Na koricama ovog izdanja nalaze se fotografije dece kao učesnika nedavnih bogoslužbenih sabranja iz naše Eparhije. Sadržaj započinje sa dva teksta na temu bogoslužbenog života Crkve. Protojerej dr Slobodan Jakovljević nam predočava istorijski razvoj jutarnje službe, od njenih starozavetnih početaka u jerusalimskom hramu, preko ranohrišćanske zajednice, složenijih oblika monaškog i azmatskog tipika, do konačnog formiranja današnjeg oblika službe. Na osnovu istorijskih i bogoslovskih uvida, zaključuje: „ova akolutija predstavlja podražavanje prirodnih pojava koji prate borbu noći i dana, povlačenje mraka i pobedu svetlosti.“
Đakon Bojan Mijailović u tekstu o „Đakonskoj službi u ranohrišćanskoj Crkvi“ pojašnjava značenje termina „đakon“, kao i kontekst u kome ova služba nastaje. Na osnovu praćenja tragova o đakonskoj službi u ranohrišćanskoj literaturi, čitaocima približava kako praktičan značaj ove službe za hrišćanska sabranja, tako i njenu svetotajinsku ulogu.
U nastavku teksta iz prošlog broja, na temu „Protivrečnost u pravoslavnom poimanju stradanja“, veroučitelj Milorad Vasiljević ukazuje na tragičnost pozicije stradalnika u kojoj se može naći svaki čovek. Pokušaj logičnog odgovora na ovo pitanje vodi u unutrašnju teskobu obeleženu sukobljenošću protivrečnih sila. Izlaz se vidi u prihvatanju stradanja i usvajanju dimenzije iracionalnosti, koja je posvedočena u primerima praoca Avraama i Svetog apostola Pavla. Uokvirujući temu hristologijom, autor zaključuje: „Stradanja su neizbežna, ali je bitno kako se nositi sa njima i kako ih shvatati. Sve ovo, zapravo, predstavlja stalni podvig na putu spasenja, a ‛Carstvo nebesko s naporom se osvaja, i podvižnici ga zadobijaju’ (Mt 11, 12).“
Slede tri teksta u kojima se obrađuju teme iz različitih perioda naše istorije. Veroučitelj Milica Glukčević piše o „Srpskoj srednjovekovnoj recepciji lika i dela Svetog cara Konstantina Velikog“. Naziv „novog Konstantina“ kao težnja za podražavanjem u blagočestivom rukovođenju državom prisutan je već u Žitijima Svetog Stefana Nemanje (Simeona Mirotočivog) koja su napisali njegovi sinovi Sveti Sava i kralj Stefan Prvovenčani (Simon monah), pa i kroz kasnije važne srpske srednjovekovne spise i freskopis.
Istoričar Dragan Drašković, u tekstu „Sveta Žiča – čuvar amaneta Svete braće Save i Stefana“ (Prvi deo) piše o počecima Manastira Žiče u 13. veku, pa o njenom kasnijem razvoju na osnovu vrednih istorijskih zapisa iz perioda 16–19. veka. Ove dragocene uvide o događajima i ličnostima vezanim za manastir, zaključuje osvrtom na ulogu vladike Joanikija-Janje Neškovića, koji je „odmah po stupanju na svetosavski tron, tada Eparhije užičko-kruševačke 1854. i po premeštanju sedišta eparhije iz Čačka u Karanovac svojim sredstvima započeo obnovu razrušene Žiče koju je uz pomoć naroda iz eparhije, kasnije i iz drugih krajeva Kneževine Srbije završio 1856. godine.“
Istoričar Tripo Spahić piše o početku gradnje kraljevačke Crkve Svete Trojice, koja je započeta trudom kneza Miloša i lokalnog stanovništva 1823, a iduće godine će obeležiti jubilej 200 godina postojanja. Korišćenje sačuvane literature iz perioda nastanka, kao i kasnija svedočanstva, čine ovaj tekst značajnim podsetnikom i vodičem kroz prošlost ovog kraljevačkog hrama.
U rubrici Crkva i svet, Marko Trajković, doktorand Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu, u tekstu „Sekularizacija: sociološko-teološka skica“ ukazuje na nastanak termina „sekularizacija“, kao i njegovu pravno-imovinsku osnovu, koja se kasnije transformiše u kulturno-sociološku sa vrednosnim značenjem odvajanja Crkve i države. Analizira mnoge izazove, kao i moguće pozitivne i negativne aspekte ovog značajnog fenomena, zaključujući o opasnostima „unutrašnje sekularizacije“ o kojoj se malo govori, a koja znači usvajanje duha ovoga sveta u svakodnevicu crkvenog života.
