U okviru manifestacije Dani Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori, u nedjelju, 13. novembra 2022. godine, biće obilježen Dan Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori.
Podsjećanja radi, na redovnoj Skupštini Društva, održanoj u martu 2017. godine, jednoglasno je usvojen predlog da Dan Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori bude 13. novembar, dan rođenja Petra II Petrovića Njegoša, prvog člana Matice srpske sa prostora današnje Crne Gore.
Ove godine 13. novembar protiče u znaku obilježavanja pedesetogodišnjice od sumornog rušenja Njegoševe zavjetne kapele na Lovćenu. Tim povodom besjede će održati Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije i prof. dr Jelica Stojanović, predsjednik Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori.
Odlomke iz svojevremeno zabranjenog dvobroja časopisa Umetnost (27/28, 1971), koji je u cjelosti bio pripremljen kao apel za odbranu Njegoševe kapele, čitaće proslavljeni srpski filmski, pozorišni i televizijski glumac Viktor Savić.
Fototipsko izdanje ovog broja časopisa Umetnost objavljeno je ove godine u saizdavaštvu Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori i Službenog glasnika iz Beograda. Fototipiju je priredio prof. dr Đorđe Trifunović.
U programu će nastupiti i Pavlina Radovanović, interpretator kosovskih i narodnih pjesama iz Orahovca (KiM).
Ova svečanost naslovljena Sumrak Lovćena (50 godina od rušenja Njegoševe kapele) počinje u 19 časova, ali istog dana u 18.30 profesorka iz Trebinja Milana Babić otvoriće izložbu Rusko-srpski odnosi u doba Petra Velikog.
*Izložbe je posvećena 350. godišnjici rođenja Petra Velikog i 300. godišnjici carskog ukaza o slanju učitelja u Srbiju da predaju slovenski i latinski jezik – najvažniji događaj u istoriji rusko-srpskih diplomatskih, kulturnih i crkvenih odnosa. Izložba je fokusirana na nekoliko istorijskih tema: Karlovački kongres 1698−1699; Obuka Petrovih moreplovaca u školi Marka Martinovića „Nautika“ u Perastu 1697−1698; Grof Sava Lukić Raguzinski Vladislavić u ruskoj službi; otvaranje prve ruske škole u Sremskim Karlovcima i sudbina njenih prvih učitelja.
Drugi dio izložbe predstavlja strip o Petru Velikom i projekat je Ruskog naučnog instituta (rukovodilac prof. dr Irina Atanasijević). Autori stripa, koji je rađen 1940−41. godine, su Pavle Poljakov i Konstantin Kuznjecov. Strip je originalno rađen za srpsku publiku, za „Politikin zabavnik“, međutim njegova distribucija bila je spriječena njemačkom okupacijom 1941. godine.
Nakon osam decenija prvi put je preštampan u digitalnoj restauraciji Bobana Kneževića. Izdavač stripa je Ruski naučni institut u Beogradu u saradnji sa Udruženjem stripskih umetnika Srbije/Centrom za umetnost stripa i udruženjem „Narodna diplomatija“, a sponzor je Gaspromnjeft.
Ekspozicija je zasnovana na jedinstvenim materijalima koji se čuvaju u ruskim arhivama; većina predstavljenih dokumenata prvi put se uvodi u naučni promet i prikazuje široj javnosti.
Izvor: maticasrpskacg.org
