U Plužinama, na 54. Pjesničkim susretima na izvoru Pive (18. jul), promovisan je zbornik radova, pod naslovom Svijet se iz čuda obnavlja, sa prošlogodišnjeg simpozijuma o književnom djelu Milutina Mićovića.
O zborniku su govorile pjesnikinje, Milica Bakrač i Milena Kulić.
Milica Bakrač se na početku osvrnula na, kako je kazala, opširan i precizan predgovor ovom djelu koji je napisao akademik Jovan Deliću, te skrenula pažnju na njegove riječi da Mićović piše i pjeva iz uvjerenja da «čovjekov zavičaj nije na zemlji» i da je čovjekova potreba za Bogom izvorna i vječna.
”Ovu profesorovu tvrdnju potvrđuju gotovo sva obraćanja koja smo čuli na prošlogodišnjem simpozijumu. Navešćemo samo nekoliko primjera iz radova koji odgovaraju naslovu zbornika: U prvom poglavlju, o poeziji, Efim Berenštejn (Rusija), tekstom „Zapečaćeno u čovjeku“, ovu poeziju naziva „svetlošću“ vere, istine i lepote, a Zoran Kostić u tekstu „Kako do ruba bezdana“ kaže da „U poeziji Milutina Mićovića prolog pjesme je na nebu, a katalizator je pjesnik, bilo kao fizičko, bilo kao božansko biće.“ Ilija Lakušić (koga je preduhitrilm smrt da dođe na simpozijum), piše o „pribranoj vatri“ sa akcentom na knjigu Tragovi budućnosti (objavljena u Rusiji), u čijoj je osnovi „lirizovana metafizika religioznih nanosa na tragu biblijskog učenja“.
.
”Nabrojaćemo takođe pjesnička prinošenja naših dragih kolega: Đorđa Sladoja (Natpjevavanje s nulom), Miroslava Aleksića (Nula teži beskonačnom), Gojka Božovića (Od nule do znaka o poeziji MilutinaMićovića), Emsure Hamzić (Pokucaću na kamen), Radomira Uljarevića (O sedam Milutinovih krugova), Veroljuba Vukašinovića (Propovedanje pesme), Milorada Durutovića (Kosmološki ornamenti i slikedehumanizacije urbane kulture u zbirci pjesama sedam krugova MM.), Višnje Kosović (Milutin Mićović, mislii piše iz slobode), Save Radulović (Slučaj Milutina Mićovića), Živojina Rakočević (Jezik u potrazi zasvetlošću). Budimira Dubaka: Muke s nulom. U istom poglavlju radove o Mićovićevoj poeziji objavljuju: prof. dr Siniša Jelušić (Mićoviće pjesnički traktat o nuli), Aleksandar Ćuković (Filosofija Milutina Mićovića ili radost istrage stvarnosti) i Veselin Matović: Prometejsko u poeziji MM.”
”U poglavlju „O romanu“ čitamo radove: Lidije Tomić (Tematske vertikale Milutina Mićovića u knjizi Razoreni grad), Radoja Femića (Antiutopijska simbolika u romanu Razoreni grad), Milena Kulić (O nebu i nebeskom u romanu Razoreni grad.
Treće poglavlje, „O eseistici“, tekst O litijskom zapisu i knjizi koja se otvara potpisuje Selimir Radulović, rad akademika Mira Vuksanovića naslovljen je Čovek u njegoša zagledan. Zatim, slijede radovi Gorana Maksimovića (Milutin Mićović o Njegoševoj luči, akademika Radmila Marojevića (Meditativna proza Milutina Mićovića – paralele s Njegošem i Ljubišom), kao i rad prof. dr Budimira Aleksića: koji piše o Mićevićevoj Kritici novocrnogorskog kulturnog obrasca.”
”O obimnom stvaralaštvu Milutina Mićovića, svoje besjede napisali su dr Dragan Bojović, na temu Svetlost je među nama“ i Radoje Golović, Metafizika vjere u stvaralaštvu M. M.“. Na kraju zbornika, Selektivnu bibliografiju Milutina Mićovića uobličio je Milorad Milović.”
Milena Kulić je naglasila da Zbornik O Milutinu Mićoviću, objavljen u saradnji Centra za kulturu Plužine i Fondacije Grupa Sever, Novi Sad, ”predstavlja redak i vredan primer sabrane, sistematizovane i tematski raspoređene kritičke refleksije o opusu jednog živog savremenog pisca”.
”U vremenu kada je književna kritika marginalizovana, a institucionalno praćenje savremene produkcije sve ređe i fragmentovanije, ovaj zbornik ima značaj višestrukog književnog, kulturnog i društvenog poduhvata.”
”Značaj zbornika ogleda se, pre svega, u raznovrsnosti teorijskih, kritičkih i poetičkih pristupa, kojima se sagledava delo Milutina Mićovića. U njemu su zastupljeni autori različitih generacija i poetika – od onih koji s Mićovićem dele duh tradicije i religijskog promišljanja do onih koji mu prilaze iz modernih, poststrukturalističkih i interpretativno kompleksnih uglova. Ova polivokalnost tumačenja doprinosi ukupnom kvalitetu zbornika, pokazujući da Mićovićevo delo ne pripada jednoj struji, već da poseduje interpretativnu otpornost, koja je karakteristika svake značajne književnosti.”
