„Sa Jermenima smo se mi, Srbi, kao narod sreli još u doba Svetoga Save koji je poosjetio Kilikijsku Jermeniju. Očaran jermenskom arhitekturom, Sveti Sava je sa sobom poveo majstore graditelje i arhitekte, koji će dati svoj doprinos srpskoj školi arhitekture. Po predanju, ovi majstori su izgradili manastir Vitovnicu.
Sreli smo se sa Jermenima i u Kosovskom boju. Osmanski osvajači su sa sobom na Kosovo polje među ostalima poveli i jermenske jedinice. Obećali su im da se u Evropi neće boriti protiv hrišćana. Čim su Jermeni stigli na Kosovo, sa druge strane bojnog polja su uočili hrišćanske simbole na zastavama slobodarske vojske. Tada su odlučili da ne ratuju protiv hrišćanske braće, već su promenili stranu i stali rame uz rame sa Srbima. Posle bitke su, po predanju, ovi jermenski vojnici ostali u Srbiji i opet su gradili, ovoga puta manastir Jermenčić, koji je i dan-danas živi simbol neraskidive veze dvaju naroda.
A naš sudbinski susret zbio se u Beču u 19. vijeku.
U Beču, u štampariji Jermena mhitarista se izrađuju slova za reformisanu srpsku azbuku pod Vukovim nadžorom, te se štampaju Vukov „Srpski riječnik“, Vukov i Daničićev prevod Starog zaveta, „Gorski vijenac“ Svetog Petra drugog lovćenskog tajnovidca i Daničićev „Rat za srpski jezik i pravopis“. U pomenutoj štampariji svoju prvu zbirku pesama štampa Branko Radičević… Dakle, jasno je da je susret sa Jermenima u 19. vijeku od sudbinskog značaja za srpski narod, za našu književnost i kulturu koja u ovom periodu doživljava procvat i napredak do neslućenih granica. Prijateljski odnosi dvaju naroda nisu prekinuti ni kasnije“- kaže Predragom Mijanovićem iz Šida, nekada đak Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog sa Cetinja koji je sada student Bogoslovskog fakulteta Državnog univerziteta u Jerevanu.
On dodaje da Jermeni imaju razvijenu kulturu pamćenja, pamte i svoje i žrtve iz drugih naroda. Pamte i srpske žrtve.
Predrag je iz Šida najprije došao na Cetinje, gdje je završio Cetinjsku bogosloviju a put ga, sa blagoslovom Mitropolita Amfilohija, vodi dalje u Jermeniju.
Predrag je govorio i o svetinjama Jermenije, Crkvi i njenom ustrojstvu, podjeli, specifičnostima, tradiciji naroda, specifičnim praznicima i proslavama kao i o ratu u Nagorno-Karabahu, koji Jermeni nazivaju Arcah. Predrag upoređuje stradanje jermenskog naroda sa stradanjem Srba u zločinačkoj akciji „Oluja“, stradanjem naših Svetinja u Metohiji i na Kosovu pa i situacijom koja je donedavno bila aktuelna u Crnoj Gori.
Mijanović je govorio i o svom ličnom odnosu sa blaženopočivšim Mitropolitom Amfilohijem, koji je uvijek vidio dalje saosjećajući sa jermenskim narodom kao velikim stradalnicima na pravdi Boga.
Razgovor sa Predragom Mijanovićem koji je sa puno topline i ljubavi govorio o divnoj zemlji- Jermeniji i jermenskom stradalnom narodu toplo preporučujemo za slušanje.
Slobodanka Grdinić
