Srpska pravoslavna bogoslovija Svetog Arsenija Sremca u Sremskim Karlovcima, povodom 230 godina svog postojanja, organizuje od 11. do 13. oktobra 2024. godine međunarodnu naučnu konferenciju Srpska crkvena prosveta. Na svečanom otvaranju skupa pozdravno pismo Njegove Svetosti Patrijarha srpskog g. Porfirija pročitao je Preosvećeni vikarni Episkop novobrdski g. Ilarion:
– Vaša visokopreosveštenstva, uvaženi predstavnici republičkih, pokrajinskih i gradskih vlasti, poštovani učesnici ove međunarodne naučne konferencije, dragi profesori i bogoslovi Karlovačke bogoslovije, dame i gospodo, braćo i sestre,
Radost Nam ispunjava srce znajući da plejada pregalaca, sa raznih strana i različitih akademskih interesovanja, uzima učešće u radu višednevnog naučnog skupa koji za svoj povod ima veliki jubilej–230 godina osnivanja bogoslovske škole Svetog Arsenija Sremca. Poput sabiranja na jednom mestu, na Božanstvenoj Liturgiji, koje uvek biva sabranje oko Reči, Logosa, i ovo sabranje i saborovanje, imajući za uzor Liturgiju, opredeljeno je za reč, u domu gde se više od dva veka propoveda i ispoveda Božje Slovo. Važnost obeležavanja ovog velikog jubileja na ovako visokom naučnom nivou nemerljiv je za Svetosavsku Crkvu, budući da će izlagači, pored drugih tema, svojim istorijsko-bogoslovskim opusom pokušati da rasvetle značaj i ulogu Karlovačke bogoslovije kao jednog od glavnih crkveno-prosvetnih duhovnih centara, koja je imala, a što je i danas neupitno, posebnu ulogu u životu naše pomesne Crkve i njene jevanđelske misije.
Istorija kod definisanja svoje sadržine i predmeta prepoznaje fenomene, događaje i institucije. Fenomen je kratkotrajna pojava koja ostaje zabeležena u istoriji sa dužim ili kraćim posledicama. Događaj predstavlja trajući momenat; on se beleži i menja pravac ne samo njegovim učesnicima, već utiče na tok istorije; dok je institucija zaokruženi sistem, koji uvek saobražavajući se vremenu u kojem se nalazi, neprestano menja pravac i utiče i na ljude i na istoriju. Tako o tome govore istoričari.
Crkva, pak, kao Telo Hristovo uvek je i u svako vreme i fenomen i događaj i institucija. Tako, nije čudo što je Bog u svojoj velikoj milosti došao u istoriju događajem Ovaploćenja i darovao ovom svetu Crkvu, koja je najpre Telo Hristovo, po rečima apostola Pavla, ali u svetu ima i obraz organizacije – institucije. Ona svako svoje čedo vodi preko, čini se, institucije u događaj Hrista, koji postaje trajni fenomen u našim životima; odnosno, Hristos svojom ličnošću sve u potpunosti preobražava i obožuje – On postaje sve u svemu. Iz te perspektive Crkva razume prosvetu, sa tog stanovišta Crkva pozna vaspitanje, na tom temelju Crkva shvata i jubileje.
Velika je i blagoslovena činjenica da su naši slavni preci, prethodnici na tronu Mitropolita karlovačkih, podigli i gimanziju i ovu školu koja nepokolebivo stoji na ovom mestu već 230 godina. Nju su oni zakvásili svojom požrtvovanošću, a na njihovom tragu to su činili i čine i svi jerarsi naše svete Crkve koji su bili arhipastiri u Sremu, što je i danas slučaj sa aktuelnim Mitropolitom sremskim Vasilijem.
Nauka traži egzaktne podatke, istorijski proverljive i dokazive. Taj princip je u istoriji Bogoslovije Svetog Arsenija upravo uspostavio njen rektor i profesor, blaženog spomena arhimandrit Ilarion Ruvarac. No, znao je on kao što i mi znamo da izvori, knjige, povelje i spisi, nikada neće moći da iskažu i izraze i sve one neprospavane noći naših bogoslova koji su ,,zaneseni“ naukom Hristovom izgarali da svoju veru u Njega pokrepe i znanjem o Njemu; neće moći da iskažu žrtvu generacija profesora i osoblja koje se 230 godina neumorno staralo o 3.500 učenika ove Bogoslovije, koliko ih je izašlo iz ove obrazovne ustanove od te davne 1794. godine do danas. Ono što je izvesno u egzaktnom smislu jeste činjenica da smo se danas sabrali u Karlovcima da proslavimo ovaj jubilej i da će svako od učesnika ostaviti svoj originalni pečat, ali radost i ponos, kako Našu tako i vašu, meriće svojom merom Svedržitelj koji neka ovu školu, sva naša bogoslovska učilišta i sve ljude od knjige drži svojom moćnom rukom u ljubavi i slozi, miru i jedinstvu.
Želeći dolgodenstvije Bogosloviji Svetog Arsenija i uspeh u radu učesnicima naučnog skupa, posebno pozdravlja domaćine i šalje arhipastirski blagoslov,
AEM I Patrijarh srpski Porfirije
***
Svečanom otvaranju međunarodne naučne koferencije u Karlovačkoj bogosloviji su prisustvovali visokopreosvećena gospoda mitropoliti sremski Vasilija, zvorničko-tuzlanski Fotije, kitruski Georgije iz Grčke Pravoslavne Crkve i vroclavski i šćećinski Georgije, rektor Hrišćanske bogoslovske akademije u Varšavi; g. Viktor Moskvin, direktor Doma ruske dijaspore „Aleksandar Solženjicin“ u Moskvi; i dr Dragan Stanić, predsednik Matice srpske.
U svečanim salama Karlovačke bogoslovije, koje nose imena znamenitih patrijaraha srpskih Georgija Brankovića i Germana Đorića, svoje radove naredna tri dana predstaviće istaknuti naučni poslenici iz Beograda, Banja Luke, Beča, Bitolja, Varšave, Istočnog Sarajeva, Moskve, Novog Sada, Stokholma, Soluna, Sankt Peterburga, Sombora, Trpinje, Cetinja i Šapca.
Kao svojevrsna najava velikog naučnog skupa, 10. oktobra 2024. godine, u Karlovačkoj bogosloviji je svečano otvorena izložba posvećena 230. godišnjici tog znamenitog bogoslovskog učilišta i jednoj od najvažnijih prosvetnih institucija srpskog naroda.
Izvor: SPC
