- 25. novembra 1918. godine Velika skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Novom Sadu donijela je odluku o prisajedinjenju Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji.
Poslije propasti Austrougarske monarhije oktobra 1918. godine, regione Banat, Bačku i Baranju posjela je vojska Kraljevine Srbije. Faktičku upravu nad ovim područjima preuzeli su lokalni vojvođanski Srbi, a na čelu ove uprave nalazio se Srpski Narodni Odbor iz Novog Sada.
Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Banatu, Bačkoj i Baranji, je proglasila prisajedinjenje ovih regiona Kraljevini Srbiji (na skupštini je bilo ukupno 757 delegata). Prema proglasu pravo glasa na Velikoj narodnoj skupštini imali su Srbi, Bunjevci i ostali Sloveni, oba pola, sa navršenih dvadeset godina. Poslanici su birani po opštinama, po jedan poslanik na hiljadu građana, a izabrani su na javnim zborovima, aklamacijom.
Veliku narodnu skupštinu otvorio je unijatski prota Jovan Hranilović kao najstariji poslanik po godinama. Poslanici skupštine zastupali su 211 opština iz Banata, Bačke i Baranje, a sjednici su prisustvovali i predstavnici Srema, članovi SNO Novi Sad, kao i srpski i francuski oficiri koji su se zatekli u Novom Sadu. Pošto je završeno konstituisanje Skupštine, predsjedavanje je preuzeo dr Ignjat Pavlas, koji je najavio Jašu Tomića, predsjednika SNO Novi Sad, kao podnosioca glavne odluke. Jaša Tomić se najprije kraćim govorom obratio ovom istorijskom skupu, a potom je pročitao odluke Skupštine.
Velika narodna skupština nije samo proglasila prisajedinjenje Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji, već je, takođe, donijela odluku o formiranju pokrajinske uprave (vlade i skupštine) u ovim regionima. Pokrajinska vlada je zvanično nazvana „Narodna uprava za Banat, Bačku i Baranju“, a za njenog predsjednika izabran je dr. Jovan Lalošević, dok je pokrajinska skupština zvanično nazvana „Veliki narodni savjet“, za čijeg je predsjednika izabran dr. Slavko Miletić.
Izvodi iz odluka Skupštine:
Molimo vladu bratske Srbije, da na Kongresu mira zastupa naše interese.
Priključujemo se Kraljevini Srbiji, koja svojim dosadašnjim radom i razvitkom ujemčava slobodu, ravnopravnost, napredak u svakom pravcu, ne samo nama, nego i svima slovenskim pa i neslovenskim narodima, koji s nama zajedno žive.
Nesrpskim i neslovenskim narodima, koji ostaju u našim granicama, obezbjeđuje se svako pravo, kojim žele da kao manjina očuvaju i razvijaju svoje narodno biće.
- 25. novembra 1915. godine Vrhovna komanda srbijanske vojske u Prvom svjetskom ratu donijela je odluku o povlačenju trupa preko Crne Gore i Albanije.
Prva kolona je krenula, 26. novembra 1915. godine iz Prizrena preko Vezirovog mosta prema Skadru i Lješu, u kojoj su bili kralj, vlada i diplomatski kor. Nekoliko dana kasnije, iz Prizrena kreće druga kolona, ali drugim pravcem. A, iz Peći u povlačenje kreću sve tri srpske armije, glavnina vojske, pravcem Peć – Andrijevica – Podgorica – Skadar. Vlada je krenula iz Prizrena u Skadar, a za njom je krenula i Vrhovna komanda.
Uništivši ili zakopavši teške i poljske topove, srbijanska vojska je krenula 3. decembra put Crne Gore i Albanije. Kretanje je bilo sporo po zaleđenim putevima, a dodatni problem su predstavljali napadi Albanaca koji nisu priznavali vlast Esad-paše Toptanija, saveznika Srbije.
Albanska golgota je ustaljen naziv za povlačenje srbijanske vojske i prognanih civila preko zavijanih planina Albanije i Crne Gore nakon invazije Centralnih sila na Srbiju, u zimu 1915/16. godine tokom Prvog svjetskog rata. Ovo povlačenje je teklo u više kolona iz pravca Metohije ka obali Jadranskog mora, gdje su Savezničke komande organizovale transport brodovima i prihvat do bezbjednosnih odredišta, grčkih ostrva u Jonskom moru, Italiji i sjevernoj Africi. Procjenjuje se da je više desetina hiljada vojnika i civila stradalo tokom povlačenja, od posledica ranjavanja i iscrpljenosti. Nakon oporavka, oko 150.000 vojnika se priključilo savezničkim trupama na Solunskom frontu, u junu 1916. godine gdje su vođene teške borbe sve do kraja rata i konačnog oslobođenja otadžbine. Svim učesnicima, koji su preživjeli ovaj epski marš, a potom i žestoke borbe na Solunskom frontu, poslije rata uručivana je čuvena spomen-medalja poznata kao Albanska spomenica.
U povlačenju vojnika praćenih izbjeglicama, život je izgubilo oko 240.000 ljudi. Na Krf je savezničkim brodovima prebačeno 135.000 vojnika, koji su oporavljeni i reorganizovani nastavili borbe na Solunskom frontu naredne godine.
