„Ljetopis“ je emisija koja nudi izbor značajnih i interesantnih događaja iz istorije koji su se dogodili na taj dan. Emituje je svaki dan u 10 časova i 10 minuta.
- 8. novembra 1858. godine poslije pobjede nad turskom vojskom na Grahovu, Crna Gora je dobila međunarodno utvrđene granice prema Otomanskom carstvu koje su garantovale velike sile.
Godine 1857. nezadovoljstvo hercegovačkih i brdskih plemena pretvorilo se u široki ustanički pokret protiv Turske. Vođa hercegovačkih ustanika bio je Luka Vukalović, kome je knjaz pružao pomoć u oružju i ljudstvu. Rusija je nastavila sa slanjem pomoći Crnoj Gori.
Turska se, drugi put, ozbiljno pripremala da umiri Hercegovinu i da napadne Crnu Goru. „Vezir bosanski i pridružene Hercegovine“, upućuje proglas hercegovačkom stanovništvu i upozorava ga na obaveze prema sultanovoj vlasti. Malo granično mjesto Grahovo postaje predmet velike pažnje evropske diplomatije, koja ne uspijeva da sačuva mir. Turska vojska, sa oko 13.000 ratnika, kreće prema Grahovu. Crnogorci koncentrišu svoju vojsku od oko 7.500 vojnika. Najžešća bitka vođena je na brdu Grahovcu, i u njoj Turci doživljavaju potpuni poraz. Prema nekim izvorima, poginulo je oko 4.500 turskih vojnika, a prema izveštaju knjaza Danila, oko 2.000 Crnogoraca. Crnogorci su zaplijenili veliku količinu lakog oružja, sve turske topove, sve ratne zastave, 1.200 jahaćih konja i 500 šatora.
Ta bitka, najveća pobjeda crnogorskog oružja pod komandom velikog vojvode Mirka Petrovića posle bitke na Krusima 1796. godine, veoma je pozitivno odjeknula Evropom. Ruski otpravnik poslova u Beču javio je da su Crnogorci krvlju napisali „novu stranicu u knjizi njihove istorije“. Zapadnoevropska štampa sa oduševljenjem je pisala o pobjedi crnogorskog oružja, a u izveštajima su prednjačili „Srpski dnevnik“ i „Srpske novine“ iz Vojvodine, francuski časopisi, nemački i drugi.
Posledica bitke na Grahovcu bile su veoma rđave po tursku imperiju. Francuzi su uputili dva ratna broda, zatim je uplovila i ruska flota da bi se spriječilo iskrcavanje otomanskih trupa i novi napadi na Crnu Goru.
Crnogorsko-turski sukob počeo je da se rješava diplomatskim putem.Porta uvjerava ruskog predstavnika u Carigradu da je zabranila napade turskih trupa na crnogorsku teritoriju, osim „u slučaju krajnje nužde“.
Iako knjaz Danilo nije ostvario projekat nezavisne i međunarodno priznate Crne Gore i dobio mnogo priželjkivani izlaz na more, ipak je postigao veliki uspjeh. Crna Gora je prvi put dobila međunarodno obilježenu i priznatu granicu i tako faktički postala nezavisna država, što je knjazu omogućilo da nastavi rad na učvršćenju zemaljske vlasti i unapređenju razvoja crnogorskog društva.
Evropske sile osnivaju komisiju za razgraničenje Crne Gore i Turske, u koju su ušli predstavnici Rusije, Francuske, Austrije, Velike Britanije i Pruske, uz stručno i pomoćno osoblje. Komisija se sastajala više puta, radila je na terenu, da bi u blizini Spiča, udarila poslednji granični znak na crnogorsko-turskoj granici. Crnoj Gori su prisajedinjeni Grahovo, Župa Nikšićka, Rudine, Tupina, Dodoši, Gornji Vasojevići i djelovi Banjana, Drobnjaka i Kuča.
Proširenje Crne Gore i razgraničenje s Turskom bilo je rezultat kratkotrajne vladavine knjaza Danila. On je uvođenjem reda i zakona u Crnoj Gori i njenim znatnim proširenjem privukao pažnju velikih sila, koje su prihvatile njegov zahtjev za razgraničenje i primorale Tursku na ustupak. Uspjesima u pograničnim operacijama, porazom Turaka na Grahovu maja 1858. godine i snažnim razaranjem Kolašina na Ilindan te godine, pokazalo se da više ni utvrđeni gradovi ne garantuju održavanje okupacionog stanja pred crnogorskim oružjem i hrabrošću ustanika. Turska vlada je konačno morala pristati da sprovede akt razgraničenja s Crnom Gorom knjaza Danila, čime je faktički priznala njenu nezavisnost. Razgraničenje je predstavljalo krupan korak Crne Gore na diplomatskom polju. Austrija je već bila priznala Crnu Goru i izvršila razgraničenje s njom nakon sukoba oko Paštrovačke gore 1837-1841. Diplomatskim pritiskom nakon grahovske pobjede i poslije razaranja Kolašina uslijedilo je međunarodno razgraničenje s Turskom i indirektno priznanje, a stvarno priznanje suvereniteta i nezavisnosti Crna Gora je dobila tek nakon Veljeg rata na Berlinskom kongresu 1878. godine.
- 8. novembra 1805. godine smederevski dizdar predao je ključeve grada vođi Prvog srpskog ustanka Karađorđu. Tim činom Smederevo se uvrstilo među prve srpske varoši koje je Karađorđe oslobodio od Turaka.
Smederevski dizdar predao je Karađorđu ključeve drevnog zdanja pod krošnjama stoljetnog duda. Karađorđev dud, na jednom od smederevskih trgova, proglašen je za prirodno dobro od izuzetnog značaja, i o njemu vodi računa Zavod za zaštitu prirode. Bijeli dud na smederevskom trgu star je više od 300 godina, i dio je priče o predaji ključeva grada voždu Karađorđu.
Sve se odigralo nakon oslobođenja Smedereva. Legenda, takođe, kaže da se sve dogodilo na svečan način, jer je Turska vojska ostavila za sobom veliku količinu topova i oružja a Karađorđe im je, zauzvrat, dozvolio da odu iz grada uz počasti.
Ne postoje potvrđeni istorijski izvori ali duboko u tradiciji Smederevaca postoji predanje da se ceremonija predaje ključeva grada izvršila ovdje.
„Ono što takođe se još vezuje kao legenda za Karađorđev dud jeste anegdota iz Prvog srpskog ustanka – da je Karađorđe Petrović, baš ovdje izvršio takozvanu siječu perčina. Naime, on je uvidio da u borbi prsa u prsa između Srba i Turaka dolazi do kontakta kada Turci hvataju srpske ratnike za kiku i na taj način ih lakše savladavaju. On je bio naročito prijek i autoritativan i kažu da je baš ovdje sproveo tu nepopularnu naredbu da svi srpski ratnici odsijeku perčin.“
Uprava Grada je naložila da se u neposrednoj blizini starog duda zasadi novi, koji će nastaviti da u budućnosti njeguje ovo predanje.