”Posebno je vredna strukturalna podela zbornika na tri velike celine – poezija, roman i esejistika – što omogućava čitaocu da uoči ne samo tematske i stilske konstante, već i evoluciju Mićovićevog izraza. Poezija se tu sagledava kao osnovna forma autorovog govora, ali je i roman Razoreni grad i njegov esejistički opus prepoznat kao deo istog mislećeg i pesničkog sveta. Tako zbornik funkcioniše kao integralna interpretacija jednog celovitog stvaralaštva – retka prilika u današnjem kritičkom životu.”
”Zbornik O Milutinu Mićoviću donosi sveobuhvatan i žanrovski razuđen prikaz stvaralaštva jednog značajnog savremenog srpskog pisca. U najobimnijem, prvom delu, sabrana su čitanja Mićovićevog pesničkog opusa, s posebnim osvrtom na zbirku Sedam krugova i izbor iz poezije Dan noć. U ovim radovima otvaraju se ključne teme: nula kao simbol ništavila i duhovnog urušavanja, jezik kao svetlost i stvaralačka energija, poezija kao čin otpora, kao i neprekinuti dijalog sa književnom tradicijom – od Njegoša i Puškina, do Momčila Nastasijevića i Vaska Pope. Tumačenja se kreću od filozofski zasnovanih analiza do pesnički intoniranih eseja, čime se gradi razuđen i plodonosno kontrastan kritički prostor.”
”Drugi segment zbornika posvećen je Mićovićevom romanu Razoreni grad, jedinom proznom ostvarenju u njegovom opusu. Tumači ovog dela ukazuju na duboku unutrašnju dramu junaka, na apokaliptične vizije, biblijsku simboliku (Psalmi, Knjiga o Jovu), kao i na arhetip grada kao simbola pada, krivice, ali i mogućeg iskupljenja. Proza se sagledava kao metafizički prostor u kome se vodi borba za smisao u svetu posle vrednosnog i duhovnog raspada.”
”U trećem delu pažnja je usmerena na esejistiku Milutina Mićovića, naročito na knjige Njegoš i Crna Gora, Srpski lavirint i crnogorski minotaur i Luče u tami Crne Gore. Autori ukazuju na odlučnost, jezičku preciznost i kulturnoistorijski angažman kojim se Mićović suprotstavlja ideološkoj reviziji identiteta i zalaže za očuvanje duhovnih i nacionalnih temelja. Poseban akcenat stavlja se na njegov kontinuirani dijalog sa Njegoševom Lučom, što se prepoznaje kao jedan od ključeva za razumevanje čitavog njegovog dela.”
”Završni deo donosi dve besede, koje u svečanom i sabranom tonu rezimiraju utiske i naglašavaju svest o duhovnoj misiji pesničkog govora. Jezik, svetlost i otpor nuli kao simbolu ništavila ostaju u središtu promišljanja i na kraju ovog zbornika, koji se pokazuje kao ne samo kritički, nego i kulturni, moralni i duhovni čin sabiranja, svedočenja i odbrane.”
”Zbornik o Mićoviću nije samo omaž jednom pesniku. On je i svedočanstvo da postoje mesta, ljudi i institucije koji veruju u moć reči, u misaonu vertikalu, u nužnost tumačenja kao oblika duhovne budnosti. Zato ovaj zbornik treba sagledavati ne samo kao naučno i kritičko izdanje, već i kao kulturni čin prvog reda, koji zaslužuje široku pažnju i dugoročno mesto u memoriji srpske književnosti.”
Zahvaljujući se svima koji su organizovali ovaj su simpozijum i priredili zbornik, posebno piscima tekstova, Milutin Mićović je između ostalog je rekao:
”Moje knjige, koje su osnova ovog zbornika, dugo su ležale u grobu nečitanja. Velika je radost da su pisci ovih tekstova otvorili taj grob, i našli u njemu žive riječi. Riječi plaćene životom, vidi se i u ovom slučaju – ne umiru. One ne gube sjaj, i živi su oslonac i prije i poslije. One uče čovjeka šta mu sve mogu dati, i kako su oslonac njegove slobode i vjere, njegove duhovne borbe, saznanja i radosti stvaranja. Svi autori ovog zbornika, prilazili su ovom književnom djelu iz nekog svog ugla gledanja, i svi su se približavali onom jezgru koje sve ove knjige, i različite žanrove povezuju jedim duhom.Vaša radost nalaska tih riječi, zagonetki i metafora, kojima ste se pozabavili, uvećava moju radost, uvodeći nas zajedno u atmosferu čuda stvaralaštva – iz koga se i svijet obnavlja. Veliko i istinsko hvala, svima!
Zbornik sadrži 28 radova – profesora univerziteta, književnih teoretičari i kritičara, akademika i pjesnika sa cijelog srpskog kulturnog prostora.
Urednik izdanja je akademik SANU, Jovan Delić.
