- Na današnji dan, 1. januara 1897. godine svečano je otkriven spomenik vladici Danilu, osnivaču dinastije Petrović-Njegoš, na Orlovom kršu iznad Cetinjskog manastira.
Odluku da se vladici Danilu Šćepčevu Petroviću podigne spomenik na Cetinju i da se njegovi posmrtni ostaci prenesu na Orlov krš, donesena je kada je slavljena 200. godišnjica vladavine Petrovića. Ideju i nacrt za spomenik uradila je knjeginjica Jelena, kćerka knjaza Nikole, a u njegovoj izgradnji učestvovali su francuski arhitekta Fruše i vajar Moro Votijer. Radovima je rukovodio inženjer Andrija Radović. Mauzolej vladike Danila, od kamena s Ljubovića, sagradili su korčulanski i domaći majstori. Na Orlovom kršu, brežuljku koji se uzdiže i dominira jugozapadnim dijelom Cetinja, u blizini Cetinjskog manastira nalazi se mauzolej vladike Danila, osnivača novog Cetinjskog manastira i dinastije Petrović Njegoš.
Vladika Danilo je bio sahranjen u manastiru Podostrog, kod Budve, a njegove kosti su prenijete na Cetinje 1853. godine,u doba knjaza Danila.
Svojim uspjelim arhitektonskim rješenjima, spomenik je gotovo srastao sa Orlovim kršem čineći ga prepoznatljivim i dominantnim simbolom Cetinja. Spomenik je podignut na vještački formiranom platou, uređenom kao mali park, na njegovoj samoj ivici u sjeveroistočnom uglu da bi bio jasno vidljiv iz grada.
Monumentalni kameni sarkofag sa visoko postavljenim krstom na širokoj čeonoj kamenoj ploči sa natpisom, leži na prostranom kamenom postamentu do koga vode tri stepenika. Na gornjoj ploči sarkofaga reljefno su postavljeni simboli svjetovne i duhovne vlasti vladike Danila, sa bočnih strana stilizovani ukrasi i simboli-krst, krug i cvijet. Na istočnoj strani, u kružnom medaljonu, apliciran je bronzani reljef vladičine glave u profilu.
Nad sarkofagom, oslanjajući se na četiri vitka stuba,uzdiže se baldahin koji predstavlja nebeski svod. Baldahin se na stubove oslanja pomoću četiri višestruko profilisana luka u čijim se centrima nalazi po jedan veći kamen-tjemenac na kojima se nalaze reljefne predstave razlicitih grbova: državni, porodični i vladičanski.
Gipsanim člancima koji su ukrašeni stilizovanim cvjetovima, svod je podijeljen na četiri segmenta u čijem se centru nalazi veća rozeta. Predstavu nebeskog svoda dočarava veći broj gipsanih u zlato obojenih zvjezdica na plavoj osnovi.
Do platoa sa spomenikom vodi put trasiran sa jugozapadne strane Orlova krša.
- Na današnji dan, 1. januara 1959. godine poslije dvogodišnjeg gerilskog rata na Kubi je vlast preuzeo vođa revolucionarnog pokreta »26. jul« Fidel Kastro.
Svega nekoliko godina prije nego što će doći na vlast, Kastro je još uvijek bio uzorni sin kubanskog plantažera šećerne trske, uglađeni advokat sjajne talasaste, unazad začešljane kose, sa tankim brčićima i u svilenom odijelu.
1953. godine mladi kubanski advokat Fidel Kastro poveo neuspjeli napad na kasarnu Monkada u gradu Santjago da Kuba. Godinu dana ranije, Fulgensio Batista, koji je vedrio i oblačio kubanskim političkim nebom od 1933. godine, zaveo je diktaturu.
Borba protiv Batiste traje tri godine a argentinski ljekar Ernesto Če Gevara, će svojim ljevičarskim idejama uticati na mladog kubanskog nacionalistu. I konačno, 1959. godine Kastrove trupe trijumfalno ulaze u Havanu. Za te tri godine Kastro formuliše svoj politički program, koji uz nacionalizam i antiamerikanizam dobija i treću komponentu — komunizam.
U isto vrijeme, Kastro i saborci postaju ikoničke figure zapadne pop kulture. Pobunjenik protiv sistema koji je okovao Latinsku Ameriku skoro 200 godina, u kome je ovaj kontinent shvatan kao unutrašnje dvorište SAD, a kojim su vladali bogati latifundisti, dok su cjelokupnu industriju u svojim rukama držale američke korporacije, Kastro se, svojim imidžom, idealno uklopio u pobunu mladih na Zapadu, nadolazeću epohu rokenrola, hipi, antiratnog, feminističkog i ekološkog pokreta.
