Na praznik Svetih besrebrenika Kozme i Damjana 14. jula 2021. godine manastir posvećen ovim Svetiteljima u Zočištu kod Orahovca proslavio je svoju slavu
Svetom arhijerejskom liturgijom načalstvovao je Njegovo preosveštenstvo Episkop Raško-prizrenski i kosovsko-metohijski g. Teodosije, javila je našem Radiju Olivera Radić, novinar i profesor iz Orahovca.
Preosvećenom Vladiki sasluživao je iguman manastira Arhimandrit Stefan sa još 14 sveštenoslužitelja iz Eparhija raško-prizrenske, niške i Mitropolije crnogorsko-primorske, među kojima su bili i igumani manastira Svetih Arhangela kod Prizrena Arhimandrit Mihailo, Banjske otac Danilo, Dubokog Potoka otac Romilo, kao i prorektor Bogoslovije u Prizrenu jeromonah Isidor. Na Liturgiju su se sabrale i monahinje iz Đakovice, Svetog Dimitrija iz Sušice i mnogobrojni vjernici sa svih strana, kao i pedesetak raseljenih mještana Zočišta.
Podsjetivši na pročitano Sveto Jevanđelje, Vladika Teodosije je rekao da “sve ono što je Gospod činio ovdje na zemlji, On je to dao i Svojim svetim učenicima, da se i dalje projavljuje sila Božija projavljuje kroz male, nemoćne, neznatne, da ta sila Božija nije od ovoga sveta”. Sveti vrači su isceljivali sav živi svet, imajući “onu ljubav koju je Gospod projavljivao”, a to je “iskonska, večna ljubav Božija, koja nikad ne prestaje” rekao je Vladika Teodosije.
U vrijeme kada su monasi bili proterani i kada se mržnja projavila na ovom mestu, posle spaljivanja manastira i rušenja crkve, “silom Božijom i dejstvom svetih Vrača i našom ljubavlju prema ovom mestu, ovo mesto je ponovo zaživelo, svetinja je vaskrsla i sada još jače sija i svetli svima nama” naglasio je Vladika koji je podvukao da “ono što je od Boga, ne mogu ljudi da ubiju, pokvare i obesvete. Ono što je Bog dao – to traje” rekao je Vladika Teodosije.
Ove godine domaćini su bili Miljan Božović iz Zubinog Potoka i Nebojša Nikolić iz Lapljeg sela, a za sledeću godinu su se prijavili Stefan Gudžić iz Dobrotina, Mirko Arsić iz Lapljeg Sela i Đorđe Đorđević iz Crkvenih Vodica u opštini Obilić.
Na kraju je Preosvećeni Vladika čestitao kolačarima poželevši im da ih sveti besrebrenici ukrepe i blagoslove, kako bi se sabrali i sledeće godine.
U drugom dijelu emisije posvećene Svetoj srpskoj zemlji Kosovu i Metohiji u kojoj govorimo o njenim svetinjama i kandilima koja u njima sijaju vječnom, neugaslom svjetlošću, govorimo o manastiru Svetih vrača Kozme i Damjana u Zočištu nadomak Orahovca, čije monaško kandilo je pretrajalo mnoga stradanja pa i ovo poslednje kada je Svetinja bila potpuno razorena eksplozivom 1999. godine od strane albanskih ekstremista.
Čućemo razgovor koji smo 2019. godine za potrebe ove emisije vodili sa Arhimadritom Stefanom (Milenkovićem) igumanom ove Svetinje.
Selo Zočište sa crkvom Sv. Vrača pominje se prvi put u povelji Stefana Dečanskog 1327. godine, po narodnom predanju crkva je “300 godina starija od Dečana”. Ispod crkve nalazi se prirodan izvor Vrelo, čija se voda u narodu smatra ljekovitom, posebno za liječenje bolesti očiju, po čemu ovo mjesto i dobilo ime.
Ova Svetinja čuva čudotvorne mošti Svetih vrača Kozme i Damjana, besjcjen biser pravoslavlja čije Svete mošti čudotvore i icsjeljuju duše žedne i gladne Boga živoga. Nebrojena su čuda i iscjeljenja kojima nas Bog daruje na molitve Svetih vrača Kozme i Damjana a najveće čudo je obnova ove Svete obitelji koja je do temelja bila porušena od strane albanskih ekstremista u septembru 1999. godine.
I danas, u manastir u kojem se događaju brojna čudesna iscjeljenja, dolazi veliki broj pravoslavnih vjernika, stranaca, ali i Albanaca, muslimana iz okoline, koji svetinji pristupaju sa vjerom i velikim poštovanjem.
Monasi manastira vratili su se u Zočište posle 17. marta 2004. godine. Posebna zasluga za obnovu ovog hrišćanskog objekta, pripada italijanskom kontigentu KFOR-a, koji je zadužen za njegovo obezbeđenje, kao i generalu Eriku Danilu i njegovom zameniku, nemačkom pukovniku Erhardu Bileru, koji je istakao obnovu manastira kao jedan od prioriteta u toku svog mandata. Krajem 2006. godine radovi na obnovi crkve su bili privedeni kraju. Za gradnju je korišćen kamen od porušene stare crkve, a nova crkva je po obliku skoro identična predhodnoj. Mošti čudotvornih svetaca su bile vraćene na mesto gde inače pripadaju. Ovo je prvi obnovljen pravoslavni objekat od preko 150 porušenih crkava za osam godina.
Otac Stefan je prije 30 godina došao o manastir Crnu reku, monaški put ga vodi u manastir Visoke Dečane gdje je i zamonašen, potom u Svete Arhangele gdje je bio iguman, u Banjsku, da bi zatim došao u manastir Svetih vrača u Zočištu gdje je već 11 godina na čelu ove Svetinje.
