Danas, 20. maja 2021. leta Gospodnjeg, na dan sveštenog spomena javljanja na nebu znamenja Časnog i životvornog krsta u svetom gradu Jerusalimu, navršilo se šest meseci od upokojenja Njegove svetosti Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog Irineja (Gavrilovića).
Životopis Njegove svetosti Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog blaženopočivšeg Patrijarha srpskog Irineja
Njegova svetost Patrijarh srpski g. Irinej (Gavrilović) rođen je u selu Vidova, kod Čačka, 1930. godine od oca Zdravka i majke Milijane. Na krštenju dobio je ime Miroslav. U rodnom selu završio je osnovnu školu, a potom gimnaziju u Čačku. Po završetku gimnazije upisao se i završio Bogosloviju u Prizrenu, a zatim i Bogoslovski fakultet u Beogradu. Po završenom fakultetu odlazi u vojsku. Po povratku iz vojske ubrzo biva postavljen za suplenta (profesora) Prizrenske bogoslovije. Pre stupanja na dužnost profesora, oktobra meseca 1959. godine, u manastiru Rakovica, od strane Njegove svetosti Patrijarha Germana, prima monaški čin, dobivši na postrigu ime Irinej.
Istoga meseca, na praznik Sv. Petke, 27. oktobra 1959. godine, u crkvi Ružica ispod Kalemegdana, biva rukopoložen u čin jeromonaha. Dok je službovao kao profesor u Prizrenskoj bogosloviji, upućen je na postdiplomske studije u Atinu. Godine 1969. biva postavljen za upravnika Monaške škole u manastiru Ostrog, odakle se, zatim, vraća u Prizren i biva postavljen za rektora Prizrenske bogoslovije. Sa te dužnosti je, 1974. godine, izabran za vikarnog episkopa NJ.Sv. Patrijarha srpskog, sa titulom episkopa moravičkog. Godinu dana kasnije, 1975. godine, izabran je za episkopa niškog, gde je služio sve do postavljenja za Patrijarha srpskog.
Patrijarh srpski Irinej ostvario je značajne poduhvate kao episkop niški. Godine 1987. počela je izgradnja novog hilandarskog metoha, hrama Sv. Save u Nišu, čije je temelje osvetio episkop niški g. Irinej. U vreme stupanja vladike niškog Irineja na patrijaraški tron, u izgradnji je bilo oko 40 hramova na teritoriji Niške eparhije, sa približno istim brojem crkava u obnovi.
Za vreme episkopske dužnosti Patrijarha Irineja, narod se u sve većem broju vraćao Crkvi, a Eparhija niška intenzivno je radila na uspostavljanju raskinutih veza sa narodom, nakon pola veka komunističke vlasti. Godine 1998, prvi put posle 50 godina, za hramovnu slavu niške Saborne crkve – Duhove, obnovljena je velika litija ulicama Niša. Razvijena je prosvetna i izdavačka aktivnost, naročito u manastirima i crkvama ove Eparhije.
Izbor za Patrijarha srpskog
Episkop niški Irinej izabran je za Patrijarha srpskog na izbornom zasedanju Sv. arhijerejskog sabora SPC, 22. januara 2010. godine, koji je započeo Sv. arhijerejskom liturgijom u Sabornom hramu. Nakon toga, usledio je priziv Svetog Duha u Patrijaršijskoj kapeli Sv. Simeona Mirotočivog.
Izbornim saborom predsedavao je Njegovo preosveštenstvo Episkop šabački Lavrentije, kao najstariji episkop po rukopoloženju u našoj Crkvi. Od 44 člana, koliko čini Sv. arhijerejski sabor, 34 arhijereja su ispunjavala uslov da budu kandidovani za novog Patrijarha srpskog. Tajnim glasanjem arhijereji su predlagali kandidate, od kojih su u uži izbor ušla trojica arhijereja, dobivši više od polovine glasova članova Izbornog sabora. U prvom krugu kandidat za patrijarha je postao Mitropolit crnogorsko-primorski g. Amfilohije, u drugom krugu Episkop niški Irinej, dok je treći kandidat, izabran u četvrtom krugu, bio Episkop bački Irinej.
Visokoprepodobni rhimandrit Gavrilo, nastojatelj manastira Lepavina (Mitropolija zagrebačko-ljubljanska) sa Sv. jevanđelja izabrao je koverat sa imenom novog srpskog patrijarha, predajući ga Episkopu šabačkom Lavrentiju, koji ga je i saopštio ime novog Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog – g. Irineja (Gavrilovića). Nakon toga, služeno je blagodarenje, a Svjatjejši Patrijarh Irinej se u besedi obratio braći arhijerejima. Zvona Saborne crkve označila su, oko 14:15, da je izabran novi Patrijarh srpski.
Ustoličenje Patrijarha srpskog g. Irineja
Novi Svjatjejši Arhiepiskop pećki, Mitropolit beogradsko-karlovački i Patrijarh srpski g. Irinej (Gavrilović) ustoličen je svečano 23. januara 2010. godine, u Sabornom hramu Sv. Arhangela Mihaila u Beogradu, na kraju Sv. liturgije. Saborsku Sv. arhijerejsku liturgiju služio je novoizabrani Patrijarh srpski Irinej, uz sasluženje arhijereja, sveštenoslužitelja i đakona SPC, kao i predstavnike Ruske i Grčke crkve. Njegova svetost Patrijarh Irinej ustoličen je u patrijaraški tron kao 45. poglavar Srpske pravoslavne crkve i naslednik Sv. Save Prvoprestolnog.
Dosadašnji čuvar trona srpskih patrijaraha, Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, predao je Patrijarhu Irineju patrijaraške insignije – panagiju, žezlo i belu patrijarašku panu, poželevši mu da bude dostojan naslednik Sv. Save i svih ostalih svetih i časnih njegovih prethodnika. U svojoj pristupnoj besedi, Patrijarh Irinej je istakao da je to veliki dan i za njega lično i za našu Crkvu i naš narod, jer je srpski patrijarh uvek predstavljao, pred Bogom i u istoriji, punoću svog naroda, deleći sudbinu njegovu, njegove tragedije, ali i njegove radosti. Patrijarh Irinej priznao je i da je njegovo srce ustreptalo pred pitanjem da li je dostojan ovog visokog zvanja, počasti i odgovornosti. Iskazao je blagodarnost onima koji su ga izabrali i ukazali mu poverenje. Nastavljajući put Svjatjejšeg Patrijarha Pavla, govorio je da se oseća nemoćnim pred tako velikim krstom koji ga očekuje u ova smutna vremena, ali da se oslanja na reči Sv. apostola Pavla, “Sve mogu u Hristu koji mi moć daje”. Besedio je o srpskim patrijarsima od vremena Sv. Patrijarha Gavrila (Dožića) do Patrijarha Pavla, svestan težine bremena i odgovornosti koje će morati poneti kao njihov naslednik i sledbenik. “Zato se ovog trenutka moja misao usmerava prema Bogu, Spasitelju našem, Arhipastiru Crkve, koji me je dobrotom i milošću Svojom nagradio”, istakao je Patrijarh srpski Irinej.
Svetoj liturgiji su prisustvovali i visoki predstavnici ostalih konfesija, kao i predstavnici državnog vrha Republike Srbije i Republike Srpske, članovi kraljevske porodice; brojni narod, sveštenstvo i monaštvo.
Upokojio se u Gospodu u petak, 20. novembra 2020. godine u 7:07 časova u Vojnoj kovid bolnici „Karaburma“ u Beogradu.
