U organizaciji sveštenog bratstva Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici, u subotu 28. decembra 2024. godine predavanje na temu: „Liturgijski kontekst božićnog praznovanja” u kripti Sabornog hrama, održao je protojerej-stavrofor dr Nenad Tupeša, profesor liturgike na Pravoslavnom Bogoslovskom Fakultetu ,,Sveti Vasilije Ostroški” u Foči, sa početkom u 19 časova.
U uvodnom dijelu prota Nenad je naglasio da liturgijsko proslavljanje praznika ne podrazumijeva zapravo tek neko prisustvovanje, već i aktivno učestvovanje u službi i svetim tajnama, budući da kako prota Nenad daalje podsjeća na riječi čuvenog profesora liturgike Joanisa Fundulisa Bogosluženje pomjera granice epoha i prolaznih vremenskih formi ovoga svijeta:
,,Spremamo se da dočekamo najradosniji praznik Roždestva Hristovoga, i mi živimo kroz sveta bogosluženja u našim svetim hramovima.
Liturgijsko proslavljanje, podrazumijeva uvijek ne samo prisustvovanje, nego i učestvovanje. Zašto? Zato što mi učestvujući u službama, vrlo često se gubimo i potpuno razumljivo, ne znajući da li se nalazimo u onom vremenu tamo kad se Hristos rađa, ili se nalazimo u sadašnjem vremenu, u Hramu, jer bogosluženje nas prenosi, pevamo pesme, slušamo himne anđela, kao da smo negde daleko u Jerusalimu, tamo u Vitlejemu, nekim dalekim mestima gde se događaj desio, ali smo ipak negde tu, u Podgorici, u Foči, u Cetinju, u Kolašinu. Zašto je to tako, zato što je to nekada i blažene, uspomene pokojni profesor Fundulis dobro rekao: ,,Bogosluženje pomjera granice epoha i prolaznih vremenskih formi ovoga svijeta“.“
Prota je posebno naglasio važnost živog učešća u Bogosluženjima, posebno u Liturgiji:
,,Naše nije da slušamo, nego da učestvujemo slušajući. I da slušamo učestvujući. Dakle, da budemo živi učesnici. Zašto? Zato što nas zapravo bogosluženje vraća u to vrijeme prevazilazeći te granice. Nalazimo se u istoj Vitlejemskoj pećini sa mudracima i sa njima zajedno im i prinosimo darove. Ali se takođe i sa pastirima poklanjamo detetu sada Bogomladencu u kome obitava sva punoća božanstva tjelesna“.
,,Može neko biti u svešteničkoj službi 50, 60 godina, a da služi Liturgiju nikad mu nije dosadilo, kako je to moguće? Upravo zato što je to doživljaj da je ta svaka Liturgija i praznik jedinstven događaj, to nije ponavljanje, on je uvijek nov. Kao što Božić slavimo, svake je godine kao da ga prvi put slavimo, svaka godina ima nešto specifično ali u potpuno jednoj drugoj perspektivi. Ne baš onako narativno, istorijski, sa svim karakteristikama. Nego ipak je eshatološki. Zato praznik rođenja zapravo dobija smisao u prazniku Pashe. Jer u Vaskrsenju Hristovom je sadržaj zapravo i događaja rođenja, dat je smisao u rođenju. Uzalud bi se Hristos rodio. Uzalud bi i angeli pevali pesm i mi mu se klanjali, prinosili darove ako nije pobijedio smrt. Dakle, kao što je ono poslednje uzrokovano ovim prvim, kao što je Vaznesenje uzrokovano rođenjem, tako je i rođenju dat smisao vaskrsenjem i vaznesenjem Hristovim. – pojasnio je između ostalog protojerej-stavrofor Nenad Tupeša.
Boris Musić
