Na opštu radost srpskom pravoslavnom rodu, sveštenstvu, monaštvu i vjernom narodu Mitropolije crnogorsko-primorske, namjesništva hercegnovskog, parohije baošićke i vaskolikom rodu pravoslavnom, na redovnom zasjedanju Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve održanog u Beogradu u kripti Hrama Svetog Save na Vračaru 13-17. maja 2025. godine, Sveti arhijerejski sabor Srpske Pravoslavne Crkve u diptihe svetih unio je ime Ispovijednika vjere protosinđela Kirila (Cvjetkovića), bezdinskog i dalmatinsko-bokeljskog, sa datumom praznovanja 12. oktobra/29. septembra.

Ovim svetim činom grad Herceg Novi, pored svetog arhiđakona Stefana i svetog Sevastijana sasovićkog (Dabovića), dobija još jednog nebeskog zaštitnika i molitvenika!

Kratak životopis Svetog Kirila Cvjetkovića

(Izvor: Eparhija dalmatinska)

Kiril Cvjetković je rođen 1791. godine u znamenitoj familiji baošićkog paroha Simeona Cvjetkovića, a kršten je u Crkvi Svetog oca Nikolaja u Baošiću, imenom Konstantin. Kao dečaka podučavao ga je rođak, sveštenik Aleksa Cvjetković, koji je prvi pokazao razumevanje za njegovu ranu želju da se zamonaši. Uprkos protivljenju uže porodice, on ga je 1805. godine odveo u manastir Savinu, gde je prvi put obukao monašku rizu i dobio ime Kiril, u novembru 1808. godine. Sticajem raznih neobičnih okolnosti za đakona je proizveden tek 24. jula 1812. godine u vrličkom Hramu Svetog Nikole. U Šibeniku je 14. juna 1814. unapređen u čin arhiđakona, a već sledeće godine, 21. novembra, u šibenskoj katedralnoj crkvi proizveden je u stepen sveštenstva i služio je svoju prvu Liturgiju. U julu 1817. godine primio je sinđeliju kojom mu je dodeljena šibenska parohija i tada postaje lični sekretar episkopa dalmatinskog, bokokotarsko-dubrovačkog i istrijskog, Venedikta Kraljevića.

Obavljajući dužnost sekretara, Kiril Cvjetković među prvima otkriva vladikinu pogubnu nameru da pounijati dalmatinsku eparhiju. Budući odan predanjskoj veri i celim bićem pogružen u Pravoslavlje, naš otac Kiril je u tajnosti, sa pobožnim parohijanima i uglednim Šibenčanima kao i odanim sveštenstvom, kovao plan kako bi razobličio ovu zlokobnu nakanu vladike Kraljevića i njemu slepo odanim službenicima. Zbog toga su ga austrijske vlasti, preko vladike Kraljevića, 20. aprila 1821. godine premestile u manastir Krku kako bi ga udaljile od naroda koji mu se priklonio u nepokolebivoj želji da se očuva Pravoslavlje u Dalmaciji. Nakon pobune šibenskih Srba i neuspelog pokušaja atentata na vladiku, otac Kiril dospeva u istražni zatvor u Šibeniku. Četiri godine i tri meseca proveo je u šibenskoj tvrđavi Ljuljevcu, a potom je osuđen na 20 godina robije pod optužbom da je bio među organizatorima šibenske bune. Najduže je tamnovao u Gradiški, a nakon pomilovanja od strane cara Franje Josifa I 1842. godine poslat je na uslovnu slobodu sa obavezom da kaznu nastavi u manastiru Bezdin u Banatu. Protosinđel Kiril Cvjetković je tako robovao sve do 12. februara 1846. godine, a zatim je ostao u tom manastiru kao sabrat, da bi naredne godine bio primljen u manastirsko bratstvo. Poznato je da je u više navrata pokušavao da dobije premeštaj u zavičaj, ali mu austrijske vlasti nisu dozvolile da se vrati u Dalmaciju, niti u rodnu Boku Kotorsku. Upokojio se u Bezdinu, 28. septembra 1857. godine, a sahranjen je sutradan pri manastirskoj crkvi, gde i dans počivaju njegovi zemni ostatci.

Mošti svetog Kirila u manastiru Bezdin u Rumuniji (Eparhija temišvarska). Fotografija: Nenad Vitomirović

Svoju autobiografiju protosinđel Cvjetković pisao je upravo u Bezdinu, na plavičasto beloj, debeloj hartiji u tri sveščice ušivene u plave korice, sa ukupno 54 pisana lista. Na planu umetničkog izraza ova knjiga pripada onoj proznoj tradiciji Srba koja je nastajala prema modelu Dositejevog „Života i priključenija“ i naporedo sa memoarskim tekstovima Simeona Piščevića, Gerasima Zelića i Save Tekelije, predstavlja okosnicu dokumentarno-književne proze koja je, uz ustaničku prozu vukovske provenijencije i narodnog jezika, te uz usmeno narodno stvaralaštvo, postavila temelje novoj srpskoj književnosti.

Među velikim i značajnim ličnostima srpskog 19. veka, život, sudbina i delo protosinđela Kirila Cvjetkovića se izdvaja kao uzvišeni primer moralne postojanosti, nepokolebljive nacionalne svesti i žrtvene predanosti pravoslavnoj veri.