Naučnik je pronašao izgubljeni deo prepisa biblijskog teksta oko 1750 godina nakon što je prvobitno napisan. Sve što mu je bilo potrebno je ultraljubičasta oprema za fotografisanje i obilje istraživačkog znanja.
Najavljujući otkriće u radu objavljenom u časopisu New Testament Studies, stručnjak za srednji vek Grigorij Kesel (Grigory Kessel, medievalist) iz Austrijske akademije nauka (OeAWor Österreichische Akademieder Wissenschaften) pronašao je skriveno poglavlje ispod tri sloja teksta. Ovakav način pisanja naziva se dvostruki palimpsest.
Novi nalaz predstavlja jedan od najranijih prevoda Matejevog evanđelja 11. i 12. poglavlja. Ovo je fragment starosirijskog prevoda. Zbog nedostatka pergamenta, nekoliko stotina godina kasnije u regionu, taj pergament je ponovo upotrebljen, uglavnom brišući originalni prevod biblijskog Novog zaveta. Ovakav dokument, gde jedan sloj teksta skriva izbrisane ostatke drugog, naziva se palimpsest. Keselov nalaz je dvostruki palimpsest jer je pergament tada korišćen treći put.
Naučnici su otkrili biblijski tekst nakon što su primenili ultraljubičasto svetlo na rukopis o drevnim hrišćanskim pričama i himnama smeštenim u Vatikanskoj biblioteci. Istraživači još nisu otkrili kompletan prevod napisan na drevnom sirijskom, ali su podelili neke detalje. Prvobitni tekst prevoda napisan je sredinom 3. v., ali ga je izbrisao pisar u Palestini – uobičajena praksa jer je papir napravljen od životinjske kože bio retkost.
Kesel i njegove kolege su rekli da je pergament prvi put ponovo upotrebljen za Apophthegmata patrum (Izreke otaca). Pustinjski oci su bili ranohrišćanski pustinjaci koji su se podvizavali u egipatskoj pustinji. Oni su to učinili oko 3. v. postavivši osnovu hrišćanskog monaštva. Apophthegmata patrum je zbirka od više od 1.000 njihovih priča i izreka i datira u kasni 5. i početak 6. v. Sledeći put kada je stranica obrisana, ponovo je korišćena za prepis gruzijskih himni 10. v. povezanih sa imenom Mikael Modrekili. Sirijski prevod je napisan najmanje vek pre najstarijih grčkih kodeksa koji su preživeli, uključujući Codex Sinaiticus – hrišćanski rukopis Biblije na grčkom iz 4. v.
Tekst evanđelja je bio skriven u smislu da je početkom 6. v. pergamentni prepis Evanđelja ponovo korišćena dva puta i danas se na istoj stranici mogu naći tri sloja pisanja (sirijski – grčki – gruzijski), rekao je Kesel dodavši: Ovaj starosirijski prevod prilično često potvrđuje tekst Evanđelja koji se razlikuje od standardnog teksta Jevanđelja kakvog danas poznajemo (tj. standardnog engl. prevoda – prim.aut.). Tradicija sirijskog hrišćanstva poznaje nekoliko prevoda Starog i Novog zaveta. Donedavno se znalo da samo dva rukopisa sadrže starosirijski prevod jevanđelja… Dok grčki original Mt 12:1 glasi: ‘U ono vreme prođe Isus kroz useve u subotu; a njegovi učenici ogladnješe i počeše trgati klasje i jesti’, novopronađeni sirijski prevod,'[…] stadoše da trgaju klasje, trljati ih u rukama i jesti.’
Klaudija Rap (Claudia Rapp), direktorka Instituta za srednjovekovna istraživanja pri Austrijskoj akademiji nauka (director of the Institute for Medieval Research at the Austrian Academy of Sciences), pohvalila je Keselove nalaze: Grigori Kesel je napravio veliko otkriće zahvaljujući svom dubokom poznavanju starih sirijskih tekstova i karakteristika pisma. Ovo otkriće dokazuje koliko produktivna i važna može biti interakcija između modernih digitalnih tehnologija i osnovnih istraživanja kada se radi o srednjovekovnim rukopisima.
UV svetlo je postalo popularno među naučnicima koji se nadaju da će otkriti tajne dokumente, jer skriveni tekst upija svetlost i sija plavo. Može da uhvati skriveni tekst jer se pergament natapa mastilom. Bez obzira koliko često se ponovo koristi, originalni zapisi su i dalje utisnuti na papir.
Profesor Hju Hoton (Hugh Houghton) sa Odseka za teologiju i religiju Univerziteta u Birmingemu (University of Birmingham’s Department of Theology and Religion) kaže: pravo i važno otkriće. Do pre nekoliko godina znali smo samo za dva svedoka rukopisa za starosirijski prevod evanđelja, a sada ih imamo četiri. Vrednost ranih prevoda je u tome što su napravljeni od grčkih rukopisa koji više ne postoje i mogu pružiti neke od prvih dokaza za određena čitanja. Pronalazak je važan za hrišćane jer će dokazi iz ovog dokumenta biti uključeni u izdanja grčkog Novog zaveta i korišćeni od strane urednika da rekonstruišu najraniji oblik teksta. S obzirom na to koliko je malo rukopisa preživelo iz prvih vekova, svi delovi su dobrodošli u rekonstrukciji slagalice istorije teksta.
Džastin Brierlei (Justin Brierley), voditelj programa Premier’s Unbelievable, rekao je da je varijacija u formulaciji fascinantna. Otkriće ovog novog fragmenta sirijske kopije Jevanđelja je još jedan primer koliko je rukopisna tradicija Novog zaveta bila bogata tokom mnogo vekova. Često nailazim na kritičare koji dovode u pitanje da li je Biblija promenjena tokom vremena, ali nauka o tekstualnoj kritici, potpomognuta otkrićima poput ovih, pomaže istoričarima da sastave izuzetno tačnu sliku onoga što su izvorna evanđelja govorila.
Izvori:
