U subotu 14. maja 2022. godine, u Gradskoj kući u Nikšiću, u organizaciji JU Muzeji i galerije Nikšić, predavanje na temu „Istorijska ličnost Svetog Vasilija Ostroškog u kulturno-prosvetni značaj manastira Ostrog kroz vrijeme“ održao je istoričar dr Vasilj Jovović.
„Kult Svetog Vasilija Ostroškog sagledavamo kroz niz segmenata: oslovljavanja u crkvenim službama, žitiju i akatistu; hagiografskom sadržinom; crkvama posvećenim svetitelju; mjestu gdje se nalaze njegove mošti – manastiru Ostrog; čuvanju njegovih moštiju; ikonama i freskama posvećenim svetitelju; širenje svetiteljevog kulta kod nas; poštovanje i slavljenje svetitelja kod drugih naroda; predmetima vezanim za kult svetitelja. Kroz sagledavanje ovih segmenata u mogućnosti smo da sagledamo izgrađivanje kulta za života svetitelja, čudesa koja su se javljala poslije smrti i istorijat njegovih moštiju, što su uglavnom i glavne odlike njegovog kulta“, rekao je Jovović, dodavši da je jedan od najpoštovanih svetitelja u srpskoj Crkvi, živio strogo i podvizavao se, dijeleći sa narodom stradanja, te ga je narod još za života počeo smatrati svetim.
„Svetiteljeve mošti predstavljaju „vrhunski izraz rituala proslavljanja svetih ličnosti“, a briga o njima predstavlja jedan od najbitnijih elemenata kulta. Vasilijevo tijelo pronađeno je u grobu „cjelokupno i sveto“, u proslavljenom tijelu, žutom kao vosak i mirisnom kao bosiljak“.
„Mošti Svetog Vasilija Ostroškog su očuvane u cjelini. One su presvučene u nove svilene haljine 1927. godine od strane Mitropolita crnogorsko-primorskog Gavrila Dožića, zahumsko-raškog episkopa Nektarija Krulja, Episkopa bokokotorskog Kirila Mitrovića, ostroškog arhimandrita Leontija Mitrovića i cetinjskog arhimandrita Nikifora Simonovića. Međutim, tom prilikom nije sastavljen zapisnik o stanju prekrivača i mošti“, naveo je, pored ostalog, Jovović.
Moderatoka večeri bila je Marina Korać, rukovodilac u JU Muzeji i galerije Nikšić, a događaj je upriličen u okviru majskog programa Nikšićke kulturne scene.
