PRVI „ĐEDOV SABOR – OD DUNAVA DO MORA SINJEGA“
28-29. avgusta 2022. g. u Herceg Novom
Danas, na praznik Uspenija Presvete Bogorodice 15/28. avgusta 2022. ljeta Gospodnjeg, u Herceg Novom, gradu srpskoga kralja Tvrtka i vojvode od Svetoga Save Stefana, poslije Svete arhijerejske liturgije, koju su u manastiru Savina služili Njegova Svetost, patrijarh srpski, g. g. Porfirije i mitropolit crnogorsko-primorski, g. Joanikije sa više arhijereja Srpske Pravoslavne Crkve i sveštenstvom, počeo je, u okviru „9. Trga od ćirilice“, „Đedov sabor – od Dunava do mora Sinjega“, prvi koji se održava u Crnoj Gori. Sabor je počeo programom u samom manastiru, u izvedbi djece iz recitatorske škole pri crkvi Svetog Spasa na Toploj „Prepodobna Kasija Konstantinopoljska“ i šire iz crkvenih opština hercegnovskih. Saborovanje novskoga vjernog naroda sa arhijerejima svoje Crkve i sveštenstvom nastaviće se večeras, takođe u manastiru Savini, gdje će od 20.30 biti upriličen razgovor o „Izabranim djelima“ mitropolita Amfilohija Radovića, u kome će uzeti učešća Njegova Svetost, patrijarh srpski, g. g. Porfirije i mitropolit crnogorsko-primorski, g. Joanikije, povodom jubilarne 30-e godišnjice osnivanja Izdavačko-informativne ustanove Mitropolije crnogorsko-primorske „Svetigora“.
„Đedov sabor – od Dunava do mora Sinjega“ završava se, ako Bog da, sjutra, 29. avgusta na Kanli kuli, svečanom akademijom povodom 640-e godišnjice osnivanja grada Herceg Novog sa početkom u 20.30 i bogatim kulturno-umjetničkim programom u nastavku, u čast blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija.
Zašto „Đedov sabor – od Dunava do mora Sinjega“ ?
Zato što su sabori, sabiranje i zajedništvo, u prirodi Hrišćanstva, i naročito Pravoslavlja kao čuvara Hristove vjere prave.
Zato što se spasenje traži i nalazi uvijek i samo u zajednici, „obšteniju“ svih bogospasavanih ljudi, upokojenih i živih, sabiranih oko Hrista Spasitelja u jednom Tijelu, u Crkvi Njegovoj.
Zato što su sabori i saborovanja jedna od najstarijih i najznačajnijih ustanova i u našem svetosavskom rodu, počev od onog Nemanjinog crkveno-državnog Sabora u Rasu osamdesetih godina 12.v. i Spasovdanskog crkveno-državnog sabora njegovih Svetih sinova, Svetoga oca našega Save i kralja Stefana Prvovjenčanoga u Žiči 1220/1221.g., na kojima je od jeresi odbranjena i obnovljena i utvrđena prava vjera u našem narodu, kao izvor svakog dobra i blagostanja u njegovoj potonjoj istoriji na svim njegovim prostorima, od Prizrena, Skadra i Boke do Trsta i Bijele Krajine i od Skoplja do Pešte i Temišvara.
Zato što se i sve značajno u istoriji Crne Gore vezivalo za neki crkveni praznik, za Sabor kao podsticaj na ljubav, bratsku slogu i iscjeljenje od svake mržnje, zlobe i dioba, na isjeljenje od bezbožništva, samoće i očaja kome su skloni svi ljudi.
Zato što je mitropolit Amfilohije, napitan Svetim Jevanđeljem i vaspitan podvižničkom i bogoslovskom mudrošću svih Svetih hrišćanskog roda našega, i vascijele vaseljenske Crkve Hristove, arhijerej Hristov sa duhovnom dubinom velikih Staraca i žarkom ljubavlju i blagodarnošću prema blagočastivim precima od našeg hrišćanskog pamtivijeka, i emotivno naš najdraži „đed“, u nedavnom litijskom pokretu za slobodu, probudio u nama hrišćansku nadu i uspostavio povjerenje i snažno djelatno jedinstvo Crkvenog klira i naroda, za koje nam se činilo da je, uplivom globalizacije i savremenog načina života, za nas postalo gotovo nemoguće.
„Đedov sabor“ i zato što je mitropolit Amfilohije, kao svaki pravi Bogom pobjednik nad svojim vremenom, raskrčio put i pokazao način kako da cijelo svoje biće okrenemo k Bogu, da se onda i smjer i pravac kretanja i pojedinca i društva u cjelini, okrene ka vječnosti, ka budućem Carstvu Hristovom, Carstvu Njegove ljubavi.
I zato da bismo, utvrđivani na svetosavskim temeljima, na kojima se nazidavao i mitropolit Amfilohije i na kojima je i nas zidao, kao jedan od naših novih bogodostojnih „nastavnika puta koji vodi u Život“, bolje razumjeli svijet oko sebe, opominjući se pravih vrijednosti i prema njima se ravnajući i ispravljajući na putu svoga očovječenja i oboženja.
„Đedov sabor“ i zato što, poslije naših starijih i novijih Svetitelja, nema u našem narodu mnogo crkvenih pastira koji su sa toliko snage i vremena, praktično cio svoj život, kao blažene uspomene mitropolit Amfilohije, upotrijebili i dali u borbi protiv onih koji bi da sruše temeljne istine naše vjere i svenarodnog pamćenja i jedinstva „od Dunava do mora Sinjega“. Nema mnogo onih koji su nam toliko sopstvenim primjerom svjedočili i pokazivali da su, i u vrijeme velike opšte destrukcije i novog bogoborstva, progona Crkve i zatiranja hrišćanskih vrijednosti, čovjekov jevanđeljski život sa Bogom i kroz njega duhovna obnova svakog hrišćanskog naroda ne samo mogući, nego i neophodni da bi se razvila punoća i dostojanstvo čovjekove ličnosti i da bi i narod unaprjeđivao svoju duhovnu i kulturnu zrelost na Hristovom Putu spasenja.
Krstonosni protojerej Radomir Nikčević,
predsjednik Upravnog odbora „Trga od ćirilice“ i starješina hrama Svetog Spasa na Toploj