Pošto su većinu opreme izgubili u brodolomu koji je „Granma“ doživjela pred iskrcavanje i u zasjedi koju su im postavile Batistine trupe, Kastro i njegovi saborci nijesu imali čime da briju brade, pa su ih usvojili kao dio imidža.
Dugih brada i kosa, u izgužvanim uniformama bez oznaka, postali su modne ikone mladih širom svijeta i odudarali su od, do tada, važećih stereotipa za Latinoamerikance, po pravilu uredno obučene u kicoška odijela.
Njihov imidž, nastao iz nužde, postao je redovna „uniforma“ studenata i intelektualaca širom svijeta.
Kastrovoj legendi doprinijelo je i njegovo ponašanje, nekonvencionalno u odnosu na druge svjetske lidere. Uniformu nikada nije skidao; uvijek je naglašavao solidarnost sa svim obespravljenim ljudima. Tako je, kada je prvi put prisustvovao zasedanju Generalne skupštine UN, zakupio hotel u crnačkom delu Njujorka, Harlemu.
Čuvene su njegove fotografije kako igra bejzbol, na Kubi nacionalni sport, ili kako igra golf sa svojim saradnicima. Golf tu ima posebnu simboliku, kao sport rezervisan za bogate, čime ga je na neki način „oteo“ od privilegovanih klasa.
Međutim, ono što je najvažnije u njegovom imidžu jeste pobjednički mentalitet koji je cijelog života gajio. Ne samo što je znao kako da pobijedi, znao je i kako da pobjedu sačuva.
Ne samo što je pobijedio Batistu, pobijedio je i Amerikance u Zalivu svinja 1961. godine, a iste godine, kada je dozvolio SSSR-u da instalira nuklearne rakete na Kubi, pokazao je da je spreman na sve kako bi očuvao nezavisnost svog ostrva. CIA je pokušala da ga ubije preko 600 puta, ali činilo se da je vođa kubanske revolucije besmrtan.
Osim što je imao energije napretek, Kastro je bio izuzetno obrazovan, međutim, nije samo reprodukovao ono što je naučio, već je formulisao svoj posebni, originalni pogled na svijet. Zbog toga su se svjetski poznati intelektualci otimali da se sretnu sa njim. Opčinio je znanjem i šarmom Ernesta Hemingveja, Žan-Pola Sartra i mnoge druge intelektualce.
Kastrov pogled na svijet bio je i zvanična ideologija Kube kojom je vladao. Bila je to kompilacija nacionalizma, antiamerikanizma i komunizma. Kubanski komunizam nije, osim kao inspiraciju, preuzimao modele iz tada vladajućih komunističkih zemalja, SSSR-a ili Kine.
Ambiciozan kakav je bio, Kastro je želio da ostane upamćen ne kao puki podražavalac već kao čovjek koji je osmislio i u djelo sproveo originalan koncept komunističkog uređenja, podobnog za podneblje u kome se Kuba nalazi.
Kubanski komunizam bio je po mnogim svojstvima originalan u odnosu na evropske i azijske modele. Na Kubi ateizam nikada nije postao zvanična religija.
Njegovim idejama napajani su revolucionarni pokreti u Srednjoj Americi, od kojih je uspjeha imao onaj sandinistički u Nikaragvi, ali i noviji politički pokreti u Venecueli, Boliviji, Brazilu, Argentini, Ekvadoru, Paragvaju i Urugvaju.
Ono što je Fidel Kastro uradio, prvi, jeste da je probudio Latinsku Ameriku, do njega učmalu u žabokrečinu političke i ekonomske korupcije, bijede i apatije.
Do Kastra, Latinska Amerika je ona iz Markesovog romana „Sto godina samoće“, od Kastra taj kontinent počinje da se budi. Paradoks je da buđenje nije izvršio Kastro sam, niti Če Gevara, već mlađe generacije latinoameričkih političara koje su usvojile njegove ideje.
Oni su usvojili onu ideju slobode koju je Kastro prvi razvio na latinoameričkom kontinentu, jer ako Latinskoj Americi nešto fali, fali joj sloboda. Sa slobodom dolazi i toliko željeni ekonomski prosperitet.
