- Na današnji dan, 5. maja 1860. godine italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi sa svojih „hiljadu crvenih košulja“ isplovio je iz Đenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.
Đuzepe Garibaldi je italijanski revolucionar i borac za Ujedinjenje i slobodu Italije. U mladosti je bio mornar. Dok je služio vojni rok u mornarici Kraljevine Sardinije potpao je pod uticaj Đuzepea Macinija, predvodnika italijanskog nacionalizma, i postao pripadnik društva Mlada Italija. Posle neuspjele oružane pobune u Savoji 1834. godine kada je osuđen na smrtnu kaznu bježi u Južnu Ameriku. Potom je sudjelovao i u urugvajsko-argentinskom ratu na strani Urugvaja. U početku je zapovijedao urugvajskom mornaricom da bi kasnije postao zapovjednik Italijanske legije u Montevideu. U tim borbama stekao je svjetsku slavu.
U domovinu se vraća kako bi sudjelovao u borbi za nezavisnost Italije i ratu protiv Austrije. Borbe protiv Austrijanaca u Milanu i protiv francuskih snaga kod Rima 1849. godine za Rimsku republiku donijele su mu nacionalnu slavu. Godine 1859. pomogao je Pijemontu u ratu protiv Austrije, predvodeći dobrovoljačke jedinice. U tim ratnim sukobima njegove snage zauzele su mjesta Vareze i Komo. U maju 1860. godine Garibaldi izvodi svoj najveći poduhvat i legendarni pohod: osvajanje Sicilije i Napulja. Ovoga puta nije imao vladinu podršku, ali premijer Kavur i kralj Vitorio Emanuele II nijesu se usudili da zaustave popularnog junaka. Kralj i premijer bili su mu spremni pomoći, ali samo pod uslovom da se poduhvat pokaže uspješnim. U bici kod Klatafimija njegove gerilske snage porazile su regularnu vojsku napuljskog kralja. Nakon osvajanja Palerma premijer Kavur odlučio je Garibaldiju pružiti pomoć, ali tek tajnu. Nakon osvajanja Sicilije prelazi na kontinentalni dio Italije i septembra 1860. godine trijumfalno ulazi u Napulj. Tada uvodi političke reforme, dijeli zemlju seljacima ali umjesto proglašavanja republike dobrovoljno ustupa vlast monarhistima u uvjerenju kako će Savojska dinastija ujediniti Italiju. Međutim njegova vojska je raspuštena, a on udaljen na ostrvo Kaprera. No, Garibaldi nije prestao s borbom. U nekoliko navrata pokušava da zauzme Rim i oslobodi ga papske vlasti. U prvom je pokušaju ranjen, a u oba uhvaćen. U prvom pokušaju italijanska vlada morala je zaustaviti Garibaldija u strahu od međunarodnih posledica koje bi uslijedile nakon svrgavanja papske vlasti. Garibaldi pozdravlja Parisku komunu. U Rim se vraća 1871. godine i razočaran u politiku, proglasio se socijalistom. Preminuo je 1882. godine u 75-oj godini života. Danas se svi istoričari slažu da bez Garibaldijeve podrške ne bi bilo moguće ujedinjenje Italije. Nadaren lider i čovjek iz naroda puno je bolje od Kavura i Macinija znao kako okupiti mase.
- Na današnji dan, 5. maja 311. godine umro je Galerije, rimski car rodom iz Gamzigrada u istočnoj Srbiji.
Imperator Gaj Galerije Valerije Maksimijan jedna je od najprotivrječnijih ličnosti Rimskog carstva. Jedni su ga slavili kao spasioca imperije, novog Romula i Aleksandra Velikog, a drugi ružili i smatrali najlošijim vladarom i čovjekom. Dok su ga paganski pisci opisali kao odvažno hrabrog, herkulovski snažnog, predodređenog za pobjede, sa ljepotom, koja se smatrala božijim darom, hrišćanski istoričari su ga prikazali kao monstruoznog gospodara, neprijatelja svake kulture i učenosti. Galerijeva biografija liči na bajku u kojoj pastir postaje car. Galerije je u mladalačkim godinama zadobio najviše vojničke činove i naklonost cara Dioklecijana, koji ga je usinio i 293. godine proglasio za cezara i svog suvladara. Sa svojim vojnicima, Galerije je uspio da savlada Persijance. Galerije je, poput Aleksandra Velikog, koji se poslije pobjede postarao za porodicu pobijeđenog cara Darija, zaštitio porodicu Narsesa od nasrtaja i otmice, zasluživši veliko poštovanje. Poslije ovog poraza, Persijanci su napustili Mesopotamiju, a Galerije slavljen u cijeloj imperiji kao drugi Romul i Aleksandar. U trenutku kada ga je zadesila smrt, u vrijeme njegove najveće moći i slave, sahranjen je i uvršten među bogove u Feliks Romulijani (Gamzigrad kod Zaječara), danas jednom od najvećih arheoloških nalazišta u Evropi, na listi Uneskovih spomenika.
Arheološka ispokapavanja u carskoj palati Feliks Romulijana u Gamzigradu su otkrila carsku rezidenciju sa mozaicima izvanredne ljepote, prelijepu statuu imperatora Galerijusa, hram posvećen božanstvima Jupitera i Herkula, važne ekonomske objekte, javna kupatila i veličanstvene slavoluke na ulazu u palatu. Na njima je natpis Feliks Romulijana. Objekti carske palate Feliks Romulijane u Gamzigradu su raskošno ukrašeni freskama, podnim mozaicima sa figuralnim i geometrijskim motivima. Arhitektura carskog kompleksa Feliks Romulijane u Gamzigradu je bogata u materijalima i posjeduje visok kvalitet ukrasne arhitektonske skulpture stubova, kapitela, zidova, kao i skulpturalnog ukrašavanja. Oko polovine V vijeka su gotovo sve građevine carske palate Feliks Romuliajne, okružene zidinama, uništene u požaru. Carska palata je konačno obnovljena, ali je njen izgled potpuno promijenjen. Tokom VI vijeka je bila naselje zemljoradnika i zanatlija. Početkom VII veka je Feliks Romulijana napuštena i ostaje u tom stanju do naseljavanja Slovena u XI vijeku, koji su tu imali svoje utvrđenje.
