Sa blagoslovom Njegovog visokopreosveštenstva Mitropolita crnogorsko-primorskog g. Joanikija, poklonička agencija Mitropolije „Odigitrija“ organizovala je hodočašće na ostrvo Krf i poklonjenje moštima Svetog Spiridona u dane njegovog molitvenog spomena, 11. i 12. decembra. Na čelu grupe od 120 hodočasnika sa prostora cijele Crne Gore, bili su članovi klira naše Mitropolije i to protosinđel o. Pajsije (Đerković), nastojatelj Cetinjskog manastira, protojereji Jovan Radović iz Podgorice i Ostoja Knežević, sekretar Mitropolita Joanikija, iguman Evstatije (Ivanović) iz manastira Svetog Nikole – Obod na Rijeci Crnojevića, jeromonah Jovan (Šljivančanin) i monah Pavle (Kondić) iz manastira Stanjevići, monah Spiridon (Živković) iz manastira Zagrađe i sestre monahinje iz manastira: Ždrebaonik, Ćelija Dobrska, Sv. Spiridona na Paštrovskoj gori i Podmalinsko. Na put se pošlo sa pjesmom i molitvom Svetom Spiridonu, koje su otpjevali sveštenici u Sabornom hramu Vaskrsenja u Podgorici u večernjim časovima, 9. decembra. Prelazeći preko Albanije, hodočasnici su u pobožnoj tišini saslušali žitije Svetog Spiridona koje su, u oba autobusa, čitali sveštenici. U ranim jutarnjim časovima pristigli su u grčku luku Igumenica, odakle su trajektom prešli na ostrvo Krf i njegov istoimeni glavni grad.
Poslije poklonjenja svetinjama, sabrani u manastiru Presvete Bogorodice – Kasiopitre, saslušali su duhovne pouke igumana ovog manastira oca Polikarpa. U Sabornoj crkvi Krfske mitropolije prišli su ćivotu sa moštima Svete carice Teodore, obnoviteljke ikonopoštovanja u devetom vijeku, cjelivali i primili duhovno osnaženje. Jaka kiša sa olujnim vjetrom, koja je cijeloga dana zasipala Krf, nije mogla umanjiti radost naših hodočasnika koji su sa pjesmom tropara, pristupili netljenim moštima Svetog Spiridona, cjelivali svetinju i prineli darove. Svečanoj večernjoj službi, uoči nedjeljne Svete liturgije, hodočasnici iz Crne Gore molitveno su učestvovali kraj ćivota Svetog Spiridona i dok su blažili dušu melodijom predivnog pojanja, sa velikim interesovanjem razgledali su ikone i ukrase u hramu, koje su generacije hodočasnika prinosile kroz vjekove. Među ostalim znamenitostima, snažan utisak su ostavila ogromna kandila od srebra, ukrašena izuzetnim umjetničkim radovima, a koja su dar morepolovaca u znak zahvalnosti Svetom Spiridonu za pokroviteljstvo i sigurnu plovidbu beskrajima morske pučine.
U nedjelju, 11. decembra Svetu liturgiju kraj ćivota Svetog Spiridona služio je Mitropolit krfski g. Nektarije uz sasluženje većeg broja sveštenika i monaha, pristiglih iz raznih krajeva Grčke da proslave praznik ovog ugodnika Božjeg. Među njima su bili i naši oci jeromonasi Pajsije, Evstatije, Jovan, i protojereji Jovan i Ostoja. Na kraju Liturgije izvršen je svečani molitveni čin molebna Svetitelju i iznijet negov ćivot na tron ispred ikonostasa. Novina, za one koji su prvi put hodočastili Svetom Spiridonu, bila je lokalna tradicija horskog pojanja na Liturgiji uz pratnju harmonijuma, a posebno je snažan utisak ostavilo odavanje počasti Svetitelju od strane velikog orkestra filharmonije. Svi muzičari, a bilo ih je preko pedest, odjeveni u svečane uniforme sa metalnim kapama poput šljema i ukrašenim visokim kićankama, poslije sveštenika koji su otpjevali tropar Svetom Spiridonu, svirali su u najsvečanijem trenutku iznošenja svetiteljevog ćivota iz oltara i postavljanja u tron pred ikonostas. Ozarena lica vladike, sveštenstva, nekoliko hiljada Božjih duša pristiglih sa raznih krajeva zemaljskog šara i naravno domaćeg stanovništva, spojeni sa mirisom tamjana, plamenovima svijeća i kandila, pojanjem i melodijom orkestara koje su pratili snažni zvuci velikih zvona i odjeci počasne topovske paljbe sa tvrđave, činili su da taj čin bude ispunjen uzvišenim duhovnim osjećanjem. Zaista, trenuci koji se neizbrisivo urežu u duhovno biće svake duše koja sa vjerom i ljubavlju pristupa Svetitelju. Po završetku bogosluženja, naši sveštenici i monasi predali su darove Mitropolitu Nektariju, koji je i u besjedi posebno pozdravio hodočasnike iz Crne Gore. Protosinđel Pajsije je predao lični dar Mitropolita Joanikija – nalivpero blaženopočivšeg Mitropolita Amfilohija, koji je dugi niz godine bio prijatelj sa Mitropolitom Nektarijem i više puta hodočastio na Krf i Vido. Mitropolit Nektarije je uzvratio dostojnim uzdarjem i spomenuo da sa radošću nosi uspomene sa hodočašća Svetom Vasiliju Ostroškom ove godine i litije Prevlačkih sveštenomučenika koju je predvodio u Tivtu. Monasi i monahinje su predali na dar nešto od svoga rukodelja: med, voštane svijeće, brojanice, sok od nara, vino, lozu i duborez.
