Svetom arhijerejskom liturgijom u Crkvi Svetog Spasa na Toploj kojom je načalstvovao Njegovo visokopreosveštenstvo Arhiepiskop cetinjski Mitropolit crnogorsko-primorski g. Amfilohije i otvaranjem muzeja „Njegoševa škola“ danas je počela centralna svečanost povodom 300 godina Topaljske komunitadi, preteče današnje Opštine Herceg Novi.
Na Liturgiji su sasluživali Njihova Preosveštenstva Episkopi budimljansko-nikšićki g. Joanikije i dioklijski novoizabrani buenosajreski i južnocentralno-američki g. Kirilo sa brojnim sveštenstvom i monaštvom uz molitveno učešće vjernog naroda.
U liturgijskoj propovjedi Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije je čestitajući veliki jubilej 300 godina Topaljske komunitadi kazao da je to značajan datum koji nas podsjeća na našu vjekovnu borbu za slobodu jer je i ova značajna institucija osnovana tri decenije poslije oslobođenja grada.
Govoreći o čudesnom prazniku Svetih besrebrenika i čudotvornih ljekara Kozme i Damjana koje danas proslavljamo, Preosvećeni je rekao da je Gospod Isus Hristos čineći mnoga čudesa, među kojima su iscjeljenja za koja je govorio kad bi nekog iscjelio Vjera tvoja spasla te je, zapravo širio vjeru. Sveti Kozma i Damjan su primili dar od Boga da nastave da tvore ona čudesa koja je i sam Gopod činio u vrijeme Svog života na zemlji.
Naglasio je da su Sveti Kozma i Damjan iako poznavaoci ljekarskih vještina više liječili Riječju Božjom i molitvom i da su se pokazali kao brzi pomoćnici darujući mnogima duševno i tjelesno zdravlje. Episkop Joanikije je istakao da duševno zdravlje ima veću važnost jer ono ukrepljuje tjelesno kao i da smo zapostavili vjeru koja je izvor zdravlja, snage, ljubavi i da mnoge bolesti savremenog doba potiču od duševnih slabosti.
Podsjećajući da smo se sabrali u svetinji za čiju istoriju su vezana mnoga značajna imena srpske istorije (mitropolit Savatije Ljubibratić, Sava Vladislavić..), Preosvećeni je naročito istakao Petra Drugog Lovćenskog Tajnovidca koji se tu školovao i ispjevao najljepšu himnu ovome gradu.
Na kraju Liturgije Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije je Stevanu Katiću, predsjedniku Opštine Herceg Novi, uručio orden Svetoga Save prvoga stepena koji je Sveti Sinod Srpske pravoslavne crkve dodijelio Herceg Novom u znak poštovanja i blagoslova Božijeg za izuzetni doprinos životu i misiji Crkve, kao i saradnju na korist vjernog naroda hercegnovske opštine i Mitropolije crnogorsko-primorske.
Mitropolit je pozvao sve da nastavimo 300 godišnje predanje Topaljske komunitadi, predanje jedinstva i zajedništva svega naroda.
„Daj Bože da se i sva Crna Gora nauči ovim primjerom Topaljske komunitadi i da svi oni koje Bog danas udostojava da budu čelnici ove države, opština, naroda, da i oni slijede put sadašnje Vlade hercegnovske i na istinski način objedinjuju narod Božiji oko svetinje, imena Božijeg u kome je sud i pravda a u isto vrijeme da dijele darove koje nam je Bog podario na podjednake djelove, kao što nam se Hristos daruje svima podjednako u Svetoj tajni pričešća“, kazao je vladika Amfilohije.
Mitropolit je istakao da je ovaj primjer Topaljske komunitadi značajan za čitavu Crnu Goru, da bude uzor i primjer svima, da se vratimo putu Svetoga Jovana Vladimira Zetskoga, Svetoga Save, Svetoga Vasilija Ostroškoga, Svetoga Petra Cetinjskoga.
Zahvaljujući se na ovom visokom priznanju koje je dobila Opština Herceg Novi, prva u Crnoj Gori, Stevan Katić je kazao da je čast i privilegija da u ime Opštine, saradnika i građana primi ovo najviše odlikovanje SPC.
„Posebno je privilegija, ali i obaveza biti prva opština koja je dobila ovako značajno priznanje i danas vam garantujem da ćemo nastaviti ovaj naš zajednički put kako bi u vremenima koja su pred nama opravdali ovu čast. Ovaj orden zasluga je svih pokoljenja našega grada od vremena Svetog Stefana Tvrtka I Kotromanića i Stefana Vukčića Kosače .“
Katić je naglasio da će današnji dan ostati upisan u istoriju Herceg Novog jer je jedinstven slučaj biti dio generacije koja obilježava jedan ovako važan jubilej i na isti dan prima najviše odlikovanje i otvara objekat od istorijskog značaja – muzej „Njegoševa škola“.
„Kao lokalna uprava sarađujemo sa onima koji tvore život hercegnovske zajednice i predstavljaju čuvare njenog kulturnog i materijalnog nasleđa, što Srpska pravoslavna crkva – Mitropolija crnogorsko-primorska radi vjekovima unazad“, istakao je predsjednik Opštine Stevan Katić i posebnu zahvalnost uputio Crkvenoj opštini topaljsko-hercegnovskoj na istrajnosti i velikoj požrtvovanosti koju je iskazala prilikom proslave ovog značajnog jubileja.
Nakon Liturgije obavljeno je osvećenje i svečano otvaranje muzeja „Njegoševa škola“ pri Hramu Svetog Spasa.
Svečanom obilježavanju 300 godina Topaljske komunitadi prisustvovali su ambasadori Srbije i Bosne i Hercegovine u Crnoj Gori Zoran Bingulac i Vinko Radovanović kao i drugi mnogobrojni gosti.
Večeras u 18 časova povodom hramovske slave Crkve Polaganja Rize Presvete Bogorodice u Bijeloj i ovog jubileja biće služena Večernja a u 19 časova održana Duhovna akademija na temu “Bijela u djelima Petra Šerovića”.
Topaljska gradska opština – komunitad osnovana je 14. jula 1718. godine dukalom mletačkog dužda Đovanija (Jovana) Kornera. Zasnovana na vladavini lokalnog stanovništva, po prvi put nakon 1482. godine i 200 godina vladavine Osmanske imperije, ona je preteča lokalne samouprave u Herceg Novom.
Vesna Dević
