U Nikšiću je, u utorak 1. oktobra 2024. godine, održano književno veče „Pustinjak u gradovima“ kojim je obilježeno 40 godina književnog stvaralaštva Milutina Mićovića.
Događaj je izazvao veliko interesovanje javnosti, a prisutni su bili: Njegovo Visokopreosveštenstvo Mitropolit crnogorsko-primorski G. Joanikije, potpredsjednik Vlade Crne Gore za obrazovanje, nauku i odnose sa vjerskim zajednicama prof. dr Budimir Aleksić, predjednici Opštine i SO Nikšić Marko Kovačević i Nemanja Vuković, sveštenstvo, monaštvo, javni i kulturni djelatnici, brojna publika.
U ime organizatora književne večeri, Art kluba „Prvo pismo“ obratila se pjesnikinja Sava Radulović, koja je podsjetila na Mićovićeva književna djela za koja je nagrađen prestižnim nagradama i priznanjima.
„Autor je zbirki „Živa voda“, „Vrata“, „Tragovi budućnosti“, „Dan i noć“, „Sedam krugova“, romana „Razoreni grad“, eseja „Tako su govorili Crnogorci“, „Pisma iz Uranopolisa“, „Srpski lavirint i crnogorski minotaur“, „Njegoš i savremena Crna Gora“, „Njegoševa Luča“, „Luče u tami Crne Gore“. Dobitnik je književnih nagrada: „Marko Miljanov“, Nagrada Biblioteke „Njegoš” iz Peći, Orden Bolotov iz Rusije, priznanje Saveza pisaca Rusije, Međunarodna nagrada „Portile Poeziei”, Rumunija, „Miodrag Ćupić“, Orden za podvižništvo u kulturi Saveza pisaca Rusije, „Pečat Hercega Šćepana“, „Miroslavljevo jevanđelje“, „Makarijevo slovo“ za životno djelo, nagrada „Kosto Ninković“ za visoke domete u književnom stvaralaštvu i najbolje tumačenje Njegoševog djela i ličnosti“, navela je Radulović, dodavši da je Milutin Mićović napisao preko 800 kratkih eseja, tematizovanih aktuelnim društvenim, kulturnim i političkim temama, bio urednik u izdavačkoj kući „Oktoih“ u Podgorici, član redakcije Književnih novina (Beograd), potpredsjednik Udruženja književnika Crne Gore, član Matice srpske (Novi Sad), saradnik Letopisa Matice srpske.
U književnoj večeri pod nazivom: „Pustinjak u gradovima“- razgovor o djetinjstvu, stvaralaštvu i nagradama učestvovao je prof. Veselin Matović, napomenuvši da je čitao svaki Mićovićev tekst prije ili posle objavljivanja.
„Njegov pjesnički put bio je samotnički, ali preobražavajući, put kroz svoju noć, to je njegov stih, kroz tjesnace i provalije, takođe njegova rečenica, sopstvenog bića i uopšte ljudskih ograničenja na kome je decenijama, slijedeći svoju svjetlosnu spiralu i otšelnik u lavirintu grada u kome, navodim njegove stihove, život je sljepila a ne svjetlosti žedan, neprozirnih visina zvijezda, nemuštog tijela je gladan. Ispijao je u tim tjesnacima gorčinu nerazumijevanja decenijama, koje ga u priličnoj mjeri i danas prati, ali ga nije zaustavilo, ni pokolebalo. Naprotiv, tjeralo ga je da sve dalje i strasnije odgoneta svoju i sveljudsku suštinu, zagledan u ono što je prvo, prapočetno, a ne u drugo, posledično koje sebe proglašava prvim, a prvo ili ne vidi ili ga priznaje samo kao sopstvenu iluziju. To znači biti na onoj strani i vidjeti ono što drugi ne vide, o čemu Milutin često govori, ali i svakom svojom mišlju i svakim svojim činom potvrđuje, to je najveći i najteži duhovni iskorak, najveća radost i najveća ludost, najveća nagrada i surova kazna“, smatra Matović.
Svoje uvide u ličnost i djelo svog dugogodišnjeg prijatelja Milutina Mićovića saopštio je pjesnik Radomir Uljarević, nadopunjujući se stihovima nove autorove pjesme „Starac i more“.
„Prisjetiću se vremena kad je Milutin bio još mlađi, kad je donio, rekao bih, čuđenje u studentski dom u Podgorici, a nekoliko godina zatim donio je, isto tako, čuđenje u Studentski grad u Beogradu kao kakav samotnjak zanesen, opsjednut jednom idejom. Nije trebalo da govori i kad je govorio te riječi su bile saobrazne sa njegovim ćutanjem. Kad se Milutin kasnije vratio iz bijelog svijeta i našao ovdje u Nikšiću svoju pećinu, iz nje više nije izlazio kao što ni danas ne izlazi. Otuda taj pustinjak u gradovima. Tu njegovu zapitanost potom je prepoznao pokojni Kosto Ninković. Milutin sve vrijeme ima svoj pravac, ne obazire se na okolne stvari, ne uvažava činjenice, i sporadične, prolazne argumente, koncentrisan na onaj oganj o kojem pjeva i kome se vraća i koji osjeća u dnu svog srca, znajući da je to glavno a sve drugo da je usputno i nevažno i kao malo ko posvećuje svaki trenutak opštenju sa tim glavnim, opštenju sa samim sobom, jer u sebi je glavno, u sebi je epicentar, u sebi se sadržava sve, a sve drugo je okoliš“, ocijenio je Uljarević.
Kad je došao iz Banjana, iz Prigradine, Milutin kao da je, konstatovao je Uljarević, došao iz evropske prestonice.
„Donio je u te gradove neko posebno gospodstvo i tajanstvenu zapitanost o svijetu, donio je na licu vidljivu spoznaju o tom tajanstvu, mladalačku radoznalost i modernost koja će se kroz godine „i vjekove“ dojmiti kao relikt srednjovjekovni, što je takođe moderno. Ušetao je u gradove kao stranac, kao pustinjak i to njegovo stranstvovanje jednako traje. Čistoga srca, tragajući o sebi, došao je do riječi, dugo ih je opipavao, razgledao s velikim oprezom i prilično kasno preduzeo radnje da bi ublažio muku s riječima. Postao je pisac, jedno što je mogao da radi, kako je govorio Vladeta Jerotić. On je pisac po moranju, drugi pišu iz hobija, ako to znamo, znamo da je to ono drugo, a da on u toj drugosti opstaje“, saopštio je Uljarević.
Pubilici se obratio i sam autor Milutin Mićović, kazujući svoje davne pjesme, napisane prije 30 i više godina.
Veče, koja je održano u sali Tehnopolisa, čitajući Mićovićeve stihove, upotpunio je Radoje Mijušković. Događaj je dio oktobarskog repertoara Nikšićke kulturne scene 2024. godine.
