U Gradskoj kući u Nikšiću, u subotu 19. februara 2022. godine, održana je promocija knjige „Moja gorka sjećanja“ protojereja Mitra Lopušine koja je iz štampe izašla u izdanju Eparhije budimljansko-nikšićke.
Uvodnom riječju obratio se Miloš Nenezić, savjetnik u Sekretarijatu za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje pri Opštini Nikšić, pozdravivši Mitropolita crnogorsko-primorskog G. Joanikija, Episkopa budimljansko-nikšićkog G. Metodija, ministra u Vladi Crne Gore Milojka Spajića, predsjednika Opštine Nikšić, Marka Kovačevića, konzulku Crne Gore u Srbiji Nevenku Ćirović, te sveštenstvo, monaštvo i brojnu publiku.
Nenezić je podsjetio je da je prota Mitar Lopušina, paroh šavnički, rođen 1904. godine u selu Strug, a potomak je znamenitog uskočkog junaka serdara Bogdana Lopušine. Nakon osnovne škole na Boanu i niže gimnazije u Nikšiću, završio je Bogosloviju na Cetinju 1927. godine. Rukopoložen je za sveštenika 28. septembra 1928. godine. Upokojio se 15. novembra 1996. godine u Podgorici, a sahranjen je u porodičnoj grobnici u Kostinom Dolu, nedaleko od rodne kuće.
Publicista Bogić Bulatović je podijelo svoja sjećanja na susrete sa protom Mitrom Lopušinom koji je, svoje poslednje ovozemaljske dane, provodio u domu profesora Draga Vujačića Trebješkog, u Podgorici.
„Sve što je govorio i što je ostalo zapisano, pa i u ovoj knjizi, govorio je iz glave, bez dotjerivanja rečenice, izravno, citirao bi bez čitanja, deklamovao bez zastajkivanja ni pred jednim imenom, godinom i datumom. I tome ga je naučio život – da je čovjek samo ono što jeste, što može ponijeti u svom umu, srcu i duši. Pored svih životnih gubitaka i poraza, sa najviše tuge je govorio o svojoj spaljenoj biblioteci i o knjigama koje su pred njegovim očima 1942. gorjele kao ljudi“, rekao je Bulatović, dodajući da je 2019. godine shvatio dubinu patnje, bola, ponosa, dostojanstva, i dužnosti prote Mitra Lopušine, koje je on osjetio krajem 1944. godine, kada je odlučio da ostane kod kuće, u Uskocima, i ispije gorku čašu stradanja i poniženja za Hrista, do dna.
„Tu čašu je ispijajo svakodnevno, povlačeći se u klijet, ne obazirući se na podsmijeh i preko 40 godina života provodeći u atmosferi koja je najbolje opisana u ovoj knjizi… U toj atmosferi pedesetogodišnjeg služenja i ćutanja pred nišanima i nišandžijama, u pustim parohijama koje su bile prostrane koliko današnje episkopije, razgranava se i procvjetava jedna čudesna ličnost koja je prije rata važila za izuzetnog besjednika, apologetu, čuvenog člana Zemljoradničke stranke, učenog potomka epskih junaka Vuka Lopušine i Šuja Karadžića. Odbija da postane gimnazijski profesor ruskog jezika, doživljavajući tu ponudu partije kao početak nečega što bi značilo izdaju Crkve i Hrista“, kazao je Bulatović.
Mitropolit Joanikije, čijim blagoslovom je ovo izdanje ugledalo svjetlost dana, je naveo da zapisi prote Mitra Lopušine, nažalost, nijesu sačuvani u cjelini, a iz onoga što se može čuti o njemu, posebno iz ovih zapisa vidimo da se radi o ličnosti koja je imala izbrušen karakter kao dijamant.
„Čovjek oštrouman, pronicljiv koji je iz svog Struga gledao na ovaj svijet i izuzetno dobro razumio događaje i procese koji su se odvijali u nesrećnom 20. vijeku, posebno prilikom Drugog svjetskog rata. On u svojim kratkim sjećanjima tumači događaje s početka Prvog svjetskog rata, odnose između Njemačke i Rusije, Engleske, Poljske, i to ispravno, iako sa nedovoljnim obrazovanjem, ali je mogao, na osnovu malog broja podataka i činjenica, da pravilno zaključuje. U ovim njegovim zapisima može se naći poneka greška, ali ne može se naći nijedna greška što se tiče procjene kakvi su to događaji bili i kakav je njihov karakter, koje su posledice i kakva su bila iskušenja, kakvi su bili ponegdje veliki moralni i duhovni uzleti, a naročito padovi“, ocijenio je Mitropolit Joanikije, navodeći da se zapisi prote Lopušine mogu protumačiti kao svjedočanstvo golgote našeg naroda, originalno, autentično i sreća je što je on to dobro pamtio.
„Kao starac od preko 90 godina jednom prijatelju govori ukratko o stradanju durmitorskog sveštenstva, pa pominje da su samo on i Zarija Žugić pretekli živi, da je ubijen od strane komunista sveštenik Niko Pavićević, iako nije bio Durmitorac, a od sveštenika iz durmitorskog kraja nabraja svakog pojedinačno koga su ubili komunisti: Bogdana Cerovića, Nova Delića, Đorđija Ivanovića, Stanka Šaulića, Nika Pavićevića, Sekulu Kecojevića, Jovana Todorovića, a pominje i neke koje su pobili Italijani i koji su stradali na neki drugi način“, rekao je Mitropolit.
Tomaš Ćorović, priređivač knjige, je kazao da je ovo, drugo dopunjeno izdanje, po blagoslovu ondašnjeg Episkopa budimljansko-nikšićkog Joanikija, pripremio za štampu u saradnji sa dr Tomislavom Tomićem i Rajkom Vujačić, inače unukom prote Mitra Lopušine.
„Posle detaljnijeg upoznavanja protina životopisa, zaključujem da mu sudbina nije bila naklonjena… Kao sveštenik ponio je lijepo ime u narodu, uspješno počeo da se bavi politikom. Onda dolazi rat, krvavi, bratoubilački. On se kao čovjek od ugleda našao u tom vrtlogu, mrtve opojava na obje strane“, naveo je Ćorović, dodajući da je 29. decembra 1943. godine održan skup sveštenika Nikšićkog, Šavničkog i Kolašinskog namjesništva, kojem je prisustvovao i prota Lopušina.
„Tom prilikom je donesena Rezolucija kojom se konstatuje: „Da je uzročnik svemu današnjem zlu i stradanju srpskog naroda – rušilački, bezbožnički i krvoločni komunizam, da je u teoriji i praksi komunizmu osnovni cilj uništenje vjere, državne institucije i nacije i da Hristos, odnosno naša narodna, svetosavska, srpska Crkva nije imala do sada u istoriji većeg, opasnijeg i ogorčenijeg neprijatelja od komunizma. Pozivamo sve vjerne sinove i kćeri svetosavske Crkve, kako one organizovane u nacionalnim redovima, tako i one koji se nalaze pod komunističkom vlašću na zajedničku borbu protiv komunizma“. Iz Šavničkog namjesništva Rezoluciju su potpisali namjesnik Đorđije Ivanović, paroh pošćenski Jovan Todorović, paroh tepački Stanko Šaulić, paroh rudinski Luka Pejović i paroh uskočki Mitar Lopušina. Prota Mitar je jedan od rijetkih potpisnika Rezolucije koji je izvukao živu glavu“, kazao je Tomaš Ćorović.
Promociju su organizovale Opština Nikšić i nikšićka CO.
Izvor: Eparhija budimljansko-nikšićka
