Njegovo Preosveštenstvo Episkop zvorničko-tuzlanski g. Fotije sastao se 2. decembra 2023. godine u Bijeljini sa Preosvećenim Episkopom kuznjeckim i nikoljskim g. Nazarijem, a u srdačnom razgovoru dotaknute su mnoge teme koje se tiču duhovnih veza bratskog ruskog i srpskog naroda.
Episkop Fotije je izrazio veliku zahvalnost na pomoći koju Ruska Federacija i Ruska Pravoslavna Crkva pružaju Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj, posebno naglasivši učešće Rusije u obnovi manastira Svetog Aleksandra Nevskog u Ugljeviku i manastira Blažene Matrone Moskovske u Ritešiću.
Vladika Nazarije je više puta boravio u Srbiji i Crnoj Gori, a ovo mu je bila prva poseta Republici Srpskoj. Povod za posetu Srpskoj Crkvi je promocija njegove dvotomne publikacije Nasleđe Svetog Save. Pokloničko putovanje svetinjama Srpske Pravoslavne Crkve u izdanju izdavačke kuće Svetotrojične Aleksandro-Nevske lavre u Sankt Peterburgu. Upravo iz te lavre, kojom je punih 27 godina rukovodio vladika Nazarije, nedavno je u Ugljevik stigao deo moštiju Svetog Aleksandra Nevskog uz blagoslov Ruske Pravoslavne Crkve.
Dvotomna publikacija „Nasleđe Svetog Save. Pokloničko putovanje svetinjama Srpske Pravoslavne Crkve“ u izdanju izdavačke kuće Svetotrojičine Aleksandro-Nevske lavre, čiji je autor i glavni urednik Episkop kuznjecki i nikoljski Nazarije, predstavlja najpotpuniji opis najznačajnijih svetinja koje se nalaze na kanonskoj teritoriji Srpske Crkve, koju je osnovao Sveti Sava Srpski 1219. godine. Reč je o više od dve stotine značajnih manastira, među kojima je i svetogorski manastir Hilandar. U knjizi je posebna pažnja posvećena istoriji Srpske Crkve, njenim istaknutim ličnostima i svetiteljima. Autor izdanja na promociji u Sankt Peterburgu 18. sepetembra 2023. godine je istakao:
„Punih 27 godina bio sam namesnik Aleksandro-Nevske lavre u kojoj se nalaze grobovi naše srpske braće, a posebno prvog peterburškog vojnog gubernatora, heroja Otadžbinskog rata 1812. godine, Mihaila Miloradovića, i saradnika cara Petra I, Save Raguzinskog. U crkvi Blagovesti i drugim njenim zdanjima nalaze se grobovi Vasilija, Arhiepiskopa pećko-srpskog, i Vasilija, Mitropolita skenderinskog i crnogorsko-primorskog. Ove okolnosti su zainteresovale mene kao namesnika Lavre i dao sam sve od sebe da se srpskim delegacijama omogući da posete te grobove. Morali smo da pregovaramo sa Muzejom urbane skulpture, ali sada to više nije potrebno. Stekao sam prijatelje u Srbiji, tamo sam odlazio skoro svake godine. Na mene su veliki utisak ostavili vladika Amfilohije, patrijarh Irinej i mitropolit Joanikije, koji su više puta donosili srpske svetinje u Lavru. U glavnom gradu Slovenije, Ljubljani, upoznao sam sadašnjeg Patrijarha srpskog Porfirija. U knjizi je njegov predgovor, on toplo govori o Lavri i Rusiji. Kada se pojavila ideja da napišem knjigu nismo postavili cilj da napravimo enciklopediju o srpskim manastirima, već smo u publikaciju uvrstili najznačajnije svetinje i fokusirali se na one koje su, posle egzodusa dela Ruske Crkve i ruskog naroda u Srbiju, primile naše emigrante. Upravo se u Srbiji pojavila mitropolija Ruske Zagranične Crkve. Potom su sveštenici odlazili na razna mesta, a prvo mesto gde je naša emigracija našla utočište bila je Srbija. Obišao sam mnoge manastire o kojima je napisano u knjizi. Imao sam sreću da posetim mesta gde se trenutno ne živi baš mirno, na primer, na Kosovu i Metohiji. I razumem Srbe koji kažu da je Kosovo neraskidivi deo Srbije i Srpske Pravoslavne Crkve. Sve na Balkanu je povezano sa životom i delatnošću Svetog Save, osnivača Srpske Pravoslavne Crkve. Srpska Crkva je najbliža Ruskoj Pravoslavnoj Crkvi i njena istinski bratska Crkva“.
U knjizi se pominje 38 mitropolija i eparhija, 213 manastira, 100 sabornih hramova i crkava u Srbiji, kao i svi srpski manastiri koji postoje u Australiji, Americi i drugim zemljama, ali i eparhije širom sveta. Korišćeno je 897 fotografija, a neke od njih su prvi put objavljene. Knjiga je objavljena na ruskom jeziku sa prevodima glavnih naziva svetih mesta na srpski. Bogatu ilustrativnu građu knjige predstavljaju radovi srpskih fotografa Miodraga Brankovića i đakona Dragana Tanasijevića, ako i fotografije iz arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske Srpske Pravoslavne Crkve.
Izvor: Eparhija zvorničko-tuzlanska