Rubrika Savremeni t(r)agovi, donosi tekst „Anatomija dosade“, protojereja Aleksandra R. Jevtića. Autor razlaže ovo savremeno osećanje, koje kroz različite manifestacije utiče kako na zdravlje pojedinca, tako i na međuljudske odnose. Uzimajući razne maske, dosada iza sebe krije osećanje besmisla i različite pokušaje bega od njega (koji mogu voditi od hiperaktivnosti i bolesti zavisnosti, do teških oblika depresije). Pozivajući se na filosofske interpretacije ovog problema, tekst završava sa poukama Svetog Isaka Sirijca i Svetog Teodora Studita koji daju smernice hrišćanskog asketskog odnosa sa pozitivnim vrednosnim predznakom oslonjenim na vrlinu nade i trpljenja.
U rubrici Vera i zdravlje, defektolog-oligofrenolog Ana Jakovljević, u tekstu „Autizam – razvojni poremećaj modernog doba“ (Prvi deo), objašnjava značenje i istorijat ovog sve zastupljenijeg zdravstvenog problema koji je potrebno blagovremeno primetiti. Kroz stručne uvide, ukazuje na dve različite manifestacije ovog autizma kroz hipersenzitivnost i hiposenzitivnost, koje na primeru bola pojašnjava time što se prvi oblik odnosi na preosetljivost, dok se drugi odnosi na neosetljivost.
Rubrika Hrišćanstvo i književnost, donosi nam tekst profesora srpskog jezika i književnosti Aleksandre Mijailović, na temu „Religiozno u pesništvu Desanke Maksimović“. Podvlačeći višeslojnost i razvojni put pesništva, primećuje hrišćanske tragove već u počecima stvaralaštva. Autor rasvetljava pritiske koje je pesnikinja trpela od komunističkih vlasti, nakon što je na listu zaslužnih Srba uvrstila i oca Justina Popovića i Vladiku Nikolaja Velimirovića. Tragovi takve pozicije vide se i u njenom kasnijem stvaralaštvu, koje će, iako praćeno senkom političkih i ideoloških pritisaka, ipak uspevati da iznese pravoslavne i svetosavske motive, dovoljno jake da svedoče o njenoj vatrenoj veri i odanosti predačkim vrednostima.
U rubrici Lirski blagovesnik, dr Dragan Hamović piše o tekst o poetskom stvaralaštvu Ljubivoja Ršumovića, koji je ovogodišnji dobitnik pesničke nagrade „Žičke hrisovulje“. Ističe da je Ršum pesnik za decu, ali i narodni pesnik „koji je uspeo da pomiri i zahteve unuka i zahteve dedova i da približi dva udaljena iskustvena sveta.“ Hamović zaključuje: „Ljubivoje Ršumović, koga znamo pre svega kao poetu ludensa, pesnik je punog raspona tonova i raspoloženja. Pesnikov zadatak je da svedoči, ali ne i da jedino mrači: ‛Treba reči naći prave svagdanje / Da nam osnaže želju osmisle nadanje.’ Silu reči podrške i nade Ršum je pronašao i one traju u neprekidnom radosnom opticaju među našim detinjim i osetljivim narodom.“
U ovoj rubrici, nalaze se i tri pesme („Pesma na dlanu“, „Svetogorskim vitezovima“, „Fajum“) autora vojnog sveštenika Aleksandra Sekulića. Teme koje se naziru iz vekova koji su daleko sa nama ovde su pronašle spoj sa pesnikovim ličnim proživljavanjem verskih i egzistencijalnih zapleta. Horizont rešenja svih dilema se nazire u sozercanju neba kao simbola Božijeg prisustva u istoriji i pojedinačnim životima ljudi.
Danijela Dmitrić, Luka Rajković i Tijana Milojević, učenici veronauke iz gornjemilanovačke Gimnazije, potrudili su se da rubrika Veronauka bude ispunjena radovima na teme pitanja smisla života, ljubavi, kao i identiteta. U ovim tekstovima odrasli mogu upoznati način na koji deca vide ove važne teme, a istovremeno njihovi vršnjaci mogu i sami biti zapitani pred istim.
Broj zaključuje tekst vladičanskog đakona Stefana Simića koji nam piše hroniku bogoslužbenih aktivnosti Episkopa žičkog G. Justina u prethodnom tromesečnom periodu.
Zahvaljujemo se Episkopu Justinu na blagoslovu i eparhijskom EUO na podršci, svim autorima tekstova, saradnicima na medijskim prezentacijama časopisa širom Eparhije, crkvenim opštinama, sveštenstvu i čitalačkoj publici među vernim narodom, koji revnosno i nesebično nastavljaju trud koji nam je zaveštao pokretač časopisa Sveti vladika Nikolaj Žički da ne damo da se ugasi kandilo vere u duši Srbinovoj.
Radove za nove brojeve Žičkog blagovesnika možete dostaviti redakciji na adresu z.blagovesnik@gmail.com napisane prema uputstvu.
Protojerej Aleksandar R. Jevtić,
urednik časopisa
