Ispod obronaka Lovćena, na 800 metara nadmorske visine u budvanskom selu Pobori nalazi se manastir posvećen Presvetoj Trojici. Po predanju, ktitor manastira je veliki vojvoda Nikola Stanjević 1337. godine, jedan od bliskih ljudi cara Dušana. Na obližnjem uzvišenju sa kojeg se pruža pogled na Rumiju djed Ivana Crnojevića, Đurađ Đurašević Crnojević sagradio je utvrđenje sa crkvom posvećenom Svetom Đorđu. Godine 1499. kada je Zeta pala u osmanske ruke, granica između Mletačke republike, koja je držala Jadran, i Osmanskog carstva je išla podlovćenskim padinama.
Nakon turskih upada u Cetinje 1714. godine, vladika Danilo prelazi u Stanjeviće. Po povratku iz Rusije sagradio je hram koji je posvetio Svetoj Trojici, a nekadašnji dvorac Crnojevića je obnovio i pretvorio u manastirski konak 1724. godine. Poslije njegovog povratka na Cetinje izvjestan broj monaha ostaje u Stanjevićima. Godine 1870. u manastiru je otvorena sveštenička škola koju je pohađao Sveti Petar Cetinjski. Manastir je jedno vrijeme bio rezidencija cetinjskih mitropolita, tako ovdje, Petar Cetinjski piše prvi pisani zakon Stare Crne Gore i brda, nedugo nakon bitke na Martinićima 1796. godine. U Stanjevićima je boravio i Njegoš, te na ovom mjestu nastaje i Luča mikrokozma.
U 19. vijeku, tačnije, 1839. godine, Stanjevići su ustupljeni Austriji i postaju granica Austrije i Crne Gore. Tada počinje uništavanje manastira, da bi krajem 20. vijeka cjelokupan kompleks Zavod za zaštitu istorijsko-kulturnih dobara okarakterisao kao “najljepša ruševina” Crne Gore.
Godine 1994. blagoslovom blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija započeta je obnova i restauracija crkve i manastirskog kompleksa koju je vodio tadašnji nastojatelj, iguman Dimitrije Blagojević, a nakon njegovog upokojenja, rad nastavlja sadašnji nastojatelj, arhimandrit Jefrem Dabanović. Svečano osvećenje je upriličeno 2018. godine, a sada pod svodom manastira nalazi zavještana lična biblioteka i arhiv blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija, kao i predmeti i spisi iz privatnog života.
Zanimljiva je činjenica da je stare carske dveri oslikao poznati ikonopisac i monah Maksim Tujković, a da je isti čovjek ikonopisao i carske dveri u crkvi Svetih Arhangela Mihaila i Gavrila na Baščaršiji, dok je iguman Dimitrije Blagojević takođe rođeni Sarajlija.
Izvor: Svjetlana Samardžija/IS24 Info portal
