- Na današnji dan, 12. februara 1974. godine u Moskvi je uhapšen ruski pisac Aleksandar Solženjicin, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1970. godine. Narednog dana oduzeto mu je sovjetsko državljanstvo i protjeran je iz zemlje. U emigraciji je proveo dvije decenije.
Imam dve misije u životu: da progovorim u ime onih koji su patili i stradali u sovjetskim logorima, i da otkrijem uzroke sovjetske tragedije, započete Februarskom revolucijom 1917. godine, prethodnicom Oktobarske revolucije, poslije koje ništa nije bilo isto, govorio je veliki ruski pisac, nobelovac i mislilac Aleksandar Isajevič Solženjicin, Ovaj književni velikan do kraja života ostao je vjeran svojim idealima, zbog kojih je i lično mnogo propatio. Njegova kultna dela „Jedan dan Ivana Denisoviča“ i „Arhipelag Gulag“ su svjedočanstva o okrutnosti sovjetskog režima nakon Drugog svjetskog rata, a govore o prisilnim radnim logorima za disedente. Većina logoraša bili su nevini ljudi, kažnjeni zbog neslaganja sa političkim režimom. Solženjicin je svoje knjige pisao „iz prve ruke“ jer je 1945. godine bio osuđen na osam godina robije, koje je proveo po Staljinovim gulazima. I prije dobijanja Nobelove nagrade, 1970. godine, a posebno poslije nje, Solženjicin je, iako na slobodi, bio pod neprestanom prismotrom i pritiskom ruskih vlasti. Njegova književna svjedočanstva o mračnim djelovima ruske istorije i kritika socijalističke represije nisu bile po volji nijednog režima. Djela Solženjicina, baš kao i on sam, bila su osuđena na „saplitanje“ u sopstvenoj zemlji. I kada je 1974. godine protjeran iz Rusije u Zapadnu Njemačku i oduzeto mu državljanstvo, ovaj književni velikan i najslavniji disident uvijek je sa ljubavlju govorio o svojoj rodnoj zemlji. Rusiju je volio iskreno i strastveno, ali je odbio da ćuti na nepočinstva despotskog sovjetskog režima. Nevjerovatan politički i intelektualni trijumf Solženjicina bio je u tome što se izdigao iz pakla logora da ispriča priču u knjigama takve moralne i dokumentarne snage kakva nije zabeležena u modernoj istoriji.
Ruski nobelovac Aleksandar Solženjicin ostao je upamćen u našem narodu i po pismu podrške Srbima koji ostaju da žive na okupiranoj istorijskoj zemlji, pokrajini Kosovo i Metohija: “U nedavnim teškim godinama vi ste već pretrpjeli razaranje i uništavanje pravoslavnih hramova, paljenje srpskih škola i direktno nasilje i ubijanje. Neka vam Gospod sačuva hrabrost da ostanete i ubuduće blizu grobova svojih bližnjih”.
- Na današnji dan, 12. februara 1912. godine posljednji kineski car, Pu Ji iz dinastije Manču, je abdicirao. Kina je postala republika, a prvi predsjednik je bio Sunt Jat Sen. Život Pu Jia je sve samo ne običan, i može se reći da je u pitanju jedna od najtragičnijih ličnosti XX vijeka. Niko ga nije pitao da li želi da bude car, drugi su napravili taj izbor dok je još bio odojče. Postao je zatočenik sopstvenog dvora i nametnute titule.
Pu Ji se rodio u mandžurskoj dinastiji koja je Kinom vladala preko 250 godina. Carica Cisi, udovica pretposlednjeg cara prije Pu Jia, izabrala ga je za tu ulogu na samrtničkoj postelji. Nakon nešto više od tri godine „vlasti“, Pu Ji je prestao da bude „vladar“ kada je carica Longju, udovica prethodnog cara, postigla dogovor sa pobunjenicima. Kina je postala republika, ali je Vlada morala da dozvoli da Pu Ji zadrži imperijalnu titulu, da ostane da živi u Zabranjenom gradu i da se tretira kao strani monarh. Građanski rat je zahvatio Kinu 1917. godine i jedan vojvoda ga je vratio na prijesto, ali je to propalo poslije samo dvanaest dana zbog protesta širom zemlje i intervencije drugog velikaša. 1924. godine dolazi do promjene odredbi ugovora o njegovom položaju u Republici Kini, pa Pu Ji gubi imperijalnu titulu i istog dana biva izbačen iz Zabranjenog grada iz koga praktično nije izašao šesnaest godina, živjeći u njemu kao u zlatnom kavezu. Japanci ga postavljaju za cara Mandžukua, odnosno zemlje njegovih predaka – Mandžurije (u tom trenutku pod japanskom okupacijom). Za vrijeme Drugog kinesko-japanskog rata služio je „samurajskom“ okupatoru kao marioneta koju su koristili po svom nahođenju i potrebi. Njegova tačna odgovornost u svemu što se događalo je, ipak, predmet spora. Sovjeti su ga zarobili 1945. godine nakon što su u strahovitom jurišu zauzeli Mandžuriju. Svjedočio je protiv Japanaca u Tokiju dvije godine kasnije. Kada su komunisti pod Mao Cedungom preuzeli vlast u Kini 1949. godine, Sovjeti su ga isporučili Pekingu. Deset godina je proveo u zatvoru, da bi ga konačno vlasti proglasile za „reformisanog“. Uz pismenu dozvolu Mao Cedunga dolazi 1959. godine u Peking, neko vrijeme sa sestrom živi u običnom stanu, da bi se potom preselio u državni hotel. Počinje da radi u Pekinškoj botaničkoj bašti. Počinje da pruža podršku komunistima. Ženi se 1962. godine negovateljicom. Izdaje svoje memoare uz ohrabrivanje od strane Maoa i njegovih saradnika, kao i uz javnu podršku kineske vlade. Kritikuje svoje ponašanje u prošlosti, i kaje se što na suđenju u Tokiju nije iskreno govorio o svojoj odgovornosti tokom rata. Kulturna revolucija 1966. godine dovodi ga u smrtnu opasnost, pošto Crvena garda u njemu vidi idealnu metu za linčovanje. Bezbjednosne službe ga stavljaju pod 24-časovnu zaštitu. Umire 1967. godine kao 61-godišnjak.
