Sveti Arhijerejski Sinod je, pod predsedništvom Njegove Svetosti Patrijarha srpskog g. Porfirija, u Patrijaršiji srpskoj u Beogradu, od 7. do 10. novembra tekuće godine, pristupio izvršenju obavezujućih odluka Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve koje se odnose na novoformirane korporacije u Sjedinjenim Američkim Državama, Pravoslavni bogoslovski fakultet Svetoga Save u Libertivilu i Crkveno-školsku opštinu Svetoga Save u Njujorku.
Sednicama su, pored članova Svetog Arhijerejskog Sinoda, prisustvovali i Njihova Preosveštenstva episkopi novogračaničko-srednjezapadnoamerički g. Longin, kanadski g. Mitrofan, zapadnoamerički g. Maksim, istočnoamerički g. Irinej i buenosajreski i južno-centralnoamerički g. Kirilo, kao i članovi Komisije Svetog Arhijerejskog Sinoda za razmatranje navedenih pitanja: Njihova Preosveštenstva episkopi bački g. Irinej i šumadijski g. Jovan, kao i protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić, protojerej Vladan Simić, protonamesnik Miroslav Čolaković, te gospoda pravnici Srđan Todorović, Miroslav Nikolić i Milan Andrić.
Sveti Arhijerejski Sabor je 29. maja 2021. godine doneo jednoglasnu odluku kojom su „Ustav, Opšta pravila i Uredbe, Jednoobrazna pravila i uredbe za parohije u crkveno-školskim opštinama Srpskih pravoslavnih eparhija u Sjedinjenim Američkim Državama“ stavljene van snage, sa obavezom da se novoformirane korporacije i druge novoformirane strukture crkvene uprave naših eparhija na tlu američkog kontinenta vrate na stanje pre 2017. godine, izuzev u onim tačkama gde to praktično nije neophodno ili moguće. Sveti Arhijerejski Sinod je zadužen da, u saradnji sa našim arhijerejima u Novom svetu, sprovede ovu odluku.
Sveti Arhijerejski Sinod je, po proučenju obimne dokumentacije koja se tiče crkveno-pravnog i pravnog statusa novoformiranih korporacija, doneo odgovarajuće odluke, a episkopima g. Longinu, g. Maksimu i g. Irineju stavio u dužnost da ih sprovedu po izričitim uputstvima i nalozima Svetog Arhijerejskog Sinoda u roku od dva meseca. Stručni tim Svetog Arhijerejskog Sinoda je utvrdio da u pravnom sistemu SAD ne postoji nijedna pravna prepreka za sprovođenje donetih odluka. Na taj način, crkvena imovina u SAD, koja je 2017. godine preneta na novoformirane korporacije, biće vraćena u redovni crkveno-pravni status i predstavljaće isključivu i neotuđivu imovinu Srpske Pravoslavne Crkve na prostoru SAD. Crkvenom imovinom u SAD će se ubuduće upravljati, bez individualnog prava na otuđenje ili opterećenje bilo koje vrste, isključivo u skladu sa sveštenim kanonima Pravoslavne Crkve i Ustavom Srpske Pravoslavne Crkve, a pod neposrednim nadzorom Svetog Arhijerejskog Sinoda.
Razmatrano je i pitanje statusa i misije Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta Svetog Save u Libertivilu kao jedine visokoškolske bogoslovske ustanove Srpske Pravoslavne Crkve na američkom kontinentu. Jednodušno je zaključeno da Bogoslovski fakultet treba da nastavi svoju duhovnu i prosvetnu misiju u skladu sa Ustavom Srpske Pravoslavne Crkve, odnosno na isti način kao i ostale bogoslovske ustanove Srpske Pravoslavne Crkve, a pod duhovnim pokroviteljstvom Njegove Svetosti Patrijarha srpskog g. Porfirija. U narednom periodu će biti razmotreni i Svetom Arhijerejskom Sinodu podneti na odobrenje predlozi za unapređenje rada na Bogoslovskom fakultetu u Libertivilu.
Sveti Arhijerejski Sabor je 28. maja 2021. godine doneo odluku kojom je Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Porfirije umoljen da, u koordinaciji sa Svetim Arhijerejskim Sinodom, pomogne Episkopu istočnoameričkom g. Irineju „u prevazilaženju problema koji su nastali u Crkveno-školskoj opštini Svetog Save u Njujorku, u cilju vaspostavljanja crkvenog poretka i jedinstva među tamošnjim parohijanima“.
Sveti Arhijerejski Sinod se, radi izvršenja obavezujuće saborske odluke, upoznao sa obimnom dokumentacijom i problemima u Crkveno-školskoj opštini u Njujorku, a posebno sa pitanjem obnove njujorške crkve Svetoga Save, koja je izgorela u požaru na Vaskrs 2016. godine. Sa žaljenjem je primljena vest da, ni posle pet godina od požara i novčanih sredstava uloženih u obnovu, hram Svetoga Save u Njujorku nije osposobljen ni za bogosluženja na velike praznike. Neophodno je da se, bez odlaganja, među njujorške Srbe što pre vrate mir, poverenje i jedinstvo i da se u bratskoj ljubavi obnovi crkva koja je posvećena našem duhovnom ocu Svetome Savi. Sveti Arhijerejski Sinod će, pridržavajući se odluke Svetog Arhijerejskog Sabora, blagovremeno doneti odluku o najcelishodnijem konkretnom načinu rešavanja svih ovih pitanja i o tome će obavestiti crkvenu i ukupnu javnost.
Prizivajući blagoslov Božji na naše verne duhovne sinove i kćeri u Americi, upućujemo im očinske pozdrave sa pozivom da, kao i do sada, revnosno čuvaju svoju pravoslavnu veru, svetinje, srpski identitet i zavete predaka, a posebno jedinstvo naše Svetosavske Crkve.
Iz Kancelarije Svetog Arhijerejskog Sinoda
