Njegovo preosveštenstvo Episkop dioklijski g. Pajsije služio je na praznik Trećeg obretenja glave Svetog Jovana Krstitelja, 7. juna, Svetu arhijerejsku liturgiju u spomen-hramu posvećenom današnjem prazniku u Dolima – metohu manastira Piva.
Sasluživalo je sveštenstvo i monaštvo Eparhije budimljansko-nikšićke i Mitropolije crnogorsko-primorske, uz molitveno učešće vjernog naroda koji se na ovaj dan tradicionalno sabira u Dolima, kao najvećem stratištu u ovom kraju, koje je postalo mjesto sabornog spomena svih Pivskih novomučenika postradalih tokom Drugog svjetskog rata.
U svojoj besjedi po pročitanom jevanđelskom začalu, Vladika Pajsije je podsjetio da je Sveti car Konstantin, kao savladar i vladar velikoga Rimskoga carstva, donio mnogo odluka i zakona, ali da ga, više od petnaest milenijuma, najviše pamtimo po odluci o prestanku gonjenja hrišćana, te da je Milanski edikt bio samo početak stvaranja jedne velike hrišćanske imperije. Ukazao je na značaj koje je Vizantijsko carstvo imalo u njegovanju hrišćanske kulture i tradicije, kao i na to da su po ugledu na vizantijsku državu, kasnije stvarane mnoge druge hrišćanske države. Iako je hrišćanima koji su živjeli u tim državama, u jednom momentu možda, izgledalo nemoguće da će se ostvariti Hristove riječi kojima zapovjeda: da ljubite jedni druge, jer će svijet da vas mrzi… ako su mene gonili, i vas će goniti, one su se ipak ostvarile.
„Ove Hristove riječi su uvijek savremene i uvijek vidimo primjere gonjenja pravih hrišćana, koji nose Hrista u sebe, koji ispovjedaju ime Njegovo i Njegovim stopama idu. Danas smo se okupili ovdje da proslavimo Pivske mučenike koji predstavljaju jedan od najljepših cvjetova, ali možda i najranije ubranog cvijeća, u onome vijencu Srpskih mučenika koji su se našli pred prestolom Hristovim. Oni su primjer da se i u jednom hrišćanskom okruženju gone hrišćani i oni su nam primjer kako se ostaje hrišćanin do kraja, kako za Hristovo ime ništa ne možemo uzeti u zamjenu. I zato se mi danas njima molimo, da njihovim molitvama, ali milošću Božijom, Bog nama dadne snage da, onoliko koliko svako od nas može, iskreno i u smirenju slijedimo one Hristove stope.“
U tom slijeđenju Hristovih stopa, kazao je Episkop dioklijski, na mnoge ćemo teškoće naići i mnogi će nas goniti i mrzeti zbog toga što prepoznaju Hrista u nama:
„Zapravo ne gone oni nas lično, nego gone Hrista samog i ono što je Hristovo, a kada nas gone u ime Hristovo onda nama ne preostaje ništa drugo nego da se radujemo tome. Jer je to potvrda da nosimo Hrista u sebi kao što su ga nosili ovi Pivski mučenici naši i svi oni koji su postradali za ime Hristovo i za vjeru pravoslavnu hrišćansku. Neka je na zdravlje i na spasenje ovaj današnji praznik i da nas Pivski mučenici blagoslove i mole se za spasenje naše. Amin, Bože daj!“
Na kraju Svete službe Božije, Preosvećeni Episkop dioklijski Pajsije je osveštao slavske prinose i prelomio kolač, čestitajući slavu i praznik svima sabranima.
Nakon evharistijskog sabranja upriličen je bogat kulturno–umjetnički program i trpeza ljubavi.
Hram u Dolima je podignut u spomen na žrtve nacističkog zločina u Pivi, u čijim selima je od 6. do 12. juna 1943. nacistička Princ Eugen divizija, zajedno sa muslimanskim ustašama iz SS Handžar divizije, pobila 1290 Pivljana, među kojima 549 djece i omladine do 20 godina. Samo u Dolima 7. juna stradalo je 522 nejači, od kojih 109 djece mlađe od 15 godina. Spomen-hram u Dolima 7. juna 2006. godine je osveštao tadašnji episkop budimljansko-nikšićki, sadašnji Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije.
Sveti arhijerejski sabor SPC kanonizovao je nevino postradale Pivske mučenike 24. maja 2017. godine.
Vesna Dević
