Ekskurzija učenika prvih razreda najstarije i najmlađe srednje škole u Crnoj Gori
Sa blagoslovom Njegovog Visokopreosveštenstva Mitropolita crnogorsko-primorskog g. Joanikija, i odlukama profesorskih kolegijuma dvije škole, najstarije srednje prosvetne ustanove u Crnoj Gori, Bogoslovije Sveti Petar Cetinjski na Cetinju i najmlađe srednje prosvetene ustanove u Crnoj Gori, Srednje vjerske škole Gimanzije „Sveti Sava“ iz Podgorice, upriličeno je i organizovano vaspitno-pokloničko didaktičko putovanje za učenike prvih razreda ovih srednjih škola u subotu 21. oktobra 2023. godine, kada naša crkva proslavlja praznik Prepodobne Pelagije i prepodobne Taise i Svete mučenice Pelagije.
Učenici prvog razreda Cetinjske bogoslovije, koji su XXXII generacija obnovljene bogoslovije (2023-2028) i učenici prvog razreda SVŠ „Sveti Sava“, koji su prva generacija gimanzije (2023-2027), predvođeni svojim profesorima, obišli su nekoliko znamenitih svetinja mitropolije crnogorsko-primorske i eparhije budimljansko-nikšićke, i poklonili se svetinjama u njima.
Krenuvši sa Cetinja i od Hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici, prvo su se zaputili ka drevnoj nemanjićkoj svetinji, manastiru Morači, gdje su molitveno učestovali na Svetoj liturgiji u manastirskom hramu Uspenja Presvete Bogorodice.
Svetu liturgiju su služili protojerej-stavrofor Dalibor Milaković, paroh podgorički i direktor Radio Svetigore i jerej Petar Milutinović, paroh moračko-rovački, uz molitveno prisustvo igumana manastira Morače arhimandrita Rafaila Kalika i moračkog sabrata arhimandrita Stefana Kalika.
Za pjevnicom su pojali učenici Bogoslovije predvođeni svojim profesorom Aleksandrom Vujovićem i g. Manojlom Krsmanovićem, razrednim starešinom prvog razreda Gimnazije, profesorom geografije.
Posle pričešća, na kraju liturgije, sabranim učenicima Cetinjske bogoslovije i Podgoričke Gimnazije „Sveti Sava“, i prisutnima, riječima besjede, obratio se protojerej-stavrofor Dalibor Milaković. On je na početku zablagodario igumanu sveštene obitelji lavre manastira Morače arhimandritu Rafailu i bratiji na blagoslovu da se liturgijski saberemo u ovoj svetinji, između ostalog rekavši:
„Neka je srećan i blagosloven današnji dan, praznik našeg sabranja u ovoj liturgijskoj zajednici, u kojoj smo se svi zajedno sabrali u ovoj drevnoj lavri manastiru Morači. Neka bi blagoslovi ove svetinje, njenih ktitora bila na svima. Blagoslov ove svetinje a ponajprije vama djeco, koji učite Gimnaziju Svetog Save, poseban blagoslov, a i vi koji učite Bogosloviju Svetog Petra Cetinjskog, jer je Sveti Petar naslednik Nemanjića i njihovog blagoslova i njihovog nasleđa, koje su ostavili našem srpskom narodu. Neka bi blagoslov ove velike svetinje svima nama bio na pomoć. Da vas Gospod prosvetli, učvrsti u vašoj vjeri i ljubavi kroz ovu školsku godinu koju smo započeli zajedno, da vas Gospod Bog izvede na pravi put, da vam podari ukrepljenja i Njegove milosti. Da vam otvori razum za nauke koji vam vaši učitelji predaju, da nauku primite u svoje srce i da naučite ono što vam Crkva Hristova i nauka Božija na zemlji otvara i ljudska koja se po promislu Božijem svima daje, da bude svima na pomoć.
Reč Jevanđelja jeste reč našega spasenja. Danas smo čuli u Svetom Jevanđelju kako Gospod razobličava fariseje, koji su subotu kao svoj dan slavili kao nešto najsvetije. I Gospod Isus Hristos razobličava njihovu lažnu veru, njihovo licemjerje, jer su Gospoda na razne načine kušali, slušajući kako Ap. Luka hronološki opisuje kako su ljudi živeli u subotu i kako su činili dobra dela. Ali, često su ljudi ta svoja dobra dela zloupotrebili tako što su licemerno, samo formalno verovali u Boga.
Gospod Bog traži od nas istinsko pokajanje i istinsku veru. I zato današnje jevanđelje najbolje opisuje da je Gospod Bog, On koj je prava subota, On, koji je iznad ovoga vremena, On koji je naše spasenje, On koji je centar našeg života. I onda Gospod objašnjava da je najveće djelo činiti dobra dela, prije svega voleti Boga i bližnje svoje, i da su formalne stvari ovoga sveta prolazne naspram večnosti, kad imamo ljubavi prema Bogu i prema bližnjima svojim. Draga djeco, vama stavljam svima na razmišljnje, zajedno, jer ovo što ste počeli ovu školsku godinu, samo zajedno u sabornosti možete učiniti dobro djelo, nikako pojedinačno nego zajedno kao svoje odeljenje. Vi ste jedna mala zajednica u sklopu svog odeljenja i u sklopu cele svoje škole.
