“Svi smo svjedoci golgote naših svetinja na KiM, golgote našeg naroda, naše Crkve, ali smo isto tako i svjedoci vaskrsenja, obnove. Ima li išta značajnije i ljepše nego biti sličan Hristu i u Njegovom stradanju, ali i u Njegovom vaskrsenju. Gospod nam je svoj put pokazao kao jedino spasonosni i rekao nam je da ćemo imati nevolja u svijetu, ali ne bojte se, ja sam sa vama, Hristos reče. Te Božije reči nas drže još uvek na prostoru KiM. Ovo veče je blagoslov Božiji i hvala vam što ste se odazvali i što ćete učestvovati u obnovi Crkve Sv. Nikole – zimske kapele bogoslovaca”, kazao je Vladika raško-prizrenski Teodosije na donatorskoj večeri za obnovu Rajkove crkve u Prizrenu.
Fondacija “Sveti Arhangeli” priredila je juče, 8. juna 2023. godine, sa blagoslovom Njegove svetosti Patrijarha srpskog g. Porfirija, u Parohijskom domu Hrama Sv. Vaznesenja Gospodnjeg u Beograda, donatorsko veče za obnovu Hrama Sv. Nikolaja, tzv. Rajkovu crkvu u Prizrenu.
Posle večernjeg bogosluženja koje je služio paroh prizrenski o. Jovan Radić, uz molitveno učešće Preosvećenih Episkopa raško-prizrenskog g. Teodosija i vikarnog novobrdskog g. Ilariona, počeo je i zvanični deo ove večeri koju je vodila dramska umetnica Jasmina Stoiljković, a u kojoj je učestvovao i guslar Vladimir Miličić iz Društva guslara “Car Lazar” iz Prištine.
Njegovo preosveštenstvo Episkop raško-prizrenski g. Teodosije kazao je da je ovo sabranje prilika za dobro djelo, da se obnovi i poslednja razrušena crkva u Prizrenu.
“Mi smo svi svjedoci golgote naših svetinja na KiM, golgote našeg naroda, naše Crkve, ali smo isto tako i svjedoci vaskrsenja, obnove. Ima li išta značajnije i ljepše nego biti sličan Hristu i u Njegovom stradanju, ali i u Njegovom vaskrsenju. Gospod nam je svoj put pokazao kao jedino spasonosni i rekao nam je da ćemo imati nevolja u svijetu, ali ne bojte se, ja sam sa vama, Hristos reče. Te Božije reči nas drže još uvijek na prostoru KiM, i vas sve koji ste Kosovci i koji srcem i dušom živite na našem Kosovu i pomažete nama koji smo trenutno na tim svetim prostorima. I sve je to veliki blagoslov Božiji.
I ovo veče je blagoslov Božiji, hvala vam svima što ste se i odazvali i što ćete učestvovati u obnovi naše velike svetinje Crkve Sv. Nikole – zimske kapele bogoslovaca. Ta crkva čeka obnovu, evo Gospod je uredio i došao je čas za njenu obnovu i ja se nadam u Boga”, kazao je Vladika, zahvalivši se unapred svima koji će učestvovati u obnovi ove svetinje, naročito Fondaciji “Sveti Arhangeli” koja je pokretač ove akcije, Društvu prijatelja manastira Svetih Arhangela, Odboru za obnovu, svima koji se trude da se obnove svetinje na KiM i život u njima.
Preosvećeni Episkop Teodosije je od Fondacije “Sveti Arhangeli” primio poseban dar – maketu najvjerovatnijeg izgleda Manastira Svetih Arhangela kod Prizrena, koja je urađena tri-d štampačem, a na osnovu istraživanja i projekta koji je svojevremeno uradio naš čuveni arhitekta Predrag Peđa Ristić.
***
Crkva Svetog Nikole je srednjovjekovna vlastelinska crkva, zadužbina Rajka Kirizmića. Sagrađena je u prvoj polovini 14. vijeka, u prizrenskom naselju Potok-mala. Rajkova Crkva se pominje u Svetoarhanđelskoj hrisovulji cara Dušana. Priložio ju je, zajedno sa drugim brojnim crkvama, svojoj zadužbini, manastiru Svetim Arhangelima, i svojoj grobnoj crkvi.
Poslije pada Prizrena pod tursku vlast, 1455. godine, Crkva Svetog Nikole je polako gubila značaj, vremenske neprilike su ostavile traga, a naročito je postradala 1795. godine, kada je i opljačkana, u pohodu skadarskog paše Mahmuta Bušatlije. Prekrila je i zatrpala zemlja i pjesak iz vode iz obližnjeg potoka. Decenijama se za nju nije znalo. Prilikom uređivanja mitropolitske bašte 1857. godine temelji Rajkove crkva su otkriveni. Obnovu crkve blagoslovio je raško-prizrenski mitropolit Meletije. Prizrenci su je obnovili 1857. godine. Od 1857. godine do juna 1999. godine, u hramu Rajka Kirizmića, služila se Liturgija na dan Svetog Nikole.
Kobne 1999. godine, crkvu su minirali albanski ekstremisti. Srećom, nisu sve mine eksplodirale, te crkva nije do temelja razrušena. U godinama koje su se nizale postala je svojevrsna deponija. Prije par godina uspijelo se da se crkva ogradi. Retke Srbe koji ovde dođu da se pomole, uprkos stradanjima dočekuju freske svetaca, koje vape za obnovom.
Rajkova crkva je poslednja srpska crkva u samom Prizrenu koja nije obnovljena.
Vesna Dević
Izvor: Radio Slovo ljubve/Društvo prijatelja Svetih Arhangela
