Pravoslavna Crkva i savremeni mediji

Dijaloška tribina “Pravoslavna Crkva i savremeni mediji”

U Svetogeorgijevskom domu pod Goricom, sinoć, 25. oktobra 2022. godine, održana je dijaloška tribina na temu „Pravoslavna Crkva i savremeni mediji“. Gosti oca Gojka Perovića ovoga puta bili su sveštenik Pavle Božović, sociolog i novinar Vesna Krivčević i Jasna Ivanović, urednica portala Etos.

 

Gospođa Ivanović na početku je kazala nekoliko riječi o portalu Etos, mediju za crkvena i druga društvena pitanja, koji je nastao iz Fejsbuk grupe Ne damo svetinje, a koja se u vremenu litija trudila da pravovjerno i pravovremeno izvještava o tim dešavanjima. U jednom momentu grupa je okupila preko stotinu hiljada ljudi, što je i bio razlog da se administratori odluče da naprave portal.

Govoreći o odnosu Crkve i medija, iznoseći uporedni prikaz istog pitanja u Katoličkoj crkvi, osvrnula se na određene djelove Ustava Srpske pravoslavne crkve, koji bi se mogli odnositi na crkvene medije. Kazala je da je paradoks da se u eri otvaranja privatnosti, ono što uzrokuje napredak civilizacije stavlja u četiri zida, i da mi taj paradoks moramo prevazilaziti stalnim prisustvom u medijima.

„U Crnoj Gori imamo situaciju da oni kojima su usta puna demokratije i ljudskih prava zabranjuju glas Crkve, vrlo konkretno i na različite kreativne načine, koji se ne mogu baš lako pretpostaviti“, kazala je urednica Etosa, dodavši da je dijalog sam po sebi vrijednost.

Vesna Krivčević govorila je o nastanku i počecima Radija „Svetigora“, koji je bio način da Crkva iskaže sebe i da se eliminiše duhovna praznina koja je postojala poslije Drugog svjetskog rata. Podsjetila je na značajne ljude koji su bili pokretači Radija, posebno naglasivši ulogu tadašnjeg jeromonaha Jovana Ćulibrka, sadašnjeg episkopa pakračko-slavonskog, kao i prvog urednika Slavka Živkovića. Radio je počeo sa trosatnim programom, da bi kasnije prešao na šest sati. Emitovanje dvadesetčetvoročasovnog programa je počelo 1999. godine, a jedan od neposrednih povoda bio je nedostatak pravovremenih i tačnih informacija o teškim događanjima koja su zadesila naš narod na Kosovu i Metohiji. „U najtežim trenucima, kada je ugrožena Crkva, kada je ugrožen narod, taj medij se projavio kao nešto što nam je zaista trebalo i mislim da je već tada, marta 1999. godine, opravdao svoje postojanje.“

Osvrnula se na dilemu da li Crkva treba da ima svoje medije ili da se koristi mogućnostima koje pružaju drugi mediji.

Takođe, govorila je i o svojoj novoj emisiji „Agora“, u kojoj sa profesorom dr Dušanom Krcunovićem govore o raznim društvenim pojavama kroz prizmu Crkve. Takođe, odgovaraju i na pitanja slušalaca koji ih mogu postaviti putem mejl-adrese agoraradiosvetigora@gmail.com.

Otac Pavle Božović istakao je da je Radio „Svetigora“ pomjerio granice u shvatanju pojma duhovnog sadržaja i načina na koji se može širiti Božija propovijed.

Govoreći o društvenim mrežama, objasnio je da te platforme nisu ljudi osmislili samo da bi svi mogli da se slobodno izražavaju, već su to firme koje imaju za cilj da stiču profit pa se može pretpostaviti da one plasiraju i određene ideološke platforme.

„Ako je nešto besplatno, kao što je na prvi pogled besplatno korišćenje Fejsbuka, Instagrama i ostalih društvenih mreža, to ne znači da nema robe koja se prodaje. Tebi je besplatno, ali se prodaješ ti, tvoje prisustvo tamo. Ti si konstantno izložen određenom marketingu, kako komercijalnom, tako i ideološkom, religijskom i svakom drugom. To stvara izuzetne probleme za čovjeka. Svako ko koristi društvene mreže zna koliko vremena ode čovjeku dnevno na korišćenje, a već postoje psihološke studije, a mislim da će i iskustvo sveštenika to bolje reći, da postoji korelacija između korišćenja društvenih mreža i depresije kod ljudi, zato što si izložen tolikom perfidnom marketingu i u tebi se javlja osjećaj nezadovoljstva, tuge, uninija, zbog toga što ti ne možeš da izađeš u susuret svim potrebama koje ti se plasiraju posredstvom tog marketinga.“

Naglasio je da je prvi čovjek naše Crkve, Patrijarh Porfirije, učinio svoje prisustvo vidljivim na društvenim mrežama, što svima daje neku vrstu implicitnog blagoslova da nastave sa radom na društvenim mrežama.

Posebnu pažnju posvetio je projektu Interent-litija, govoreći o učešću Mitropolita Amfilohija, sveštenika Mitropolije crnogorsko-primorske, kao i drugih uglednih ljudi koji su pružali podršku Crkvi.

Lazar Šćekić