- Na današnji dan, 29. maja 2007. godine šest hiljada birača dostavilo je Skupštini Crne Gore predlog da poništi odluke Podgoričke skupštine od 1918. godine a u novembru 2018. godine crnogorski parlament usvojio je Rezoluciju kojom se proglašavaju ništavnim odluke Podgoričke skupštine iz 1918. godine.
Sama činjenica da je prošlost sveprisutna ne implicira nužno da javno bavljenje prošlošću treba da postane tema za društvo u tranziciji, ili makar ne implicira da treba da bavljenje prošlošću treba da dobije privilegovan status, koji bi se materijalizovao u stvaranju posebnih institucionalnih i pravnih aranžamana prilagođenih ovom procesu. Jednako bismo mogli da tvrdimo i da demokratija kojoj težimo može da se afirmiše i konsoliduje samo kroz bavljenje sadašnjošću koje je orijentisano isključivo ka budućnosti, u okviru redovnih demokratskih institucija. Vlast se suočava sa brojnim problemima i uvijek novim, nerijetko i protivrječnim političkim i ekonomskim imperativima. U takvoj situaciji zahtijev da se sistematski bavimo političkim, kulturnim, moralnim nasleđem prošlosti samo skreće pažnju s istinskih problema, i istovremeno otvora Pandorinu kutiju bolnih pitanja o prošlosti na koja se ne može dati nedvosmislen odgovor. Sve to u krajnjoj liniji samo produbljuje ionako već dramatične društvene, političke i ideološke podjele. Zahtijev da se prošlost posmatra odvojeno nameće nam nemoguć zadatak: da izdvojimo jedan splet pitanja i da odgovore na njih proglasimo preduslovom za početak demokratizacije. Čak i ako donesemo političku odluku da to učinimo, čak i ako pokušamo da se najprije izborimo sa posledicama prošlosti, ovaj proces bi gotovo sigurno dobio oblik žestoke ideološke i političke borbe između pristalica i protivnika suočavanja s prošlošću. Nije vjerovatno da bi ovakva borba mogla da se okonča približavanjem suprotnih mišljenja. Naprotiv: njen ishod prije bi bio dodatno produbljivanje ionako već drastičnih društvenih i političkih podjela. Ovakva prognoza počiva na uvidu da predmet spora nijesu samo pragmatski politički interesi, nego i suštinska moralna pitanja. Bez obzira na to da li ćemo uspjeti da odgovorimo na njih, rezultat čitave debate neposredno će uticati na naše današnje poimanje individualnog, grupnog i kolektivnog identiteta. Zato nijedan racionalni politički akter u demokratskoj zajednici ne treba da primorava građane da preispituju moralnost stavova i djela iz prošlosti. Oni koji žele da dokažu da smo moralno odgovorni za prošlost praktično afirmišu kategoriju kolektivne krivice, okrivljujući i kolektiv građana i svakog pojedinca koji tom kolektivu pripada. Posledice su katastrofalne, jer se od ljudi očekuje da, kao građani demokratske države, usvoje nove moralne, kulturne i političke vrijednosti, a da istovremeno ostanu zarobljeni u prošlosti i da nose breme krivice. Jednostavno rečeno, ljudi postaju taoci problematične prošlosti, i primorani su da nose teret nediferencirane krivice. Time se njima unaprijed osporava moralna kompetentnost da ostvare svoju individualnu autonomiju i slobodu, i da žive i djelaju kao ravnopravni građani.
- Na današnji dan, 29. maja 2006. godine visoki predstavnik Evropske unije Havijer Solana, na sastanku s crnogorskim premijerom Milom Đukanovićem u Briselu, čestitao je crnogorskom narodu uspješan, pošten i slobodan referendum.
“Pitanje referenduma je zaključeno”, rekao je tom prilikom Solana. Istoga dana evropski komesar za proširenje Oli Ren izjavio je na konferenciji za novinare da je prema evropskim i drugim međunarodnim posmatračima, referendum u Crnoj Gori sproveden na regularan način, što, kako je rekao, znači da ga treba smatrati legitimnim.
