Saopštenje za javnost povodom predstojećeg ustoličenja Mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija
Cetinje, 27. avgust 2021.
Mletački putopisac Marjan Bolica objavio je 1614. godine „Opis skadarskog sandžakata“. U tom autentičnom spisu i važnom istorijskom izvoru, Bolica, između ostalog, opisuje i Cetinje s početka 17. vijeka, pa će tamo reći za mitropolita na Cetinju, kako on stoluje u Cetinjskom manastiru i kako je „duhovni vladar svih stanovnika Crne Gore” koji „nad sobom priznaje samo vlast Pećkog patrijarha”. A za samog Pećkog patrijarha, isti Bolica kaže da njegovoj duhovnoj vlasti podliježu „sva Srbija, zatim Podgorica, Crna Gora i Župa. Među tim zemljama je i Kotor…”
Ovaj istorijski zapis nalazi se tačno na pola vremenskog puta od 13. vijeka i doba Svetog Save, osnivača prvih pravoslavnih episkopija sa domicilnim sveštenstvom, na teritoriji današnje Crne Gore, do nas današnjih pravoslavnih hrišćana u Crnoj Gori, koji sa velikom radošću dočekujemo svog Patrijarha.
Ne razumijemo, ali ne osporavamo pravo nekih građana Crne Gore da nastavak ove, očigledno vjekovne i dobro utemeljene crnogorske tradicije, doživljavaju kao „atak“ na Crnu Goru, njenu slobodu i slično. Jasno je da u najavljenoj i planiranoj cetinjskoj svečanosti nema nijedan novi detalj koji bi se kosio sa dosadašnjom osveštanom crkvenom praksom u Crnoj Gori, pa je neprihvatljivo i neopravdano da se ovom vjerskom činu pripisuje bilo kakav politički karakter, kako to čine pojedini partijski aktivisti, koji ovih dana podižu tenzije među braćom i prednjače u javnim protestima protiv ustoličenja, pokušavajući da Crkvi i njenom vjernom narodu ugroze i ospore osnovno ljudsko pravo i slobodu vjere.
Šta god u ovom trenutku mislili moramo shvatiti i prihvatiti činjenicu da je Crna Gora država svih nas. U njoj nema većih ili manjih Crnogoraca – nego, valjda, po svemu i u svemu, samo i jedino – ravnopravnih građana. Evropska, sekularna i građanska Crna Gora ne smije da se temelji na mržnji i isključivosti, nego na njenom Ustavu i zakonima. Čuvajući sekularni karakter i ustavni poredak Crne Gore Srpska Pravoslavna Crkva, njeni episkopi, sveštenici i vjerni narod u Crnoj Gori pokazali su odlučnost, hrabrost ali i jevanđeljsku mudrost i odgovornost u svim dosadašnjim društveno osjetljivim trenucima kojih, nažalost, nije bilo malo. Svojim hrišćanskim stavom i djelovanjem Crkva se projavila kao ključni faktor mira i stabilnosti u Crnoj Gori, ali, u isto vrijeme, pokazala je visok stepen građanske i demokratske svijesti.
Koristeći Ustavom i zakonima zagarantovana prava na slobodu vjere, a sledujući vjekovni kontinuitet ustoličenja crnogorskih mitropolita u tron Cetinjskog manastira, Mitropolija crnogorsko-primorska organizovaće ustoličenje mitropolita Joanikija na Cetinju u ranije najavljenom terminu – nedjelja, 5. septembar 2021. godine. Želeći da damo maksimalan doprinos miru i stabilnosti Crne Gore, poštujući epidemiološke mjere, odlučili smo da se ustoličenje obavi pod svodovima Cetinjskog manastira, na liturgijskom sabranju kojim će načalstvovati Njegova Svetost Patrijarh srpski Gospodin Porfirije, uz sasluženje episkopa iz naše i drugih sestrinskih Crkava sa sveštenstvom i uz prisustvo predstavnika crkvenih opština iz Crne Gore. Dakle, ovaj događaj obaviće se bez ranije planiranog svenarodnog sabora ispred Cetinjskog manastira.
Ustoličenje Mitropolita je radost cijele Crkve pa pozivamo sveštenstvo da sa vjerujućim narodom toga dana u svim hramovima Mitropolije crnogorsko-primorske liturgijski i sa blagodarenjima Bogu proslavi ovaj događaj. Za sve one koji ostanu u svojim domovima Radio televizija Crne Gore i Mitropolija crnogorsko-primorska obezbijediće direktan televizijski prenos iz Cetinjskog manastira.
Ne manja radost i blagoslov za sve vjernike u Crnoj Gori predstavlja i prva posjeta Patrijarha srpskog Porfirija Mitropoliji crnogorsko-primorskoj. Sve one koji žele da lično dočekaju Patrijarha Porfirija i prime njegov patrijaraški blagoslov, a znamo da je takvih veliki broj, pozivamo da uzmu učešća u svečanosti koja će se, dan ranije, u subotu 4. septembra sa početkom u 18 časova, zbog trenutne epidemiološke situacije, održati na otvorenom ispred Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici.
Ugledajući se na Svetog Petra Cetinjskog, mirotvorca i čudotvorca, koji je sav svoj život posvetio mireći zavađenu braću, ni mi nećemo nikada prestati da pozivamo i sebe i sve naše bližnje, uključujući i one koji misle drugačije od nas, na mir, slogu, praštanje i pomirenje, učeći se od apostola naroda Pavla koji nam zapovijeda da „sa svakom smirenošću i krotošću, sa dugotrpljenjem, podnosimo jedan drugoga u ljubavi“. (Ef. 4, 1-2).
Neka se ovim svečanim činom ustoličenja Mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija useli mir i duhovna radost u svako srce, u svaki dom i porodicu, i vjerujuću i nevjerujuću, i u one koji nas mrze i u one koji nas vole. Da se manje svađamo a što više razgovaramo, da jedni druge čujemo i razumijemo, a onda da se bratski zagrlimo i izmirimo. Tada će blagoslov Božiji i Svetog Petra Cetinjskog biti na svima nama, našim potomcima i cijeloj Crnoj Gori! Amin, Bože daj!
Iz Mitropolije crnogorsko-primorske
