelokupnog fonda patrijaršijske biblioteke u elektronsku bazu nacionalnog knjiškog fonda, formiranje biblioteke Matice srpske-društva članova u Crnoj Gori, obnova biblioteke vladičanskog dvora u Mostaru i mnogi drugi.
Kada su u pitanju lična sjećanja na blaženopočivšeg patrijarha Irineja Dejan Ristić ističe:
„U ličnosti patrijarha imali smo pre svega iskrenog sagovornika, osobu koja je prepoznavala značaj ideja, sugestija, inicijatica i molbi koje su stizale iz Narodne biblioteke Srbije i iz ministarstva kulture i informisanja. Kao istoričar sam se trudio u toj saradanji da akcenat stavim na zaštitu onog što predstavlja naše kulturno, nacionalno i istorijsko nasleđe i da „iskoristim“ naklonost patrijarha Irineja u prepoznavanju očuvanja tog nasleđa a koje će se i nastaviti i u godinama koje slede.“
Blaženopočivši patrijarh je u sebi objedinio turobne decenije 20. vijeka i dvije decenije 21. stoljeća hrabro noseći krst svih iskušenja koja su ga zadesila u njegovih 90 godina ovozemaljskog života:
„On je svojom aglinošću i aktivnošću uspeo da stiže svuda gde je bilo neophodno da bodri, podržava i opominje i da na neki način očuva tu funkciju poglavara Srpske pravoslavne crkve koja se ogleda u tome da bude svetilo svoga vremena i naroda, dakle da bude neko ko će predvoditi, podržavati i na svojim ramenima nositi to breme dužnosti i odgovornosti koje ima jedan poglavar Srpske pravoslavne crkve na čijem čelu su se nalazili brojni sveti arhiepiskopi, patrijarsi i pojedinci kojima je i on Božijom Promislu pribrojan 2010 godine.“
Iako istorija kao egzaktna društvena nauka ima svoje metode izučavanja i davanja suda o nekoj ličnosti istoričar Dejan Ristić navodi da će istoriografija pamtiti patrijarha Irineja kao dostojnog naslednika trona svetog Save:
„Nema nikakve dileme da se radi o prvorazrednoj istorijskoj ličnosti zbog istorijskog, duhovnog i svakog drugog nasleđa koje ostaje iza patrijarha Irineja. Posebno se moraju istaći njegovi napori u očuvanju Kosova i Metohije. Činio je napore da stalno i iznova podsjeća na to da su Kosovo i Metohija integralni dio Srbije ali ne samo u tom državno-pravnom već i u duhovnom, identitetskom, kulturološkom i istorijskom kontekstu.On je imao lično iskustvo i doživljaj koje je delio sa svojim saplemenicima vezano za Kosmet a to je da je faktički srpska srednjevjekovna država nastala na teritoriji današnjeg Kosova i Metohije i da ono predstavlja duhovno središte našeg naroda.“ istakao je na kraju Dejan Ristić.
