U organizaciji Eparhije raško-prizrenske, Doma kulture „Gračanica“ i Galerije umetnosti „Priština“, u prisustvu Njegovog preosveštenstva Episkopa raško-prizrenskog Teodosija, sinoć je u Domu kulture u Gračanici održano predavanje i otvorena izložba “Božansko nadahnuće – Miroslavljevo jevanđelje”.
Ovom prilikom Vladika Teodosije je predao pet primeraka faksimila „Miroslavljevog jevanđelja“ manastirima Pećka patrijaršija, Gračanica i Dečani, Prizrenskoj bogosloviji i Univerzitetu u Kosovskoj Mitrovici. Knjige su dar Danijele i Nenada Lutovca.
Predavač Veljko Topalović je, govoreći o najstarijem i najvrednijem srpskom ćiriličnom rukopisu, istakao da je Miroslavljevo jevanđelje nastalo u blizini Crkve Svetog Apostola Petra (Bijelo Polje, Crna Gora).
On je naveo da Miroslavljevo jevanđelje predstavlja jedan od najvrednijih pisanih dokumenata Srba, te da o njegovoj vrijednosti i značaju govori i činjenica da je izrada jevanđelistara koštala koliko i tvrđava Golubac na Dunavu.
“Miroslav je prvi srpski plemić koji je nosio odjeću sa dvoglavim orlom. Prema predanju Miroslavljev mlađi brat Stefan je jevanđelistar prenio u manastir Hilandar 1198. godine, odakle je prenet u Srbiju u vreme dinastije Aleksandra Obrenovića, koji je Miroslavljevo jevanđelje, zajedno sa Osnivačkom poveljom manastira Hilandar, prenio u Srbiju”, naveo je Topalović.
Prema njegovim riječima, tokom Majskog prevrata 1903. godine ono je iznijeto iz dvora, ali je u njemu ostala Osnivačka povelja kojoj se od tada gubi svaki trag.
Topalović je naveo da je Kralj Petar tokom povlačenja srpske vojske preko Albanije izdao naredbu da se Miroslavljevo jevanđelje zajedno sa državnom kasom sačuva po svaku cijenu.
“Negde oko Peći na Kosovu i Metohiji kraljevi saradnici su u sanducima pronašli Miroslavljevo jevanđelje i sačuvali su ga spavajući na sanduku u kome se nalazilo”, naveo je Topalović.
Miroslavljevo jevanđelje je ponovo vraćeno u Beograd, odakle je početkom Drugog svjetskog rata preneseno u Užice, a potom predato na čuvanje igumanu manstira Rača ukraj Drine.
On je podsjetio da je Unesko 2005. godine proglasio Miroslavljevo jevanđelje za jedan od 120 najvrednijih dokumenata cijelokupnog čovječanstva.
“Složenost simbolike likovnih ukrasa najvrednijeg srpskog rukopisa, Miroslavljevo jevanđelje čini jedinstvenim u srednjevekovnoj Evropi”, rekao je Topalović i dodao se danas rukopis čuva u Narodnom muzeju u Beogradu.
Na predavanju je prikazan i dokumentarni film “U početku beše reč” o dramatičnom istorijatu najstarijeg srpskog ćiriličnog rukopisa.
U naredna dva dana predavači će, uz predavanja učenicima osnovnih i srednjih škola, predstaviti izložbu koju čine – zakrivljeni pano sa fotografijom unutrašnjosti hilandarske crkve gdje je Miroslavljevo jevanđelje čuvano 700 godina, specijalno izrađen postament i kovčeg iz kog se knjiga podiže prilikom otvaranja, te 12 panoa na rolapovima koji govore o simbolici likovnih ukrasa i dramatičnom istorijatu ove knjige.
Ovu izložbu je do sada vidjelo više od 1. 200. 000 posjetilaca širom svijeta.
Izvor: Srna
Foto: KiM
