U Crkvi Svetog Nikole u Kotoru, u toku Uspenskog posta (od 14. do 28. avgusta) svake večeri služiće se moleban Presvetoj Bogorodici sa početkom u 21 sat.
Kratak istorijat molebna:
„Po usmenoj tradiciji, u 17. vijeku Presveta Bogorodica je zaštitila primorje od kuge, i od tada se tokom Uspenskog posta svake večeri služi ovaj moleban u znak zahvalnosti Majci Božijoj. To je, u stvari, moleban sa kraja Časoslova, ali modifikovan. Dodata su ispred Jevanđelja stepena sa prokimenom kao uvod u čitanje Jevanđelja. Poslije “Oče naš“, pjeva se svjetilen Uspenja – “Apostoli ot konec“, “Oprjata lik apostolskij“ (sa 9.pjesme kanona) i “Sladost angelov“ (redovni svjetilen ponedjeljka i utorka). Za to vrijeme se kadi oko ikone Presvete Bogorodice. Melodije su vrlo arhaične i, zahvaljujući proti Bogoboju Miloševiću (+1974) prenesene na tada početnika jereja Momčila Krivokapića i do danas sačuvane.
Moleban se služio i u Zadru, Dubrovniku, Šibeniku i mnogim drugim primorskim mjestima.
U Kotoru se služio na način da se čitav kanon pjevao na crkvenoslovenskom. Novina koja je nastala poslije smrti prote Bogoboja je što je uveden srpski jezik i što se samo pjevaju irmosi i stihovi “Presvjataja Bogorodice spasi nas“, a sveštenik pred ikonom čita tropare kanona na srpskom. Tako čitava Crkva učestvuje u pjevanju, čineći male metanije za vrijeme pjevanja stiha. Ranije, dok se sve pjevalo na crkvenoslovenskom, za pjevnicom nije služba bila tako dinamična, dveri su bile zatvorene, a sveštenik je samo Jevanđelje čitao sa dveri i silazio poslije “Oče naš“ na kađenje za vrijeme pjevanja “Apostoli ot konec“.
Koljenopreklona molitva je takođe čitana u sredini crkve pred ikonom Bogorodice. Zatečeno je da se pjeva poslije toga: “Vladičice, Vladičice, primi moljenija…“ i “Vse upovanije na tja vozlagaju“, što je zamijenjeno snažnijom himnom “Vozbranoj vojevodje“. Ikona ispred koje se služi moleban je rad nekog dobrog kritskog majstora 18. ili 19. vijeka. Okovana je u srebro. Nemamo podatak pred kojom ikonom je rasnije služeno, utoliko prije što je požar u crkvi Sv. Nikole 1896. uništio mnoge ikone. Ovo je zatečena praksa. Ta ikona je inače preko godine u Riznici i iznosi se isključivo u vrijeme služenja ovog molebana“.
Uprava Srpske pravoslavne parohije kotorske