Samo zajedničkim trudom, pomaganjem jedni drugima, možemo pomoći da izađemo na pravi put. A ne da jedni druge sputavamo u tom putu, nego da zajedno u sabornosti, da oni koji malo više znaju pomognu onima koji malo manje znaju. I da oni koji malo znaju znaće nešto drugo što ovi nisu znali. Tako da jedni druge dopunjujete u vjeri i ljubavi, da poštujete jedni druge, da se volite, da se družite, da razgovarate. Neka vas Gospod sve blagoslovi, kao i ovo zajedničko naše putovanje i poseta ovoj nemanjićkoj svetinji da bude svima na pomoć i ako Bog da i da postane zajednička praksa, da Bogoslovija Svetog Petra i Pravoslavna Gimnazija Svetog Save, budu kao jedno biće, da zajedno krmarimo ka Carstvu Nebeskom, da nas Gospod sve prosveti i nauči. Neka bi Gospod Isus Hristos svima bio na pomoći i da ovom prilikom zahvalimo našem ocu igumanu, arhimandritu Rafailu, što nas je danas sve blagoslovio, i blagoslovio ovo naše zajedničko sabranje. Neka Gospod ukrepi i njega, njegovu bratiju mnogo i mnogo godina“, zaključio je u svojoj besjedi protojerej-stavrofor Dalibor Milaković.
Na kraju službe sve sabrane je kratko pozdravio iguman Rafailo, poželjevši dobrodošlicu u drevnu moračku svetinju, između ostalog rekavši: „Draga omladino, dobro nam došli u ovu našu i vašu svetinju, starodrevnu, najstariju svetinju koja je sačuvana ove naše eparhije, Mitropolije crnogorsko-primorske. A i uopšte spada među deset najstarijih naših srpskih manastira. Srećan vam put i blagosloven vam put kuda idete, da se vratite srećni i zadovoljni sa Božijim blagoslovom i vašim roditeljima. Živi bili i opet da dođete u ovu svetinju. Živi bili na mnogaja ljeta“, poručio je iguman Rafailo u crkvi učenicima i profesorima Bogoslovije i Gimnazije.
Profesori i đaci su potom imali čast da im o ovoj drevnoj svetinji govori sam iguman o. Rafailo i da ih provede kroz manastirsku riznicu, a onda su bili ugošćeni na trpezi ljubavi u manastirskoj trpezariji. U toku ručka đaci su otpjevali nekoliko dihovnih i rodoljubivih pjesama, iguman im govorio o svojoj mladosti, odrastanju, odlasku u manastir, životu i obnovi slavnog manastira Morače i o znamenitim ličnostima koje je ovaj kraj podario srpskom rodu.
Na kraju im je poželio da opet dođu i da se uvijek rado vraćaju manastiru Morači i da slušaju svoje profesore i vaspitače, koji ih uče znanju i predaju im nauke važne za život.
Put ih je dalje vodio ka Bijelom Polju, drevnim hramovima Svetih prvovrhovnih Apostola Petra i Pavla i Crkvu Svetog Nikolaja u naselju Nikoljac.
Poklonike je u hramu Svetih Apostola Petra i Pavla dočekao protojerej-stavrofor Darko Pejić, starešina hrama i arhijerejski namjesnik bjelopoljski sa članovima crkvene opštine Bijelo Polje. On je svima poželio dobro došlicu u ovaj znameniti hram, kazujući njegov istorijat. Učenici i profesori su imali priliku da vide i fotokopiju jedne od najstarijih i najznamenitijih knjiga na srpskom jeziku, Miroslavljevo jevanđelje.
Trudom sveštenstva i predstavnika Crkvene opštine, u crkvenoj porti su bili ugošćeni na posluženju, a potom su obišli i drugi znameniti hram u gradu, Svetog Nikolaja Mirlikijskog Čudotvorca. U ovom hramu su se poklonili i dijelu moštiju Svetog sveštenomučenika Haralampija.
Posle obilaska nemanjičkih svetinja u Bijelom Polju posjetili su i episkopsko sjedište eparhije budimljansko-nikšićke manastir Đurđeve Stupove kod Berana. Ovde su ih dočekali iguman manastira arhimandrit Danilo Trpčevski i protosinđel Evstatije Dragojević.
O istorijatu manastira gostima je govorio je iguman o. Danilo. Potom je bratstvo manastira pripremilo i posluženje za sve.
Ovo vaspitno-pokloničko putovanje profesora i učenika Cetinjske bogoslovije i Podgoričke Gimnazije „Sveti Sava“, drevnim nemanjićkim svetinjama u Crnoj Gori, samo je početak zajedništva i saradnje ove dvije značajne škole u Crnoj Gori.
mr Aleksandar Vujović,
Profesor Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog
Fotografisali: Danilo Čarapić i Dimitrije Radojević,
učenici prvog razreda Cetinjske bogoslovije
jerej Petar Milutinović