Havijera Solani će najviše pamtiti Srbi i Srbija. Lično je naredio NATO bombardovanje 1999. godine, bio među predvodnicima jednostranog proglašenja nezavisnosti Kosova i Metohije i cijepanja Srbije i pripadao je onom djelu evropske političke elite za koji mnogi vezuju većinu onoga lošeg što je Evropa činila prema Srbiji. Učestvovao je u stvaranju državne zajednice Srbije i Crne Gore koja je otvorila put razdvajanju Crne Gore i Srbije. Za mnoge u Srbiji, Solana je bio oličenje “srpske međunarodne tragedije”. Solanino ime je neka vrsta simbola srpskih muka i srpske sudbine. Havijer Solana je, to dobro zna svako ko ga je sreo, vješt pregovarač i prijatan sagovornik, ali ono šta i kako je radio, ne samo u Srbiji, još uvijek je obavijeno tajnovitošću i u sijenkama je sumnji njegove stvarne misije. Solana je neka vrsta kontroverzne ličnosti koja je obilježila evropsku i zapadnu politiku u poslednjih nekoliko decenija. Po gubitku vlasti u Španiji 1995. godine, Solana prelazi na međunarodnu scenu. Te godine, ubrzo posle posjete tadašnjeg američkog predsjednika Bila Klintona Španiji, Solana postaje generalni sekretar NATO-a. Zanimljivo je da je Solana tada “izguran”, jer u samom NATO-u nije imao širu podršku. To je bilo vrijeme duboke krize NATO saveza. Solana je uspio da operativno predvodi promjenu same suštine NATO saveza koji je od odbrambene, postao agresivna vojno-politička organizacija. Istovremeno, generalni sekretar NATO-a je u liku Solane dobio do tada neviđena ovlašćenja, postao je neka vrsta “izvršnog direktora” sa svim ovlašćenjima vlasti. Tako je dobio mandat da lično naredi bombardovanje Srbije (Jugoslavije) 1999. godine. To je bilo veoma rizično za njega, ali izgleda da o tome nije mnogo brinuo. Odluku je donio suprotno svim pravilima NATO saveza, bez stava Skupštine NATO-a i Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija. Na osnovu tih “zasluga”, a poslije NATO bombardovanja i završetka mandata, Solana prvo postaje generalni sekretar Zapadno-evropske unije , vojne organizacije koju čini 10 evropskih država i koja još uvijek postoji mada je bilo predviđeno da se “utopi” u EU. Ubrzo potom, dobija i funkciju Visokog predstavnika za spoljnu i bezbjednosnu politiku. Tada mu najveća podrška dolazi od strane britanskog premijera Tonija Blera. Ređale su se i druge funkcije a sa tolikom koncentracijom istovremenih, a važnih funkcija, Solana je zaista deset godina bio najmoćniji čovjek EU.
Sve te godine Solana je veoma aktivan u Trilateralnoj komisiji i američkom Savjetu za međunarodne odnose mada formalno nije njihov član. Havijer Solana je član i španskog ogranka Rimskog kluba. Član je takođe tajnovite Bilderberg grupe. U stvari, izgleda da je lakše navesti čega nije član. Prema onima koja ga dobro poznaju, odavno je izgubio političku vezu sa svojom rodnom Španijom i sada među svoje prijatelje ubraja Bila i Hilari Klinton, Madlen Olbrajt i dr. Sa svojom španskom Socijalističkom partijom se razišao još od NATO bombardovanja Srbije, potom invazije na Irak. Britanski autor Dejvid Kronin ističe da je ipak osnovna Solanina crta odsustvo bilo kakve principijelnosti. To je čovjek koji jedno govori, a drugo radi. Solana je, u stvari, “jedan ratni huškač” i neprincipijelan čovek. Mjesecima je tako bio protiv invazije na Irak i tvrdio kako za tu ratnu akciju mora da postoji rezolucija Savjeta bezbjednosti a onda je, suprotno većini članica EU, podržao američku invaziju. Onda je mjesecima govorio kako proglašenje nezavisnosti Kosova ne može da bude bez Savjeta bezbjednosti, jer je to nelegalno, a potom je među prvima otišao u Prištinu da čestita “nezavisnost”. Mora se, međutim, priznati da je Solana fenomenološki gledano, tipičan predstavnik generacije koja dominira savremenom međunarodnom političkom elitom. Solanina sudbina izaziva upozorenje i budi razmišljanje o onima koji vode savremeni svijet. Ako je Solana, čovjek visokog obrazovanja i iz izuzetno jake porodice, dakle, sa dubokim korjenima, toliko neprincipijelan i toliko na usluzi nevidljivim centrima moći, šta onda očekivati od provincijskih aktivista koji se domognu vlasti u Briselu. Totalno posrnuće elite. I što je još gore, riječ je o takozvanim ljevičarima, ljudima koji su napravili karijeru boreći za bolju budućnost većine, a ne nekolicine. Nekadašnja elita zapadne ljevice je postala najokrutniji izvršilac “novog imperijalizma” i ratova.
