SAOPŠTENJE ZA JAVNOST
MITROPOLIJE CRNOGORSKO-PRIMORSKE
15. septembar 2018. godine
Koordinator Pravnog savjeta Mitropolije crnogorsko-primorske protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić je juče u dnevnom listu DAN komentarisao prethodno objavljeni dio iz Nacrta mišljenja Venecijanske komisije i OEBS/ODHIR-a o Nacrtu zakona o slobodi vjeroispovijesti u Crnoj Gori i nekoliko puta je ponovio da se radi o Nacrtu mišljenja, koji je, po nalogu Venecijanske komisije i OEBS/ODHIR-a, pripremilo pet međunarodnih eksperata. S obzirom da je dokument bio javan i da je objavljen na zvaničnoj internet stranici Venecijanske komisije, ocijenio je kao skandaloznu činjenicu da je Ministarstvo za ljudska i manjinska prava tri godine prikrivalo od javnosti njima poznati Nacrt mišljenja venecijanskih ekspetara. S tim u vezi, Vlada Crne Gore je, na neuobičajeno nervozan način, svakako nepriličan najvišem organu izvršne vlasti u jednoj državi, reagovala na njegov komentar.
Činjenice su, ipak, sledeće: Ministarstvo za ljudska i manjinska prava u Vladi Crne Gore je 2015. godine dostavilo Venecijanskoj komisiji Nacrt zakona o slobodi vjeroispovijesti kako bi se to tijelo izjasnilo o njemu. Nacrt zakona je prethodno, ne samo od Mitropolije, nego i od stručne javnosti i predstavnika najvećih vjerskih zajednica, ocijenjen nepravednim, neustavnim, diskriminatornim i neusaglašenim sa međunarodnim konvencijama o vjerskim slobodama. Dalje, Venecijanska komisija i OEBS/ODHIR su zadužili petoricu svojih eksperata da sačine mišljenje o Nacrtu zakona. Venecijanski eksperti su svoj posao uradili uz višekratne konsultacije sa Vladom Crne Gore, koja je nekoliko puta dostavljala neophodna objašnjenja, ali i sa drugim subjektima, a među njima i sa predstavnicima Mitropolije crnogorsko-primorske i Eparhije budimljansko-nikšićke.
Poznato je da je, nakon saznanja o izuzetno negativnom mišljenju venecijanskih eksperata i to poslije konsultacija sa Venecijanskom komisijom, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava Vlade Crne Gore povuklo Nacrt zakona o slobodi vjeroispovijesti iz dalje procedure pred Venecijanskom komisijom, a to potvrđuje i Venecijanska komisija u svom saopštenju od 14. septembra. Ministarstvo je Nacrt zakona povuklo iz procedure pred Venecijanskom komisijom očigledno zbog toga što je bilo svjesno da će na plenarnoj sjednici Venecijanske komisije biti usvojeno izuzetno nepovoljno mišljenje o tom Nacrtu.
Dakle, ne da Nacrt mišljenja Venecijanske komisije i OEBS/ODHIR-a, koje je sa pravnog stanovništa komentarisao koordinator Pravnog savjeta Mitropolije, nije falsifikat, niti je ”isfabrikovan”, kao što se netačno tvrdi u saopštenju Vlade Crne Gore, nego je riječ o dokumentu koji je objavljen na zvaničnom sajtu Venecijanske komisije u odjeljku posvećenom Crnoj Gori (takođe potvrđeno od strane VK). Navedeni dokument, koji Mitropolija danas objavljuje na engeskom tekstu u originalu i u prevodu na srpski jezik, nesumnjivo je uticao da Ministarstvo povuče svoj prvobitni neupotrebljivi i diskriminatorni Nacrt zakona o slobodi vjeroispovijesti uz obećanje da će pripremiti novi i poslati ga Venecijanskoj komisiji (takođe potvrđeno u saopštenju VK).
Dakle, jedini razlog što Nacrt mišljenja petorice eksperata VK nije usvojen na plenarnoj sjednici VK je to što je Vlada Crne Gore povukla Nacrt zakona, koji je razoren i, kako je ocijenio predstavnik Mitropolije, ”sahranjen u pravnom smislu” od eksperata Venecijanske komisije.
Iz grube i tendenciozne reakcije Vlade Crne Gore se lako zaključuje da je prva i osnovna namjera pripreme i utvrđivanja restriktivnog i diskriminatornog propisa, koji bi ugrozio najveći broj vjerskih i drugih prava i sloboda, bila nekakvo ”disciplinovanje” Pravoslavne Crkve, što od početka govorimo. Riječ je o principijelnom stavu, jer stalno podsjećamo javnost da bi budući Zakon o slobodi vjeroispovijesti morao važiti jednako za sve, a ne samo za Pravoslavnu Crkvu, te da će sve slabosti i sva restriktivnost tog zakona imati posljedice i po sve građane koji su vjernici i po sve crkve i vjerske zajednica.
Bez obzira na višegodišnju neprimjerenu kampanju iz Vlade Crne Gore i Ministarstva za ljudska i manjinska prava, usmjerenu protiv Pravoslavne Crkve, uistinu se nadamo da će Vlada Crne Gore ”istrajati na zaštiti državnih interesa, uz puno poštovanje slobode vjeroispovijesti i jednakosti svih vjerskih zajednica u građanskoj Crnoj Gori”, ne zaboravljajući pritom da se ”jednakost” može postići samo jednakopravnošću, a to u slučaju Crne Gore znači – poštovanjem kanonskog poretka Pravoslavne Crkve i nesumnjive činjenice da Mitropoliji crnogorsko-primorskoj i drugim eparhijama Srpske Patrijaršije po slobodnoj volji pripada najveći broj vjernika u Crnoj Gori.
Jedino se kao ”drska i nesumnjivo zlonamjerna” i kao jedna u ”seriji nepočinstava”, usmjerenih protiv Pravoslavne Crkve, može ocijeniti nervozna, ishitrena i neargumentovana reakcija Vlade Crne Gore povodom objavljivanja prevoda Nacrta mišljenja Venecijanske komisije o Nacrtu zakona o slobodi vjeroispovijesti.
U prilogu dostavljamo izvorni dokument međunarodnih eksperata Venecijaske komisije i OEBRS/ODHIR-a koji je zaveden kao mišljenje Br. 820/2015 i CDL(2015)051 od 27. novembra 2015. godine i odnosi se na Nacrt Zakona o slobodi vjeroispovijesti.
Dokument je izvorno objavljen na zvaničnoj internet stranici Venecijanske komisije.
U prilogu je Nacrt mišljenja na engleskom i srpskom jeziku.
