U okviru devetog festivala Ćirilicom večeras, 31. avgusta sa početkom u 20 časova, na Trgu između crkava u Starom gradu, predstaviti izdavački poduhvat JU Narodna biblioteka Miroslav Luketić Budva – Izabrana djela arhimandrita Dionisija Mikovića u 7 knjiga: Duhovna riznica; Poslenici na njivi Gospodnjoj- Tri mitropolita; Srpsko-pravoslavno bokokotorsko vladičanstvo i drugi spisi; Istorijski i etnografski spisi – Paštrovići; Istorijski i etnografski spisi –Boka kotorska; Pjesme i priče i Životopis, putopisi, bibliografija arhimandrita Dionisija Mikovića.
U drugom dijelu programa nastupiće KUD Mijat Mašković iz Kolašina – igrama i pjesmama iz Paštrovića u koreografiji Davora Sedlarevića.
U slučaju vremenskih neprilika, veče će biti organizovano u Modernoj galeriji Jovo Ivanović u Starom gradu.
***
Arhimandrit Dionisije Miković je rođen 1861. godine u selu Čelobrdo u Paštrovićima. Kao veoma mlad se zakaluđerio i već sa 22 godine dobio je starješinstvo nad manastirom Banja kod Risna u Boki kotorskoj. Bio je jednostavan čovjek iz naroda, ali velikog stvaralačkog entuzijazma. Kako je bio osjetljivog zdravlja i primoran na iscrpljujuće periode oporavka u manastirskim konacima – ulagao je svu svoju energiju u pisanu riječ i objavljivanje brojnih članaka, monografija, eseja, hronika, putopisa, pjesama i prigodnih tekstova o savremenicima. Njegovi putopisi sa malobrojnih putovanja u Crnu Goru, Hercegovinu i Dalmaciju na izuzetno vjeran način prikazuju nam svakodnevnicu pravoslavnog življa na ovim prostorima. To su, kroz obilje autentičnih zapisa, gotovo pravi dokumentarni filmovi o jednom vremenu i narodu.
Dionisije Miković je Boku (zajedno sa Budvom i Paštrovićima) doživljavao kao kulturni i civilizacijski univerzum isprepleten u podjednakoj mjeri tradicionalnim vrijednostima i pragmatičnim uticajem Istoka i Zapada. U takvom je kontekstu pokrenuo prve književne časopise u Boki – godišnjaka Srpski magazin (1896/7) i veliki ilustrovani kalendar Boka (izlazio od 1909. do 1914). Pozvao je na saradnju velike književne autoritete svoga vremena – Šantića, Ćorovića, Matavulja, Iva Ćipika (između ostalih) – što je uz njegov neskriven patriotizam – bilo jasno svjedočanstvo o duhovnoj potrebi objedinjavanja srpskog naroda i duhovnosti.
Za istoriju paštrovskog kraja od izuzetnog su značaja monografije o crnogorskom Mitropoliitu Visarionu Ljubiši i arhimandritu Nikodimu Vukoviću iz manastira Reževići. Kao prilog za istoriju etnologije i antropologije, neobično je važan njegov opsežniji rad Paštrovska svadba, rad u kome je sublimirao tradiciju, jezik i figurativnost kroz jedan raskošni slavljenički običaj Paštrovića. U ovim je radovima zauvijek uspio uhvatiti dinamičan period u povijesti svog plemena i dati jasan okvir za današnje poimanje kraja XIX i početka XX vijeka.
Bio je vrstan poznavalac narodne poezije koju je i sam prilježno zapisivao među narodom, nastavljajući tako praksu Vuka Karadžića i Vuka Vrčevića. Lišen visokog obrazovanja, Dionisije Miković je kroz istinsku vjeru i ljubav prema narodu kojem pripada – skoro do posljednjeg dana njegovao urođeni dar za pisanjem, ali i za kritičkim pamćenjem prelomnih istorijskih događaja, te poštovanjem vrhunaca srpske kulture njegovog vremena.
Upokojio se u starosti, ratne 1942. godine. Sahranjen je u manastiru Praskvica, baš onako kakav je i njegov životni vijek bio – skromno i dostojno.
Izvor: RTV Budva
