- Na današnji dan, 17. maja 1917. godine umro je srpski vojskovođa i vojvoda Radomir Putnik.
Vojvoda Radomir Putnik je tvorac moderne srpske vojske. U okviru školovanja i obuke oficira uveo je različite novine, uključujući i rješavanje taktičkih zadataka. Srpsku vojsku osavremenio je novim naoružanjem, na ključna mjesta postavio talentovane oficire i nije dozvolio da se politika miješa u vojne poslove. On i vojvoda Stepa Stepanović imali su svoja posebna mjesta kao komandanti srpske vojske, koja je oslobodila Južne Slovene i omogućila stvaranje Jugoslavije. Radomir Putnik bio je vojnik i vojskovođa punih četrdeset godina. Vojničko zvanje je stekao na Artiljerijskoj školi u Beogradu. Nakon mnogih rasporeda i napredovanja u službi, 1903. godine unaprijeđen je u čin generala i postavljen za načelnika Glavnog generalštaba. Godine 1906. bio je prvi put imenovan za ministra vojnog. Dva puta je bio načelnik Glavnog generalštaba, pet puta ministar vojni i načelnik Štaba Vrhovne komande Vojske Kraljevine Srbije u balkanskim i Prvom svjetskom ratu. Bio je načelnik Obaveštajnog, a zatim Operativnog odjeljenja Glavnog generalštaba. Od 1890. godine obavljao je dužnost pomoćnika načelnika Glavnog generalštaba. Penzionisan je 1896. godine. Zajedno sa Živojinom Mišićem pripremio je sve ratne planove za Balkanske ratove i Prvi svjetski rat. Poslije Kumanovske bitke unaprijeđen je u čin prvog vojvode srpske vojske. U Bitoljskoj bici odigrao je ključnu ulogu i pravilnim rasporedom snaga Turcima nanio veliki udarac u Prvom balkanskom ratu. U nastavku rata komandovao je prodorom ka Jadranskom moru, koji se završio opsadom Skadra. U Prvom svjetskom ratu bio je načelnik štaba Vrhovne komande, sve do pogoršanja bolesti 1916. godine, kada ga je na tom mjestu naslijedio general Petar Bojović. Putnik je komandovao srpskom vojskom za vrijeme sve četiri neprijateljske ofanzive na Srbiju. Njegova odluka da napusti Beograd i skrati front za vrijeme Kolubarske bitke bila je presudna, jer je srpska vojska dobila vrijeme da se oporavi i odmori. Preporođenu srpsku vojsku poveo je u ofanzivu, koja je nanijela odlučujući udarac Austrougarima kod Suvobora, nakon čega je austrougarska vojska potisnuta sa teritorije Srbije. Kada je počela četvrta ofanziva na Srbiju, Putnik je već bio teško bolestan i nije imao mnogo udjela u operativnim odlukama. Ipak, u okolnostima koje su bile veoma nepovoljne po Srbiju uspio je da organizuje povlačenje srpske vojske preko albanskih i crnogorskih planina, do albanskog primorja. Teško bolestan, Putnik je stigao u Skadar odakle je prebačen na Krf, gdje se liječio do septembra iste godine. Sa Krfa je otišao u Nicu da nastavi liječenje. Vojnici su ga, teško bolesnog, na rukama prenijeli preko Albanije. Putnik je zatražio da mu se odobri petomjesečno odsustvo za liječenje, koje mu je kralj Petar I Karađorđević odobrio. Umro je 17. maja 1917. godine u Nici, gdje je kovčeg sa njegovim posmrtnim ostacima ostavljen u crkvi na Ruskom groblju.
Novembra 1926. godine, više od devet godina nakon smrti, na beogradsku željezničku stanicu stigli su posmrtni ostaci vojvode Putnika. Sahranjen je na Novom groblju uz sve državne i vojne počasti. Tu mu je, prilozima mnogobrojnih poštovaoca, podignut veliki spomenik.
- Na današnji dan, 17. maja 1395. godine poginuo je Marko Kraljević, najstariji sin i naslednik kralja Vukašina, najpopularnija ličnost srpskih narodnih pjesama. Kraljević Marko je najpoznatiji srpski epski junak, pominje se u predanjima svih južnoslovenskih naroda, međutim, da li je bio i stvarna istorijska ličnost?
Istraživanja su dokazala da je bio pravi srednjovekovni vitez i vladar. Tako je Marko sebe doživljavao, a tako su ga doživljavali i njegovi savremenici. Još za života je stekao poštovanje širom naših prostora, i zato je ubrzo nakon pogibije počeo da prerasta u legendu. U epskom Marku Kraljeviću nalaze se različiti slojevi. Sa jedne strane, on je – poput, na primjer, antičkih heroja Herakla ili Ahila – junak velike snage ali i neobuzdane prirode, pa tako ore carske drumove, pije uz ramazan vino, rastjeruje Turke na buljuke i tjera cara do duvara… Ali on u našem narodnom predanju ima i osobine pravog srednjovjekovnog viteza: „ne sudi ni po babu ni po stričevima, već po pravdi Boga istinoga i knjigama starostavnim” i vjeruje da mu je bolje „izgubiti glavu nego svoju ogriješiti dušu”. Upravo ovo su, inače, osnovni principi srednjovjekovnog viteštva. Vitezovi su i nastali kao zaštitnici vjere, pravde i nejakih, i njegovali su ideal siromaštva, po čemu su bili vojnički ekvivalent monasima. Suština viteškog morala zasnivala se na hrišćanskim načelima tog vremena, što su zapravo opšteljudske vrijednosti koje i danas simbolizuju viteštvo. Istorijski Marko se rukovodio tim načelima.
Marko Kraljević je naš nacionalni junak, ali su ga prihvatili i okolni narodi kao dio svoje kulture. Pjesme o njemu su se još u XIX vijeku pjevale i zabilježene su na širokom prostoru od južnih Alpa do Crnog mora. To nije prisvajanje, već prije priznanje nekoj kulturi da može uspješno da uspostavlja veze sa drugim sredinama i da se u pozitivnom smislu nametne kao nosilac opštih vrijednosti. Danas je u nauci neosporno da istorijski Marko Kraljević, kao i njegova porodica Mrnjavčevića, pripadaju srpskoj kulturnoj i državnoj tradiciji, ali je, sa druge strane, epski Marko junak svih Južnih Slovena, na način kako su oni u prošlosti vjekovima doživljavali svoju bliskost i zajednički identitet. Njegov lik je izrastao u najveći ep naših prostora i čuva sjećanje na jedno herojsko doba, kada je ovdašnje društvo ostvarilo vrhunske domete i najveća kulturna i civilizacijska dostignuća Južnih Slovena. Marko Kraljević zapravo simbolizuje jedinstvo ovdašnjih naroda na srednjovjekovni način, kada smo mogli samostalnije da se povezujemo.
Pred bitku na Rovinama u kojoj je poginuo, Marko je rekao: „Ja molim Gospoda da bude hrišćanima pomoćnik, a ja neka budem prvi među mrtvima u ovom ratu!” Ova poruka nam otkriva čovjeka koji se i u kritičnim trenucima trudio da poštuje principe viteštva i ostane odan svom narodu. Naši preci, osim manastira i drugih spomenika koji danas predstavljaju najveće domete svjetske kulturne baštine, i u drugim sferama života izgradili uređeno i civilizovano društvo. Epski lik Marka Kraljevića upravo to pokušava da nam poruči, da nas ohrabri i ulije nam samopouzdanje da i danas budemo uspješni i zadovoljni kao što su to oni nekada bili.
