Direktor Arhiva Srpske pravoslavne crkve iz Beograda, dr Radovan Pilipović posetio je od 10. do 12. marta Eparhiju budimljansko-nikšićku i Mitropoliju crnogorsko-primorsku, gde je sa monahom dr Pavlom Kondićem, upravnikom Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske sa Cetinja, obišao i stekao uvid u arhivsko nasleđe srpske crkvene provenijencije.
Dana 10. marta 2023. godine upriličena je poseta Eparhiji budimljansko-nikšićkoj gde je na licu mesta postignut uvid u proces sređivanja i zaštite, te digitalizacije i konzervacije arhivske građe stare Zahumsko-raške eparhije 1879-1931. Srdačan razgovor sa Njegovim preosveštenstvom Episkopom budimljansko-nikšićkim gospodinom Metodijem, sveštenstvom i gospodinom Veselinom Matovićem, zaduženim za poslove sređivanja arhivske građe, doticao se mnogih tema crkvene istorije i zaštite kulturne baštine. Posle poklonjenja ćivotu Svetog Vasilija Ostroškog, crkveni arhivisti i istoričari su se uputili ka Cetinju, gde su bili primljeni kod Njegovog visokopreosveštenstva Mitropolita crnogorsko-primorskog gospodina Joanikija, a potom je dr Radovan Pilipović održao predavanje u Bogosloviji Sv. Petra Cetinjskog na temu „Značaj dokumenta i crkvene arhivistike“. Nakon obilaska Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske, Biblioteke i Riznice Cetinjskog manastira, upoznavanja sa kulturnom baštinom Cetinja, put je nastavljen za Primorje.
U manastiru Stanjevići 11. marta, monah dr Pavle Kondić, sabrat ove svetinje, pokazao je dr Radovanu Pilipoviću obnovljeni manastir, kao i budući prostor za smeštaj zaostavštine blaženoupokojenog Mitropolita Amfilohija Radovića, njegove lične biblioteke i arhive. U nastavku dana obavljena je poseta Srpskoj pravoslavnoj crkvenoj opštini kotorskoj gde se čuva bogat knjižni i arhivski fond, Biblioteka Episkopa Gerasima Petranovića (1820–1906) i stara arhiva Eparhije bokokotorske-dubrovačke i spičanske. Do kraja dana arhivisti su obišli manastir Podlastvu, pogledali riznicu i biblioteku i imali razgovor sa igumanom Justinom Mrenovićem, decenijskom kelijnikom blaženopočivšeg Mitropolita Amfilohija.
Sutradan, 12. marta, posle Svete liturgije u manastiru Miholjska Prevlaka, sa blagoslovom arhimandrita oca Benedikta, dr Radovan Pilipović je održao predavanje okupljenima na trpezi ljubavi na temu „Duhovno-prosvetno i istorijsko nasleđe Episkopa Atanasija Jevtića 1938–2021“, čime su dani u spomen Vladike Atanasija na poseban način iz Hercegovine i Trebinja preneti i na Miholjsku Prevlaku.
Tekst i foto: Matija Šljivančanin
