Izložba posvećena grofu Savi Vladislaviću Raguzinskom otvorena je sinoć u foajeu Dvorane Park. Riječ je o dokumentima, crtežima, artefaktima koji su prvi put prikazani u Crnoj Gori.
Postavka je, nakon Petrograda i Beograda, izložena u Herceg Novom i obogaćena dokumentima iz bogate riznice crkve Svetog spasa na Toploj.
Autor izložbe je Republika Burjatija, koautor Branko Vukomanović, prevodilac Branko Gojković.
Velikan Sava Vladislavić korijenima je bio vezan za Hercegovinu i Boku. Ovaj dvorski savjetnik i carski diplomata, putopisac i veliki dobrotvor, nikada nije zaboravio svoje porijeklo, kazao je u ime grada domaćina Mirko Mustur, potpredsjednik Opštine Herceg Novi, i podsjetio na grofov značaj kroz istoriju a posebno kada je riječ o uspostavljanju rusko-crnogorskih odnosa u prvoj polovini 18. vijeka.
Koliko je grof Sava bio značajan u Rusiji u to vrijeme, i za srpski narod uz obale Dunava, toliko je bio važan i za ovaj naš kraj, kazao je arhijerejski namjesnik hercegnovski protojerej stavrofor Obren Jovanović, u ime organizatora Crkvene opštine Topaljsko hercegnovske.
Život i djelo grofa Save Vladislavića Raguzinskog predstavlja jednu od najupečatljivijih biografija koja i danas zbunjuje kako svojom prostorno geografskom tako i intelektualno duhovnom raznolikošću, kazala je sekretarka za kulturu MPNKS Dobrila Vlahović.
Direktor Uprave za saradnju s dijasporom i Srbima u regionu Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije Arno Gujon je istakao da nam često govore, ako želimo da postanemo svjetski moramo da se odreknemo sebe, svojih korijena, identiteta, da zaboravimo na svoje pretke jezik i kulturu, istoriju.
Dr Goran Komar, uz osvrt na istorisjke činjenice vezane za porodicu Vladislavić i istoriju tog doba, kazao je da je grof Sava prvi Sr6in iskazan u diplomatskoj djelatnosti velikog ruskog carstva i njegovih evropskih korespondenata.
Materijalno, ali i duhovno zaveštanje grofa Save Vladislavića nigdje nije tako
veličanstveno sačuvano kao u Herceg Novom, o čemu svjedoče artefakti postavljeni na izložbi, kazao je koautor izložbe Branko Vukomanović, direktni potomak slavnog grofa.
Profesor Darko Tanasković, kroz prikaz „srpskog svijeta“ u modernom društvu, ističe da je moguće biti Srbin i svjetski čovjek, što je grof Sava Vladislavić nesumnjivo dokazao kroz spoj duhovnog i svjetovnog.
U muzičkom dijelu programa nastupili su solista Milica Milanović uz klavirsku pratnju Dejana Krivokapića.
Organizatori programa „Dani grofa Save Vladislavića Raguzinskog“ su Crkvena opština Topaljsko-hercegnovska uz pokroviteljstvo Uprave za saradnju s dijasporom i Srbima u regionu, Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije i podršku Opštine Herceg Novi, Javne ustanove kulture „Herceg Fest“ i Generalnog konzulata Republike Srbije u Herceg Novom.
Grof Sava Vladislavić Raguzinski bio je diplomata ruskoga cara Petra Velikog koji je, između ostalog, razgraničio Rusko i Kinesko carstvo, aktivno učestvovao u vojnim operacijama Ruskog carstva i realizovao potpisivanje mira sa Turskom. Njegovom je zaslugom balkanska politika Ruske imperije bila takva da će nepun vijek kasnije Balkan dobrim dijelom biti oslobođen od osmanske okupacije.
Osim što je bio izuzetan diplomata, ostao je upamćen i kao veliki dobrotvor umjetnika, između ostalog i Antonija Vivaldija, koji mu je u znak zahvalnosti posvetio jednu od svojih opera.
Mi mu ne smijemo zaboraviti prije svega to što je, uvijek noseći otadžbinu u srcu, Sava Vladislavić obnovio srpsko školstvo, šaljući iz Rusije u Sremske Karlovce prve učitelje i udžbenike. Isto tako, pomagao je crkve i manastire širom srpskih zemalja. I mi se ovdje možemo pohvaliti sveštenim predmetima: Jevanđeljem, krstom, putirom i diskosom, koje je grof Sava darivao crkvi Svetoga Spasa na Toploj, za pokoj duše svojih roditelja, i za spas svoje duše.
Izložba sa detaljnom prezentacijom mnoštva dokumenata, slika, crteža i fotografija artefakta koji svjedoče o impozantnom životnom putu, djelu i zavještanju jedne od najznačajnijih novovjekovnih ličnosti srpskoga naroda, prvi put se predstavlja publici u Crnoj Gori, prije svega zahvaljujući Nacionalnoj biblioteci Republike Burjatija i Predstavništvu Ministarstva spoljnih poslova Rusije u gradu Ulan Ude, prestonici ove republike Ruske Federacije na čijem se krajnjem jugu nalazi grad Kjahta, drevni Trojickosavsk, koji je osnovao grof Sava Vladislavić u čast Svetog Save.
Izložba je posvećena i sjećanju na Vladimira Davidovića, kome je jedna od životnih misija bila da grofa Savu Vladislavića istrgne iz istorijskog zaborava i dodjeli mu zasluženo mjesto u nacionalnom pamćenju.
Izložba će biti otvorena za publiku od 29. septembra do 10. oktobra u foajeu dvorane Park u Herceg Novom, ulaz je slobodan.
