Na praznik kada naša Sveta crkva proslavlja Svete cara Konstantina i caricu Jelenu odslužena je Sveta litugija kojom je predstojao jerej Velimir Bugarin.
Proti Velimiru sasluživali su protojerej-stavrofor Dalibor Milaković, protojereji: Predrag Šćepanović i Igor Balaban, kao i đakon Vedran Grmuša.
Po Božjem promislu, kao pokrovitelj Crkve Hristove, pojavi se car Konstantin Veliki, rođen 274. godine, u nehrišćanskoj porodici. Još za života dobio je naziv ravnoapostolni. Mnogo puta mu se javljao sam Gospod i izlazio mu je u susret u njegovim molitvama. Pred borbu sa Maksencijem, po starom predanju, na nebu mu se ukazao sjajan krst kao znak pobjede. Izdao je edikt (zakon) u Milanu, 313. godine, kojim je prestao dotadašnji progon hrišćana.
Nakon pobjede, sagradio je divan prestoni grad, nazvavši ga Konstantinopolj (Carigrad). I kao što Božjem promislu bi izabran za borca protiv neznabožačkih i hristobornih careva, tako isto bi, radi svoga krštenja bačen u postelju, od opasne i neizlečive gube. Trudiše se mnogi da ga izliječe, ali bez uspjeha, te naposlijetku mu rekoše da jedini spas i njegovo izlečenje leži u tome da se okupa u krvi male djece.
Naredi car Konstantin da se uhvate i pokolju sva deca. Zakukaše majke, a on ustuknu i po cijenu sopstvenog života, gorko se pokaja i pusti djecu. To bješe milo Bogu koji ga je time samo kušao, te mu posla dva apostola, Petra i Pavla, da ga upute na pravi put spasenja. On naredi Episkopu Silvesteru da ga krsti i tog časa iščeznu njegova bolest. Smatrajući se nedostojnim da ode na poklonjenje Hristovom grobu, umjesto sebe spremi i posla svoju majku, caricu Jelenu.
Ode ona na poklonjenje Hristovom grobu, i sa tog puta se vrati sa česticom Časnog krsta, koji ponese svom sinu na dar. Sveta carica Jelena uradila je mnogo toga što je korisno za hrišćansku vjeru. U Jerusalimu je pronašla Časni krst koji su neznabošci bacili izvan grada i zasuli đubretom; podigla je mnoge crkve, od kojih treba napomenuti: crkvu nad pećinom Roždestva Hristova (na Gori Maslinskoj); crkvu na mjestu Vaznesenja Hristova u Getsimaniji; crkvu na mjestu Uspenja Presvete Bogorodice i još 18 crkava.
Pronašavši Časni krst i iskopavši ga, Sveta carica Jelena ga stavi na jednog mrtvaca, jer upravo tada prolazila je jedna posmrtna povorka, jer bijaše umro neki čovjek iz grada, te on vaskrsnu na očigled svih prisutnih. Od tog dana pravoslavna crkva praznuje taj događaj, 14. septembra kao Krstovdan.
Mnogi neznabošci priđoše hrišćanskoj vjeri, a Časni krst bi stavljen u srebrni kovčeg radi čuvanja i poklonjenja. Ova sveta carica se upokojila 327. godine u 80. godini života. Sveti car Konstantin, blagočestiv i darežljiv, poživio je još 10 godina od upokojenja svoje majke, te se i on predstavi Bogu 337. godine u 65. godini života. Njegovo sveto tijelo preneseno je u Carigrad i sahranjeno po njegovom zavještanju u Crkvi Svetih apostola u Carigradu. I danas, nakon toliko godina, Sveti ravnoapostolni car, živi beskonačnim životom u vječnom Carstvu Hristovom, pomažući mnogima koji ištu od njega i jedinoga Boga pomoć i iscijeljenje.
Priredio: Boris Musić