U ranim popodnevnim časovima, po najljepšem mogućem vremenu, obasjani mediteranskim suncem kroz plavetnilo nebeskog svoda umivenog kišom prethodnih dana i sa neuobičajenom toplotom za predbožićne dane, hodočasnici iz Crne Gore, ispunjeni ovakvim duhovnim raspoloženjem posjetili su Srpsku kuću – zgradu u širem centru grada, koja je posvećena očuvanju spomena na Albansku golgotu srpske vojske i naroda u decembru 1915. i boravak srpskog kralja, prestolonaslednika – regenta, Skupštine, Vlade, vojske i administracije na Krfu tokom 1916-1918. godine. Sa njima je bio i Mitropolit Srbije Dimitrije i izvjesni broj sveštenika. Dirljiv je bio trenutak kada su na pragu Srpske kuće, hodočasnici uručili dar ovom znamenitom svjedočanstvu golgote i slave našeg naroda. Kroz ruke protosinđela Pajsija predata je kustosu g. Nebojši Saramandiću, istorijska fotografija litije sa moštima Svetog Spiridona koju su 1917. predvodili Mitropolit Srbije u egzilu Dimitrije i Arhiepiskop krfski Sevastijan, dokazani prijatelj srpskog naroda, koji je u znak priznanja, bio odlikovan od naše Vlade najvišim civilnim priznanjem – ordenom Svetog Save prvog stepena sa lentom. Uz fotografiju sa potpisima hodočasnika, predata je i knjiga „Crna Gora kroz istorijska dokumenta“, koju je sabrao Jovan Markuš, a objavila Matica srpska – Društvo članova u Crnoj Gori. Naravno, po našem domaćinskom običaju, i nekoliko flaša manastirskog vina i rakije, da se počaste posjetioci Srpske kuće.
S obzirom da u toku zimskog perioda nema brodske veze sa ostrvom Vido, nije se moglo pristupiti Plavoj grobnici. Zato su hodočasnici iz Srpske kuće pošli na krfsku tvrđavu sa koje se kao na dlanu vidi Plava grobnica. U velikoj Crkvi Svetog Georgija na krfskoj tvrđavi, koja je bila u službi vojne posade, a tokom Prvog svjetskog rata koristili su je i naši vojnici, protojerej Jovan Radović uz sasluženje sveštenika i monaha i pojanje svih hodočasnika, održao je molitveni pomen oficirima, vojnicima i narodu, koji je stradao od početka rata 1914. godine, tokom Albanske golgote 1915. i onima koji su sahranjeni u grobnici na Vidu i u talasima Plave grobnice 1916-1918. Potom je, na pragu crkve, monah dr Pavle Kondić izgovorio kratko povjesno slovo o golgoti Srpske crkve i sveštenstva tokom Velikog rata.
Drugi dan hodočašća okončan je na najbolji mogući način molitvenim učestvovanjem u bdeniju kraj ćivota Svetog Spiridona. Crkva i sav okolni prostor bili su ispunjeni hiljadama naroda koji je imao u rukama upaljene svijeće, a njihov plamen se spajao sa zvjezdama u večernjem plavetnilu nebeskoga svoda.
Na sam dan praznika, Mitropolit Nektarije je predvodio Svetu liturgiju uz sasluženje mnogobrojnog sveštenstva, među kojima su bili i naši oci: protosinđel Pajsije i protojereji Jovan i Ostoja. Centralni dio crkve bio je ispunjen najvišim civilnim i vojnim predstavicima vlasti i administracije ostrva Krfa. U tri navažnija djela bogosluženja, orkestar filharmonije je odao počast sviranjem kompozicija u čast Gospoda Isusa Hrista, Presvete Bogorodice i Svetog Spiridona. Po drevnom običaju, na kraju bogosluženja, hodočasnicima je podijeljen blagosloveni hljeb, koji se ovdje pravi sa začinima od meda i mediteranskih trava što ga čini posebno ukusnim. Ovaj hljeb se obično nosi u domove i daruje onima koji zbog starosti i bolesti ili druge kakve nemoći nisu mogli poći na hodočašće. Tako su i naši hodočasnici ponijeli svojim ukućanima ovog blagoslovenog hljeba. Dugo su se orile duhovne, narodne i rodoljubive pjesme u autobusima pri povratku. Hodočasnici iz Crne Gore, primivši blagodat Svetog pričešća i blagoslov Svetog Spiridona, srca punog radosti, u miru Božjem vratili su se svojim domovima, hvaleći i slaveći Boga Gospoda i njegovog ugodnika Spiridona za duhovo ukrijepljenje primljeno tokom hodočašća.
Iz bilježnice jednog od hodočasnika sabrala i priredila Vesna Dević
